Jądro Ziemi leży tysiące kilometrów pod nami i wiele na jego temat wciąż pozostaje tajemnicą.
Według nowego badania jądro Ziemi mogło przestać się obracać lub nawet teraz wiruje do tyłu.
Jądro naszej planety składa się z zewnętrznej warstwy ciekłego metalu i wewnętrznego jądra ze stałego metalu, którego wielkość wynosi około 70% Księżyca.
Powszechnie uważa się, że jądro, patrząc z bieguna północnego, obraca się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, podobnie jak reszta planety Ziemia.
Jednak badanie analizujące dane dotyczące fal sejsmicznych z ostatnich 60 lat przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Pekińskiego w Chinach wykazało, że rotacja jądra zatrzymała się około 2009 roku, a następnie wznowiła się w przeciwnym kierunku.
„Uważamy, że jądro w stosunku do powierzchni Ziemi obraca się w jednym kierunku, a potem w drugim, niczym huśtawka” – powiedzieli AFP autorzy badania Xiaodong Song i Yi Yang.
Dodali, że pełny cykl (w jednym kierunku, a potem w drugim) tego wahania trwa około 70 lat.
Zdaniem badaczy ostatnia zmiana rotacji przed 2009 rokiem miałaby nastąpić na początku lat 70. XX w., a następna w połowie lat 40. XXI w.
Kontrowersyjne ustalenia
Wciąż toczy się wiele dyskusji na temat natury jądra Ziemi, ponieważ zebranie informacji na jego temat jest niezwykle trudne.
Krawędź zewnętrznego jądra styka się z płaszczem Ziemi na głębokości około 2890 km i uważa się, że jądro zewnętrzne jest zbudowane z ciekłego żelaza i niklu.
Jądro wewnętrzne zaczyna się około 5000 km pod powierzchnią planety i uważa się, że jest zbudowane ze stałego żelaza i niklu, co wynika z ekstremalnego ciśnienia zmuszającego atomy metalu do spakowania się.
Znajduje się w płynnym jądrze zewnętrznym i na podstawie analizy fal sejsmicznych wywołanych trzęsieniami ziemi uważa się, że obraca się w tym samym kierunku co reszta Ziemi.
Xiaodong Song i Yi Yang badali te fale sejsmiczne i odkryli powiązany z nimi „stopniowy zawracanie wewnętrznego jądra w ramach oscylacji trwających około siedmiu dekad”. Ich artykuł został opublikowany w czasopiśmie Nature Geoscience.
„To bardzo ostrożne badanie przeprowadzone przez znakomitych naukowców, którzy wykorzystali wiele danych” – powiedział John Vidale, sejsmolog z Uniwersytetu Południowej Kalifornii, który nie był zaangażowany w badania.
Dodał jednak, że „żaden z istniejących modeli tak naprawdę nie wyjaśnia dobrze wszystkich dostępnych danych”.
Jak często zmienia się obrót wewnętrznego jądra Ziemi?
Jak wynika z danych sejsmicznych pochodzących z dwóch eksplozji jądrowych, które miały miejsce pod koniec lat sześćdziesiątych i na początku siedemdziesiątych, w zeszłym roku Vidale opublikował badanie sugerujące, że jądro wewnętrzne oscyluje znacznie szybciej, zmieniając kierunek mniej więcej co sześć lat.
Inny geofizyk, Hrvoje Tkalcic z Australijskiego Uniwersytetu Narodowego, uważa, że cykl jądra wewnętrznego trwa około 20 do 30 lat, a nie 70 lat, jak sugeruje badanie opublikowane w tym tygodniu w Nature Geoscience.
Naukowcy z Uniwersytetu w Pekinie twierdzą w swoim artykule, że oscylacja ta „zbiega się ze zmianami w kilku innych obserwacjach geofizycznych”, takich jak długość dnia i zmiany pola magnetycznego Ziemi.
„Te obserwacje dostarczają dowodów na dynamiczne interakcje między warstwami Ziemi, od najgłębszego wnętrza po powierzchnię, potencjalnie na skutek sprzężenia grawitacyjnego i wymiany momentu pędu z jądra i płaszcza na powierzchnię” – piszą.
„Mamy nadzieję, że nasze badania zmotywują badaczy do projektowania i testowania modeli traktujących Ziemię jako zintegrowany układ dynamiczny” – wyjaśniają.
