Częstotliwość wizyt lekarskich znacznie się różni w poszczególnych krajach Europy, ale dane pokazują, że ludzie rzadziej korzystają z konsultacji, gdy rolę odgrywają pielęgniarki.
Pandemia COVID-19 stworzyła wymagające otoczenie dla usług opieki zdrowotnej, powodując ogromne obciążenie personelu medycznego i wpływając na dostęp do konsultacji w wielu specjalnościach niezwiązanych z pandemią.
Władze odpowiedzialne za opiekę zdrowotną pracują nad skróceniem czasu oczekiwania na konsultacje i leczenie, ale częstotliwość wizyt u lekarza jest różna w całej Europie.
Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) różnice w świadczeniu usług zdrowotnych i metodach płatności mogą wyjaśniać niektóre z tych różnic w poszczególnych krajach.
Jak często Europejczycy chodzą do lekarza? W których krajach jest najmniej i najwięcej konsultacji lekarskich przypadających na osobę? Ile konsultacji rocznie udziela lekarz w krajach europejskich?
Według Eurostatu, oficjalnego urzędu statystycznego UE, w 2021 r. częstotliwość konsultacji lekarskich w Europie była bardzo zróżnicowana.
Mieszkańcy Słowacji, Niemiec i Węgier odbywali średnio odpowiednio 11,1, 9,6 i 9,4 wizyt rocznie w celu konsultacji z lekarzem, co stanowi najwyższą średnią wśród członków UE.
Na drugim końcu spektrum znajdują się osoby ze Szwecji (2,3) i Grecji (2,7) odwiedzające lekarza średnio poniżej 3 razy w roku, co stanowi najniższy wskaźnik w UE.
W dwóch trzecich krajów członkowskich UE średnia liczba konsultacji lekarskich na osobę wynosiła od 4 do 8. Należą do nich Polska (7,6), Belgia (6,7), Francja (5,5), Włochy (5,3) i Hiszpania (4,8).
Mieszkańcy krajów nordyckich korzystali z mniejszej liczby konsultacji
Jeśli chodzi o podział geograficzny, jak widać na poniższej mapie, kraje Europy nordyckiej zgłosiły znacznie niższą liczbę konsultacji lekarskich na osobę.
W 2021 r. Szwedzi odwiedzali lekarza średnio 2,3 razy. Liczba ta wyniosła mniej niż cztery wizyty w Danii (3,8) i Norwegii (3,9), a następnie w Finlandii, w której odbyło się 4,1 konsultacji.
Z drugiej strony w krajach kandydujących do UE na Bałkanach liczba konsultacji lekarskich na osobę była większa i wahała się od 6,5 w Czarnogórze do 8 w Turcji.
W porównaniu ze średnią roczną z lat 2018–2020 średnia liczba konsultacji lekarskich spadła w 19 z 24 krajów UE, dla których dostępne były dane.
Wyjątkiem był wzrost mniejszy niż 5%. Największy spadek średniej liczby konsultacji lekarskich odnotowano we Włoszech (–39 proc.), na Litwie (–24 proc.) i Hiszpanii (–20 proc.).
Dlaczego tak bardzo się różnią?
Uderzająca jest różnica w średniej liczbie konsultacji lekarskich na osobę pomiędzy krajami europejskimi.
W 2021 r. liczba ta na Słowacji (11) była prawie 5 razy większa niż w Szwecji (2,3). W Niemczech (9,6) liczba wizyt lekarskich była dwukrotnie większa niż w Hiszpanii (4,8).
Według OECD niektóre różnice między krajami można wyjaśnić różnicami w świadczeniu usług zdrowotnych i mechanizmach płatności.
W niektórych krajach pielęgniarki odgrywają znaczącą rolę
Pielęgniarki i inni pracownicy służby zdrowia odgrywają znaczącą rolę w ośrodkach podstawowej opieki zdrowotnej, zmniejszając potrzebę wizyt u lekarzy w niektórych krajach, takich jak Szwecja, Finlandia i Irlandia, jak wynika z raportu OECD zatytułowanego Zdrowie w skrócie: Europa 2020: Stan zdrowia Zdrowie w cyklu UE. „Pielęgniarki mogą również odegrać większą rolę w leczeniu pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe oraz w kontaktach z pacjentami z drobnymi problemami zdrowotnymi w tych krajach” – stwierdzono w raporcie.
Rola mechanizmów płatności
W niektórych krajach, takich jak Słowacja, Niemcy i Czechy, które płacą lekarzom głównie w formie opłaty za usługę, wskaźniki konsultacji są zwykle wyższe niż w innych krajach, w których lekarze zarabiają głównie w formie pensji lub kapitału, jak w Finlandii, Danii i Szwecji.
„Poziom współpłacenia może również wyjaśniać niektóre różnice między krajami” – stwierdzono w raporcie OECD. Na przykład w przypadku dużej części populacji Szwajcarii i Irlandii współpłacenie przez pacjenta jest wysokie, co może skutkować mniejszą liczbą konsultacji na osobę.
Ile konsultacji udziela lekarz w ciągu roku?
Patrząc na szacunkową liczbę konsultacji na lekarza, dane OECD pokazują, że w niektórych krajach lekarze są niezwykle zajęci, zmuszeni do przyjmowania większej liczby pacjentów niż ich koledzy w innych krajach. W 2021 r. wskaźnik ten wahał się od 428 konsultacji w Grecji do 2997 na Słowacji w UE. Zdecydowanie na pierwszym miejscu wśród członków OECD w Europie znajduje się Turcja, gdzie lekarze udzielili ponad 3500 porad. W 2019 roku liczba ta wyniosła nieco ponad 5000.
Pomiędzy krajami występują ogromne różnice. Lekarze w krajach skandynawskich przyjmują mniej pacjentów. Oprócz Turcji szacowana liczba konsultacji na jednego lekarza przekraczała 2000 w Belgii, Niemczech, Holandii, Polsce, Węgrzech i Słowacji.
„Wskaźnika tego nie należy traktować jako miary produktywności lekarzy” – ostrzega raport OECD, ponieważ konsultacje mogą różnić się czasem trwania i skutecznością.
Nie obejmuje także innych usług świadczonych przez lekarzy na rzecz pacjentów hospitalizowanych, czasu poświęconego na badania, administrację czy koordynację opieki, a także nowych sposobów interakcji z pacjentami.
Dostępność lekarzy
Według Eurostatu w 2021 r. w UE pracowało około 1,82 mln praktykujących lekarzy. Najwięcej praktykujących lekarzy odnotowano w „wielkiej czwórce” UE: w Niemczech (377 000, co stanowi 21% ogółu lekarzy w UE), następnie we Włoszech (243 000), Francji (216 000) i Hiszpanii (213 000).
W 2021 r. największą liczbę lekarzy na 100 000 mieszkańców odnotowała Austria – 541.
Jeśli uwzględnimy Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) i kraje kandydujące do UE, za Austrią plasują się Norwegia (516), Cypr (491) i Niemcy (453).
Szacunkowa liczba lekarzy na 100 000 mieszkańców we Francji wyniosła zaledwie 318, co stanowi najniższy wskaźnik w UE.
Kraje kandydujące do UE odnotowały najniższy odsetek. W Turcji było ich 218, a następnie w Czarnogórze (281) i Serbii (303).
