Ze względu na rosnące zapotrzebowanie na zieloną energię, wiele zabytkowych budynków w Europie wyposażono w panele słoneczne, wykorzystując innowacyjne i kreatywne techniki.
Muzeum Guggenheima w Bilbao w Hiszpanii właśnie zainstalowało 300 paneli słonecznych na dachu w ramach zobowiązania do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2030 roku.
Instalacja fotowoltaiczna o mocy 80 kW pozwoli zaoszczędzić około 5 procent zużycia energii elektrycznej w muzeum i zapewni wystarczającą ilość energii do oświetlenia jego hal wystawowych.
Jednak modernistyczny budynek zaprojektowany przez znanego architekta Franka Gehry’ego stwarzał wyjątkowe wyzwania w zakresie integracji paneli z dachami.
Aby zachować integralność architektoniczną charakterystycznej budowli, kolor i wzór paneli musiały zostać starannie dobrane i zatwierdzone.
Ze względu na rosnące zapotrzebowanie na zieloną energię, wiele zabytkowych budynków w Europie wyposażono w panele słoneczne, wykorzystując innowacyjne i kreatywne techniki.
Muzeum Guggenheima w Bilbao wyposażone w panele słoneczne
Konstrukcja Gehry’ego słynie z falistych kształtów i srebrzystego metalicznego pokrycia — właśnie tego potrzebowały panele słoneczne, aby uniknąć zakłóceń.
Firma Iberdrola, która odpowiadała za instalację, umieściła panele na dwóch największych dachach budynku w miejscach, które uniemożliwiają ich zobaczenie z ulicy.
Wybrany model został wyprodukowany przez włoską firmę FuturaSun i jest zgodny kolorystycznie z architekturą.
„Zachowanie unikatowej architektury budynku stanowiło główne wyzwanie podczas realizacji tego projektu. Wszystkie szczegóły – od projektu instalacji po harmonizację z innymi elementami, takimi jak świetliki – zostały zatwierdzone przez architekta Franka Gehry’ego i władze miasta Bilbao” – poinformowało muzeum w komunikacie prasowym.
Czy panele słoneczne można montować w budynkach zabytkowych?
W innych częściach Europy panele słoneczne instalowano dyskretnie na zabytkowych budynkach lub wokół nich.
W Chippenham Hall w Anglii, w odległości około 25 metrów od budynku, znajduje się 32 zamontowanych na ziemi paneli słonecznych.
Są one połączone z domem za pomocą podziemnego okablowania i ukryte przed wzrokiem ciekawskich za żywopłotem, który pasuje do stylu innych elementów nadrzewnych w ogrodzie.
W zeszłym roku w parku archeologicznym w Pompejach na południu Włoch zainstalowano panele słoneczne zamaskowane jako płytki terakotowe, które wtapiają się w starożytny krajobraz ruin miasta.
Jednak inne przykłady modernizacji kultowych, zabytkowych budynków wzbudziły kontrowersje.
Panele fotowoltaiczne zaproponowano dla kaplicy King’s College Chapel w Cambridge, która jest zabytkiem klasy I. Instalacja uzyskała zgodę komisji planowania, pomimo sprzeciwu Historic England i zalecanej odmowy ze strony urzędników ds. planowania.
438 paneli słonecznych na dachu jest widocznych z ulicy. Jednak zwolennicy chwalą je jako symbol zmiany.
Gillian Tett, prorektor King’s College, powiedziała agencji Bloomberg, że jest to kolejna zmiana w ciągu 500 lat przebudowy kaplicy.
„Kiedy król Henryk VIII stawiał całą kaplicę, nikt nie mógł sobie wyobrazić, że będzie miała taką kaplicę ze wszystkimi tymi niezwykłymi dachami, tymi gotyckimi sufitami. Nie sposób było to sobie wyobrazić. I to jest właśnie to, co próbujemy zrobić ponownie” – powiedziała.
Rady miast europejskich łagodzą przepisy dotyczące paneli słonecznych na budynkach zabytkowych
W obliczu rosnącego zapotrzebowania na czystą energię ze względu na kryzys klimatyczny i rosnące koszty, przypadki takie jak ten w King’s College Chapel mogą stać się normą.
Władze miejskie w całej Europie zaczęły łagodzić ograniczenia, tak aby na dachach mogły zostać zamontowane panele słoneczne (prawie jedna czwarta budynków w UE powstała przed 1945 rokiem).
W czerwcu władze Amsterdamu ogłosiły, że od 2025 roku na chronionych budynkach i zabytkach będzie można montować panele słoneczne w pełnym zakresie.
Na początku tego roku rząd Wielkiej Brytanii orzekł, że właściciele zabytkowych domów w Anglii nie będą już musieli ubiegać się o pozwolenie na instalację energooszczędnych technologii, takich jak panele słoneczne i pompy ciepła, na mocy środków zaproponowanych przez departament mieszkalnictwa.
Choć może to budzić obawy o ochronę dziedzictwa kulturowego, firmy pracują jednocześnie nad produkcją paneli słonecznych, które będą lepiej komponować się z zabytkowymi budynkami.
Rozwiązania te, nazywane zintegrowanymi z budynkiem ogniwami fotowoltaicznymi (BIPV), nie są umieszczane na powierzchni budynku, lecz zastępują elementy takie jak dach, świetliki lub fasady.
Mogą mieć wygląd dachówek, łupków, szkła, a nawet witraży, co oznacza, że zabytkowe budynki mogą cieszyć się niższymi kosztami energii i większą ekologicznością bez utraty walorów estetycznych.
