Dług Francji wzrósł z 1 miliarda euro w 2003 r. do 3 miliardów euro w tym roku. Co się stało?
Francuski minister gospodarki Bruno Le Maire powiedział, że chce zmniejszyć zadłużenie kraju, które wynosi kilka miliardów euro, zaczynając od przedstawienia przedstawionego we wrześniu planu budżetowego na 2024 rok.
Na początku 2023 r. dług Francji osiągnął poziom 3 miliardów euro, co stanowi równowartość 112% jej PKB. Osiągnął swój pierwszy bilion 20 lat temu, w 2003 roku.
Francja nie jest w tym przypadku osamotniona. Wraz z Grecją, Włochami, Portugalią, Hiszpanią i Belgią jest jednym z krajów UE i strefy euro, których zadłużenie przekracza 100% ich PKB.
Czy to oznacza, że ich pozornie wygórowane długi wymknęły się spod kontroli?
Skąd bierze się dług publiczny?
Dług publiczny to nagromadzenie deficytów publicznych na przestrzeni lat.
Oznacza to, że państwo wydaje więcej, niż zarabia, i z czasem jest winne coraz więcej pieniędzy.
Władze francuskie, podobnie jak rządy na całym świecie, wydały ogromne sumy pieniędzy publicznych, aby zrównoważyć negatywne skutki kilku kryzysów.
Najnowszym przykładem jest kryzys energetyczny i związany z kosztami życia wywołany inwazją Rosji na Ukrainę, która doprowadziła do znacznych wydatków publicznych na łagodzenie szkód wyrządzonych gospodarstwom domowym i gospodarce, ale także pandemią Covid-19 i kryzysem finansowym z 2008 r. .
Komu należą się pieniądze?
Kiedy para zaciąga kredyt hipoteczny na zakup domu, jest winna pożyczoną kwotę wraz z odsetkami swojemu bankowi.
Nieco bardziej skomplikowana jest sytuacja, gdy chodzi o pieniądze publiczne, które są należne organom publicznym.
Ponad połowa francuskiego zadłużenia jest w posiadaniu podmiotów zagranicznych, w tym 15% Europejskiego Banku Centralnego (EBC).
Jest to dość proste do zrozumienia, ponieważ banki centralne i zagraniczne fundusze inwestycyjne regularnie pożyczają pieniądze rządom.
Następnie około jedna czwarta jest w posiadaniu podmiotów francuskich w postaci akcji, obligacji lub udziałów, a reszta w posiadaniu różnych agencji ubezpieczeniowych i kredytowych.
Zwróć pieniądze
Dług Francji jest nie do utrzymania, gdyż spłata tak dużych sum jest praktycznie niemożliwa. Odpowiada to spłacie przez każdego obywatela Francji 45 000 euro – to znacząca kwota, choć blednie w porównaniu z długiem USA w podziale na obywatela.
Będzie to wymagało czasu, gdyż dłużne papiery wartościowe mogą być emitowane na okres do 50 lat. Nawet gdyby minister finansów Le Maire oświadczył, że chce pracować nad redukcją zadłużenia w 2024 r., wymagałoby to drastycznych cięć wydatków publicznych.
Jeśli chodzi o dług publiczny, nie ma uniwersalnego rozwiązania.
Znaczna część tej sumy jest spłacana z oszczędności obywateli i ubezpieczeń na życie – podobnie jak w Japonii, kraju rozwiniętym o najwyższym zadłużeniu (ponad 250% PKB).
Ostatnie trzy lata kolejnych kryzysów były szczególnie trudne dla społeczeństw i rządów.
Ponieważ inflacja wykazuje zachęcające oznaki, że przekroczyła swój szczyt, przy niskiej stopie bezrobocia i potencjalnie obniżonych stopach procentowych przez banki centralne, państwa mogą odczuć pewną ulgę i być w stanie ograniczyć swoje wydatki publiczne.
Miliardy zadłużone, ale godne zaufania
Zwiększanie zadłużenia nie oznacza, że Francja nie spłaca aktywnie swoich dotychczasowych składek.
Agencje ratingowe nadal uważają Francję za godną zaufania: pomimo kilku kryzysów społecznych i epizodów przemocy jej względna stabilność polityczna i wiarygodność dzięki przestrzeganiu przeszłych spłat sprawiają, że kraj ten jest atrakcyjny dla inwestorów – w tym tych, którzy mogą pożyczać pieniądze.
Inne wysoko zadłużone kraje europejskie, takie jak Włochy i Grecja, nie cieszą się takim zaufaniem.
Wiele krajów, np. Stany Zjednoczone, ma wysokie zadłużenie w stosunku do swojego PKB. Jednakże silne gospodarki pozostają atrakcyjne, a parlamentarzyści nadal głosują nad budżetami, w których wydatki przewyższają dochody.
