Tegoroczne igrzyska olimpijskie mają potencjał zrewolucjonizować sposób, w jaki radzimy sobie z nadwyżkami żywności – pisze Massimo Bottura.
Igrzyska Olimpijskie 2024 dopiero się zaczynają i zapowiadają się spektakularnie.
Organizatorzy wydarzenia, uwzględniając ponadczasowe piękno Paryża, oraz ambicje ponad 10 000 sportowców, stawiają sobie za cel ustanowienie nowych standardów zrównoważonego rozwoju, gospodarki o obiegu zamkniętym i ograniczania odpadów.
Jeśli chodzi o redukcję marnowania żywności, ambicja ta jest co najmniej tak szlachetna, jak ambicja sportowców próbujących pobić rekordy w tym roku. Co roku marnuje się miliard ton żywności.
Tylko gospodarstwa domowe marnują ponad miliard posiłków dziennie, a na świecie co dziesiąta osoba cierpi głód.
Jako osoba lubiąca jedzenie i ludzi uważam, że marnotrawstwo na taką skalę jest niedopuszczalne.
Musimy w pełni wykorzystać potencjał żywności
Igrzyska Olimpijskie w Paryżu są okazją do działania. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 r. byłem zszokowany, gdy dowiedziałem się, że niewykorzystane owoce i warzywa zostały wysłane do spalenia, ponieważ ich dystrybucja do potrzebujących była droższa.
Razem z żoną założyliśmy akcję „Food for Soul”, aby zbierać nadwyżki żywności i pokazywać ich potencjał w przygotowywaniu smacznych i zdrowych posiłków podawanych z gościnnością osobom znajdującym się w trudnej sytuacji społecznej.
Początkowo był to projekt kulturalny mający na celu podniesienie świadomości na temat marnowania żywności i izolacji społecznej. Jego ostatecznym celem była zmiana sposobu, w jaki dbamy o ludzi i planetę.
Organizatorzy Igrzysk Olimpijskich 2024 dostrzegają ten problem i zobowiązują się do współpracy ze stowarzyszeniami, które będą odbierać i redystrybuować nadwyżki żywności, a także dostosowywać przepisy tak, aby zmaksymalizować ich pełne wykorzystanie i zapewnić właściwą wielkość porcji żywności.
Plan Paris Food Vision na rok 2024 zakłada stuprocentowe odzyskiwanie niezużytych zasobów żywności.
Jeśli plany zostaną wdrożone, może to być wielki krok naprzód: oczekiwany raport bazowy na temat ilości marnowanej żywności powstałej w wyniku spodziewanych 13 milionów posiłków podanych w trakcie igrzysk olimpijskich może posłużyć do poinformowania i udoskonalenia praktyk stosowanych podczas przyszłych igrzysk olimpijskich w Mediolanie, Los Angeles i Brisbane.
Jeśli era przemysłowa doprowadziła do niespotykanego dotąd dobrobytu poprzez rewolucję w produkcji żywności, to XXI wiek potrzebuje nowej rewolucji w konsumpcji żywności, która do 2030 roku pozwoli zmniejszyć o połowę ilość marnowanej żywności.
Zgodnie z tegorocznym Indeksem Marnowania Żywności Programu Środowiskowego Narodów Zjednoczonych (UNEP), jedna trzecia ludzkości zmaga się z niedoborem żywności, a każdego dnia marnuje się około miliarda posiłków.
W miarę jak odchodzimy od tradycyjnych praktyk życia wiejskiego, coraz więcej marnujemy w miastach. Zamiast wspólnego gotowania i jedzenia, coraz częściej jemy sami.
Olimpiada, którą miliardy ludzi oglądają na żywo w Paryżu i w domach, to świetna okazja, aby zwiększyć świadomość konsumentów na temat wpływu marnowania żywności na środowisko oraz prostych czynności, jakie ludzie mogą podjąć w trakcie igrzysk, a co ważniejsze – po powrocie do domu.
W końcu to właśnie w domu marnuje się najwięcej żywności, co potwierdza UNEP.
Oznacza to odpowiedzialne kupowanie i przechowywanie żywności oraz kreatywne wykorzystywanie resztek. Ludzie często są zaskoczeni, dowiadując się, jak łatwo jest przechowywać i przekształcać codzienne produkty spożywcze, takie jak liście selera, bułka tarta, przejrzałe owoce i skórki parmezanu, w cudowne buliony, lody, tradycyjne sosy i przekąski.
Kupuj mądrze, marnuj mniej
Większa świadomość społeczna mogłaby również zmotywować rządy do działania. Chociaż tylko kilka krajów uwzględniło utratę żywności i redukcję odpadów w swoich krajowych planach klimatycznych, gdy rządy podejmują działania, wyniki są imponujące.
W ciągu zaledwie kilku lat Wielka Brytania i Japonia ograniczyły ilość marnowanej żywności o 20–30%. Chińska kampania Clean Plate dotyczyła zarówno marnowania żywności, jak i braku bezpieczeństwa żywnościowego.
Brazylia mierzy marnowanie żywności i opracowuje nowe krajowe strategie na rzecz utraty żywności i redukcji odpadów. W moim kraju, Włoszech, prawo wykorzystuje ulgi podatkowe jako zachętę do przekazywania darowizn żywności, które mają zostać zmarnowane.
Pracuję w tej branży od ponad czterech dekad, a moje motto dotyczy restauracji, sprzedawców detalicznych i gospodarstw domowych: kupuj mądrze, marnuj mniej. Kupowanie sezonowych, lokalnych i zrównoważonych składników to pierwszy krok do zdrowszych posiłków, aby ograniczyć marnowanie żywności.
Przygotowywanie posiłków z tego, co masz w spiżarni, i opróżnianie lodówki przed zakupem nowych produktów to proste sposoby na ograniczenie marnowania żywności w domu.
Dywidendy za zrewolucjonizowanie naszego systemu strat i odpadów żywnościowych nie byłyby mniej ekscytujące niż którykolwiek z 329 złotych medali zdobytych na igrzyskach olimpijskich w Paryżu: mogą obniżyć do 10% globalnych emisji gazów cieplarnianych i wesprzeć bioróżnorodność. Oszczędzałyby wodę, zmniejszały ubóstwo i pomagały rozwijać się gospodarkom.
Wdrażając system, który zapewni, że 100% żywności nie zostanie zmarnowane, ale będzie monitorowane i mierzone — z udostępnionymi wnioskami — igrzyska olimpijskie w Paryżu mogą wyznaczyć nowy standard w zakresie redukcji marnowania żywności. Mogą również zachęcić niezliczone inne wydarzenia, takie jak konferencje, konkursy lub koncerty, aby umieścić to wyzwanie na pierwszym planie naszych priorytetów.
