Plan działania wydany przez Komisję Europejską skupia uwagę na dystrybutorach energii elektrycznej, podczas gdy organ odpowiedzialny za ochronę środowiska ubolewa nad brakiem inicjatyw mających na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię.
Podmioty działające w sektorze energii odnawialnej z zadowoleniem przyjęły przedstawiony w tym tygodniu (28 listopada) plan działania Komisji Europejskiej mający na celu modernizację sieci, ale stwierdziły, że brakuje w nim szczegółów i wytycznych dotyczących skutecznego zapewnienia wydajnego przesyłu energii elektrycznej do 2030 r.
Biorąc pod uwagę oczekiwany wzrost zużycia energii elektrycznej o około 60% do 2030 r. i spodziewany wzrost udziału energii odnawialnej w koszyku energetycznym, władza wykonawcza UE przedstawiła plan, który przewiduje inwestycje o wartości 584 miliardów euro, mające na celu modernizację sieci elektroenergetycznych bloku. Większość inwestycji ma na celu cyfryzację sieci dystrybucyjnej, wdrożenie monitorowania w czasie rzeczywistym i praktyki w zakresie ochrony cyberbezpieczeństwa.
W przeciwieństwie do istniejących przepisów UE dotyczących sieci dystrybucyjnych, plan działania po raz pierwszy dotyczy sieci dystrybucyjnych i obejmuje 14 działań mających na celu modernizację infrastruktury mającej ponad 40 lat – stanowiącej 40% unijnych sieci dystrybucyjnych – oraz optymalizację przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej w UE siatki.
Aby osiągnąć swój cel w zakresie energii odnawialnej wynoszący 42,5% w całkowitym koszyku energetycznym UE, moce wytwórcze UE w zakresie energii wiatrowej i słonecznej muszą wzrosnąć z 400 GW w 2022 r. do co najmniej 1000 GW do 2030 r., włączając rozwój morskich odnawialnych źródeł energii do 317 GW do 2050 r. – stwierdziła Komisja. Ponadto przyszłość europejskich sieci przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej musi uwzględniać planowanie i eksploatację nowej infrastruktury wodorowej, magazynowania energii, infrastruktury ładowania elektromobilności oraz infrastruktury CO2.
„Sieci muszą być czynnikiem umożliwiającym, a nie wąskim gardłem w przejściu na czystą energię. W ten sposób możemy zintegrować ogromne ilości odnawialnych źródeł energii, pojazdów elektrycznych, pomp ciepła i elektrolizerów, które są potrzebne do dekarbonizacji naszej gospodarki” – powiedziała Kadri Simson, komisarz ds. energii.
Większa przejrzystość przepisów
Branża fotowoltaiczna i wiatrowa z zadowoleniem przyjęła plan Komisji, ale wezwała do opublikowania jasnych i szybkich wytycznych, które pomogą przyspieszyć podłączenie do sieci. Naomi Chevillard, dyrektor ds. regulacyjnych w SolarPower Europe, stwierdziła, że ramy regulacyjne są „niejednoznaczne” i domagała się większej przejrzystości w zakresie zasad opodatkowania magazynowania lub traktowania zmagazynowanej energii odnawialnej. Giles Dickson, dyrektor generalny WindEurope, z zadowoleniem przyjął „dobry plan”, który uznaje potrzebę inwestowania w sieci elektroenergetyczne na potrzeby transformacji energetycznej, ale wspomniał o obawach związanych z ogromnymi kolejkami po energię wiatrową i słoneczną, które ubiegały się o przyłączenie do sieci. „Odfiltruj projekty spekulacyjne i traktuj priorytetowo te dobre” – powiedział Dickson, dodając, że w planie brakuje szczegółów dotyczących tego, w jaki sposób kraje UE powinny rezerwować przepustowość sieci dla strategicznych technologii o zerowej emisji netto.
Sieć działań na rzecz klimatu (CAN) Europe, organizacja pozarządowa, pochwaliła zaangażowanie Komisji na rzecz włączenia większego udziału odnawialnych źródeł energii do sieci i usunięcia wąskich gardeł zagrażających wykorzystaniu energii słonecznej i wiatrowej. Inicjatywa charakteryzuje się jednak „kilkiem straconych szans” i zawiera „jeden alarmujący element”, stwierdziła CAN Europe, odnosząc się do założeń Komisji zakładających gwałtowny wzrost zużycia energii elektrycznej o 60% od dnia dzisiejszego do 2030 r.
„Nie ma mowy o wykorzystaniu pełnego potencjału oszczędności energii i zmniejszeniu zapotrzebowania na energię. Ma to kluczowe znaczenie, ponieważ zwiększonej integracji odnawialnych źródeł energii z siecią musi towarzyszyć mniejsze zapotrzebowanie na tę energię, aby uzyskać system energetyczny w pełni zależny wyłącznie od energii odnawialnej” – Marta Anczewska, ekspert ds. polityki systemu energetycznego w CAN Europe powiedział TylkoGliwice.
Wspieranie inwestycji
W ramach planu władza wykonawcza UE proponuje zestaw środków, w tym przyspieszenie realizacji projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania (PCI), co pomoże dostosować infrastrukturę energetyczną UE do jej celów klimatycznych. Niedawno Włochom i Tunezji przyznano 307 mln euro na połączenie podmorskim kablem rozległych systemów elektroenergetycznych Europy i Afryki Północnej.
Plan ma również na celu poprawę długoterminowego planowania sieci – aby zapewnić pokrycie zapotrzebowania na energię odnawialną i zelektryfikowaną – oraz zestaw zachęt regulacyjnych w zakresie transgranicznego podziału kosztów w przypadku projektów morskich. Do czerwca 2024 r. Komisja opublikuje wytyczne dotyczące transgranicznego podziału kosztów projektów offshore, aby wesprzeć kraje UE i organy krajowe w takich działaniach.
