Festiwal Filmowy w San Sebastián: Kto walczy o tegoroczną Złotą Muszlę?

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián (SSIFF) rozpoczyna się jutro w Hiszpanii i istnieją wszelkie powody, aby ekscytować się zapowiadającą się gwiazdorską edycją.

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián odbywający się w nadmorskiej miejscowości Donostia-San Sebastián w Kraju Basków to najważniejszy na świecie festiwal filmów hiszpańskojęzycznych.

To cudownie kameralny festiwal najwyższej klasy, który zgrabnie podsumowuje tętniący życiem, ale gorączkowy sezon jesiennych festiwali po Wenecji i Toronto.

San Sebastián przyznaje główną nagrodę Złotej Muszli dla najlepszego filmu, a także Srebrne Muszle i Nagrodę Sebastiane przyznawane filmowi, który najlepiej odzwierciedla wartości i realia społeczności LGBTQ+.

Javier Bardem, zdobywca nagrody Donostia San Sebastián 2023 za całokształt twórczości, wisiał na plakatach tegorocznej 71. edycji i ze smutkiem przełożył swoją sceniczną akceptację wyróżnienia na edycję w 2024 r. ze względu na „narzucone ograniczenia” w ramach strajku zwołanego przez Związek Aktorów Amerykańskich (SAG-AFTRA).”

Pozbawia to tegoroczny festiwal najważniejszego momentu na scenie w tym roku.

W festiwalu weźmie jednak udział imponujący wybór 71 filmów, a także jury pod przewodnictwem znanej francuskiej reżyserki Claire Denis, obok Christiana Petzolda, Fan Bingbinga, Cristiny Gallego, Brigitte Lacombe, Vicky Luengo i Roberta Lantosa.

Uroczystość rozpocznie się od filmu animowanego Hayao Miyazakiego Chłopiec i czapla, który właśnie miał swoją premierę w Toronto na TIFF i w październiku zawita na Festiwal Filmowy Lumière w Lyonie. Producenci Studio Ghibli określili film jako „wielką fantazję” luźno inspirowaną powieścią japońskiego autora Genzaburo Yoshino z 1937 r. „How Do You Live?”, opowieścią o dorastaniu o emocjonalnym i filozoficznym rozwoju młodego chłopca po śmierci swojego ojca.

Ghibli podjęła bezprecedensowy krok i nie zajmowała się marketingiem filmu, nie publikując żadnych zwiastunów ani streszczenia fabuły, mając nadzieję, że fani obejrzą film bez uprzedzeń.

Chłopiec i czapla będzie czwartym filmem Miyazakiego wyświetlanym w San Sebastián. Jego poprzednie filmy Duchowy wyjazd, Ponyo I Wiatr się wzmaga wszystkie zagościły na festiwalowych ekranach.

Skład obejmuje eklektyczną mieszankę uznanych ulubieńców domów artystycznych i wschodzących talentów.

Należą do nich tacy jak Robin Campillo (120 uderzeń na minutę), prezentując swoją nową funkcję Czerwona Wyspa, opowieść o dojrzewaniu, której akcja toczy się na Madagaskarze w latach 1960–70; Cristi Puiu (Śmierć pana Lăzărescu) i jego MMXX, dramat zespołowy skupiający się na czterech osobach (terapeutce, jej bracie, mężu i inspektorze policji), które mają obsesję na punkcie swoich osobistych problemów; a także amerykański reżyser Raven Jackson, którego pierwszy film pełnometrażowy pt. Wszystkie gruntowe drogi mają smak solibędzie walczyć o tytuł najlepszego filmu.

Wyprodukowane przez światło księżyca reżyser Barry Jenkins, Wszystkie gruntowe drogi mają smak soli jest opisywany jako liryczna eksploracja życia czarnej kobiety w Mississippi i gwiazd Królowa KobietaSheili Atim.

