W szczycie w Buergenstock weźmie udział około 90 krajów i organizacji, ale nad wydarzeniem wisi nieobecność Rosji.
Szwajcaria będzie gościć kilkudziesięciu przywódców w dniach 15–16 czerwca w kurorcie nad jeziorem w pobliżu Lucerny, aby spróbować nakreślić pierwsze kroki w kierunku osiągnięcia pokoju na Ukrainie.
W ramach „Szczytu Pokoju na Ukrainie” zaproszenia otrzymało 160 krajów, a oczekuje się, że w wydarzeniu weźmie udział około 90 państw i organizacji.
Chociaż ostateczna lista uczestników nie została jeszcze opublikowana, kilka kluczowych państw, w tym USA i Chiny, nie wysyła głów państw. W poniedziałek Radio Wolna Europa/Radio Liberty zacytowało kilku anonimowych europejskich dyplomatów, którzy twierdzili, że liczba potwierdzonych uczestników spadła.
Podstawą konferencji jest 10-punktowa formuła pokojowa nakreślona przez prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego pod koniec 2022 r., pozostaje jednak pytanie, jak duży wpływ mógłby mieć szczyt pod nieobecność Rosji.
Kto jedzie, a kto nie?
Zełenski promuje na całym świecie weekendowy szczyt pokojowy, próbując pozyskać poparcie i frekwencję na tym wydarzeniu.
Spośród 160 wysłanych zaproszeń Zełenski może liczyć na obecność na szczycie kilkudziesięciu szefów państw i rządów, w tym prezydenta Francji Emmanuela Macrona, prezydenta Polski Andrzeja Dudy, premiera Japonii Fumio Kishidy, premiera Wielkiej Brytanii Rishi Sunaka, kanclerza Niemiec Olafa Scholza i Premier Kanady Justin Trudeau.
Wiceprezydent USA Kamala Harris wygłosi przemówienie i spotka się z Zełenskim na marginesie szczytu.
Na krótkiej liście znajduje się jednak kilka rażących nieobecności, w tym prezydent USA Joe Biden, który zamiast tego będzie uczestniczył w zbiórce pieniędzy na kampanię w Los Angeles wraz z Georgem Clooneyem.
Zełenski powiedział wcześniej reporterom w Brukseli, że nieobecność Bidena będzie symboliczna, posunął się nawet do stwierdzenia, że jego niestawienie się będzie „owacją na stojąco” wobec Putina.
Nieobecne będą także Chiny, jeden z kluczowych sojuszników Rosji. We wspólnym oświadczeniu z Brazylią chiński MSZ oświadczył, że weźmie udział w szczycie uznawanym zarówno przez Ukrainę, jak i Rosję, i to zakłada równy udział.
Jednak najbardziej godnym uwagi nieobecnym jest Rosja. Rząd Zełenskiego dał jasno do zrozumienia, że Rosja nie jest mile widziana, a Moskwa publicznie odrzuciła plan pokojowy, na którym opiera się szczyt.
Według projektu dokumentu, do którego dotarł Bloomberg, szczyt będzie miał na celu stworzenie ścieżki zaangażowania rosyjskich urzędników w przyszłości. Szwajcarscy organizatorzy konferencji są zgodni co do tego, że udział Rosji jest konieczny pomimo ciągłych wahań Ukrainy.
Co może osiągnąć szczyt?
Plan Ukrainy przedstawia 10 propozycji, które podkreślają wizję Zełenskiego dotyczącą zakończenia wojny między Rosją a Ukrainą.
Plan jest dalekosiężny, obejmujący wycofanie wojsk rosyjskich z okupowanych terytoriów i przywrócenie granic państwowych Ukrainy z Rosją.
Na szczycie zostaną poruszone trzy tematy: bezpieczeństwo nuklearne, w tym w kontrolowanej przez Rosję elektrowni jądrowej w Zaporożu; pomoc humanitarna; oraz bezpieczeństwo żywnościowe, w tym wpływ wojny na ukraińską produkcję rolną i eksport na cały świat.
Rosja całkowicie odrzuca ukraińską formułę pokojową, przez co praktyczne rozwiązanie kwestii na szczycie jest mało prawdopodobne.
Prezydent Rosji Władimir Putin mówi, że „natychmiast” zarządziłby zawieszenie broni na Ukrainie, gdyby Kijów zaczął w 2022 roku wycofywać wojska z czterech regionów okupowanych i jednostronnie zaanektowanych przez Moskwę i zrzekł się planów przystąpienia do NATO.
Organizatorzy podeszli realistycznie do potencjalnych wyników szczytu, twierdząc, że jego celem jest znalezienie „możliwej drogi do pokoju na Ukrainie” i zapewnienie „podstawy” dla procesu pokojowego.
Działania wojenne między Rosją a Ukrainą pozostają na wysokim poziomie, a Rosja zdobywa terytoria we wschodniej i północno-wschodniej Ukrainie. Zełenski wielokrotnie wzywał do zakupu broni z Zachodu, twierdząc, że jest ona niezbędna do pokonania lepiej wyposażonej armii Rosji.
