Szwedzki producent akumulatorów Northvolt otrzyma 902 mln euro niemieckiej pomocy państwa, ponieważ Bruksela po raz pierwszy skorzysta z bardziej elastycznych zasad pomocy państwa, aby zapobiec odwracaniu inwestycji z Europy.
Komisja Europejska ogłosiła w poniedziałek, że zatwierdziła niemiecką pomoc państwa umożliwiającą firmie Northvolt budowę gigafabryki produkującej ogniwa akumulatorowe stosowane w pojazdach elektrycznych (EV) w mieście Heide w Szlezwiku-Holsztynie w ramach inwestycji o wartości 2,5 miliarda euro.
Po raz pierwszy Unia Europejska korzysta z „pomocy dopasowującej” – wyjątkowego środka przyjętego w marcu, aby umożliwić państwom UE udzielanie większej pomocy przedsiębiorstwom, gdy istnieje ryzyko przekierowania inwestycji z Europy.
Bez tego posunięcia Northvolt przeniósłby swoją inwestycję do Stanów Zjednoczonych, aby skorzystać z ustawy o redukcji inflacji (IRA), atrakcyjnego planu dotacji ekologicznych opracowanego przez administrację Bidena, który oferuje hojne ulgi podatkowe i rabaty na zielone technologie produkowane w USA.
Zasada „pomocy dopasowującej” stanowi część reakcji UE mającej na celu zapobieganie exodusowi przemysłu przez Ocean Atlantycki.
„Dopasowywanie pomocy to nowa funkcja, z której korzystamy (…), aby mieć pewność, że jeśli przedsiębiorstwom zostanie zaoferowana pomoc w innych jurysdykcjach, to jeśli państwo członkowskie wyrazi chęć, będzie mogło dopasować pomoc, aby inwestycja mogła zostać wykorzystana miejsce w Europie, aby technologia była rozwijana w Europie, aby w Europie znajdowały się miejsca pracy” – powiedziała szefowa bloku ds. konkurencji Margrethe Vestager, która wraz z wicekanclerzem Niemiec Robertem Habeckiem ogłosiła zatwierdzenie.
„Uważamy za zawodność rynku fakt, że w Europie całkowicie brakowało inwestycji w akumulatory” – wyjaśnił Vestager, dodając, że decyzja „toruje drogę do silnego rozwoju branży akumulatorów”.
Habeck określił tę decyzję jako „ważne ogłoszenie dla Niemiec”, zapewniając, że Northvolt wybrał Heide jako strategiczną lokalizację ze względu na dostępność energii odnawialnej, która będzie zasilać jego działalność.
„Chcą nie tylko ekologicznej mobilności, ale chcą także zielonej produkcji zielonej mobilności” – powiedział Habeck. „I to, moim zdaniem, opowiada historię przyszłości europejskiego przemysłu. Potrzebujemy solidniejszego przemysłu dla nowych sektorów – półprzewodników, akumulatorów, elektrolizy i wodoru”.
Kwota 902 mln euro niemieckiej pomocy państwa obejmie 700 mln euro dotacji bezpośrednich i 202 mln euro gwarancji. Northvolt twierdzi, że produkcja rozpocznie się w 2026 r., a pełną moc osiągnie w 2029 r.
Komisja Europejska zatwierdziła także w poniedziałek francuską pomoc państwa w wysokości 2,9 miliarda euro w ramach programu wspierania produkcji technologii ekologicznych, w tym baterii, paneli słonecznych, turbin wiatrowych i pomp ciepła.
Blok europejski zdaje sobie sprawę, że w zakresie transformacji ekologicznej i cyfrowej musi polegać na partnerach gospodarczych na całym świecie, ponieważ brakuje mu wielu kluczowych materiałów i minerałów stosowanych w bateriach elektrycznych, półprzewodnikach, panelach słonecznych i nie tylko.
Chce stymulować inwestycje w strategiczne projekty na terytorium Europy, jednocześnie „zmniejszając ryzyko” swoich łańcuchów dostaw, wspierając partnerstwa handlowe z podobnie myślącymi potęgami światowymi.
Inne środki UE, takie jak ustawa o przemyśle zerowym netto i ustawa o surowcach krytycznych, mają na celu zwiększenie skali krajowego przemysłu europejskiego i ochronę bezpieczeństwa gospodarczego bloku.
Nie „wyrównywanie szans”
Naciskana, czy poniedziałkowa decyzja o przyznaniu pierwszej pomocy dopasowującej Niemcom, największej unijnej potęgi gospodarczej i przemysłowej, może wysłać sygnał, że najpotężniejsze gospodarki UE jako pierwsze skorzystają z takich środków, Vestager stwierdziła: „To jeden z rzeczy, które traktujemy bardzo poważnie. Jedną z rzeczy, które sprawdziliśmy, jest oczywiście to, czy „nie wyrówna to szans”.
Dodała, że organ wykonawczy UE analizował „liczby”, aby sprawdzić, czy decyzje zatwierdzające i płatności nie stawiają żadnego państwa UE w niekorzystnej sytuacji.
Habeck odrzucił pogląd, że takie programy mogą pogłębić nierówności ekonomiczne między państwami UE.
„Prawdziwa konkurencja, przed którą stoimy, nie toczy się między Niemcami i Włochami, Danią czy Holandią (…). Jest ona rozgrywana między Europą a Chinami i Stanami Zjednoczonymi” – powiedział Habeck.
„Jestem gotowy zrobić wszystko, aby wewnętrzny, jednolity rynek działał prawidłowo. A także, aby mniejsze kraje, czy kraje o słabszej gospodarce, czy też kraje o niewielkiej sile ognia, może miały wyższą stopę zadłużenia (.. .) też mają swoje szanse” – wyjaśnił.
„Ale solidarność europejska oznacza również, że ci, którzy mogą inwestować i którzy mogą być częścią odnowionej, silnej gospodarki, nie są traktowani z nieufnością” – dodał.
Niemcy borykają się obecnie z problemem spadku produkcji przemysłowej i pogłębiającej się recesji, co budzi obawy, że ich słabe wyniki mogą pociągnąć za sobą upadek całej gospodarki UE.