Inne tytuły na naszym radarze to m.in Praktykanajnowsza argentyńska komedia reżysera Martína Rejtmana (Magiczne Rękawiczki); Christos Nikou (grecki wpis do Oscara Jabłka) nowy film (i pierwszy film fabularny w języku angielskim) Paznokciez gwiazdorską obsadą, w skład której wchodzą Jessie Buckley, Riz Ahmed, Jeremy Allen White, Luke Wilson i Annie Murphy, w dramacie romantycznym o instytucji, która sprawdza obecność romantycznej miłości między parami; oraz najnowszy film australijskiej reżyserki Kitty Green, której wspaniałe filmy Obsada JonaBeneta I Asystent obaj zachwycili publiczność na Berlinale.

Jej nowy film pt. Hotel Królewski, miał swoją światową premierę 1 września na 50. Festiwalu Filmowym w Telluride i zebrał bardzo pozytywne recenzje. To thriller psychologiczny opowiadający o dwójce turystów z plecakiem, granych przez Julię Garner i Jessicę Henwick, które podejmują pracę w pubie na odległym australijskim buszu, prowadzonym przez bohatera granego przez Hugo Weavinga.

Na górze Robina Campillo Czerwona Wyspaw tym roku jest silna obecność Francji.

Zarówno Xavier Legrand, jak i Thomas Lilti dołączają do Campillo podczas prezentacji filmów w Konkursie.

Premiera filmu Legranda w Wenecji w 2017 roku Jusqu’à la garde (opieka) był trzymającym w napięciu arcydziełem i jego długo oczekiwanym drugim filmem, Sukcesor (Następca), to opowieść o projektantze, który po śmierci ojca odkrywa w swoim rodzinnym domu straszny sekret. Jeśli chodzi o Thomasa Liltiego (Hipokrates, Niezastąpiony), Prawdziwa praca to komediodramat opowiadający o świecie nauczania, w którym występują Vincent Lacoste, François Cluzet, Adèle Exarchopoulos i Louise Bourgoin.

Gdzie indziej pewne zamieszanie wywołał jeden tytuł: wspierany przez Netflix film dokumentalny pt Nie, jestem Ternerąw sprawie Josu Urrutikoetxei, byłego przywódcy baskijskiej separatystycznej grupy bojowników ETA, która w ciągu swojej 60-letniej historii zabiła 883 osoby.

Kampania ETA polegała na utworzeniu odrębnego państwa baskijskiego w północnej Hiszpanii i południowo-zachodniej Francji, zanim zostało ono rozwiązane w 2018 roku.

Urrutikoetxea został aresztowany we Francji w maju 2019 r. po uznaniu go zaocznie winnym przynależności do grupy terrorystycznej. Został uniewinniony w ponownym procesie w 2021 roku z powodu braku dowodów.

Włączenie tego dokumentu jako filmu otwierającego skład wytwórni Made in Spain z San Sebastián wywołało krytykę ze względu na fakt, że daje on głos Urrutikoetxei. List otwarty podpisany przez ponad 500 osób wzywał do usunięcia filmu.

Mimo to dyrektor festiwalu José Luis Rebordinos stoi po stronie filmu i mówi: „Nie podzielamy ich opinii, że film No me llame Ternera powinien zostać usunięty z programu nadchodzącej edycji festiwalu ze względu na Josu Urrutikoetxeę w roli głównego bohatera i fakt, że zajmował bardzo wysokie stanowisko w grupie terrorystycznej ETA.”

„Kino jest między innymi źródłem historii i często starało się przenieść na duży ekran bohaterów, sprawców epizodów nieuzasadnionej przemocy, ale którym chciało się bliżej przyjrzeć” – kontynuował.

Cytował takie filmy jak Claude’a Lanzmanna Szoa i Joshuy Oppenheimera Akt Zabijania jako przykłady takiej pracy.

Rebordinos podsumował: „Ostatecznie uważamy, że film No me llame Ternera należy najpierw obejrzeć, a później krytykować, a nie odwrotnie”.

Festiwal Filmowy w San Sebastián 2023 potrwa od 22 do 30 września.