TylkoGliwice zapytał ekspertów, jak ocenić pierwszy rok sprawowania urzędu premiera Giorgii Meloni, koncentrując się na trzech kluczowych tematach: migracji, prawach obywatelskich i polityce zagranicznej.
22 października 2022 r. w Rzymie objął urząd najbardziej prawicowy i eurosceptyczny rząd Włoch od 1946 r. Zwycięstwo partii Giorgii Meloni we włoskich wyborach wzbudziło zaniepokojenie wśród europejskich demokracji.
Jak po roku można ocenić politykę włoskiego premiera? Czy udało jej się zatrzeć swój neofaszystowski wizerunek, zwłaszcza za granicą?
Między neofaszyzmem a populizmem
„Jestem, jak to Brytyjczycy nazwaliby, że tak powiem, «outsiderem», «słabszym», tym, który aby odnieść sukces, musi pokrzyżować wszystkie przewidywania. To właśnie zamierzam zrobić ponownie: zniweczyć przewidywania”. Tak Giorgia Meloni określiła siebie przed włoskim parlamentem, wygłaszając przemówienie inauguracyjne 25 października 2022 r.
„Z faktycznego punktu widzenia pogląd, że Giorgia Meloni jest „słabszą” i pokorną, jest fałszywy” – powiedział Gianfranco Pellegrino, wykładowca filozofii politycznej na Uniwersytecie Luissa w Rzymie.
„Giorgia Meloni jest w polityce od ponad dwudziestu lat. Nie jest nowicjuszką. Z finansowego punktu widzenia Giorgia Meloni z pewnością nie jest proletariuszką, ponieważ jej poziom życia jest bardzo wysoki” – powiedział TylkoGliwice. „Więc nawet słowo „słabszy” i obraz, jaki wywołuje, jest próbą retoryczną opartą na prawdziwych kłamstwach propagandowych. Przedstawianie siebie jako szczególnie bliskiego ludziom jest techniką retoryczną, typowo populistyczną”.
Eksperci twierdzą, że w polityce migracyjnej, stosunkach międzynarodowych i polityce wewnętrznej Giorgia Meloni nie okazała bliskości z ludźmi ani nie odcięła się od krążącego po niej neofaszystowskiego wizerunku.
„Z pewnością próbowano zdystansować się od etykiety neofaszystowskiej. Jednak wydaje mi się, że ta próba zakończyła się jedynie częściowym sukcesem” – dodał Gianfranco Pellegrino.
A jednak według sondaży, gdyby dzisiaj wezwano Włochów do głosowania, Pellegrino uważa, że „obraz nie byłby inny… Nie sądzę, żeby lewica odniosła duże zwycięstwo”.
Według sondażu przeprowadzonego 16 października we Włoszech, jej partia Bracia Włosi utrzymuje poparcie wśród Włochów.
Przegląd polityki migracyjnej
„W pewnych kwestiach (Meloni) ma tendencję do wymachiwania flagą tożsamości. Imigracja jest jednym z takich przykładów. Przecież to nie kosztuje dużo. Głoszenie wrogości wobec imigrantów nie jest tak skomplikowane, jak przeszacowanie emerytur czy zwiększenie dochodów” – wyjaśnił Maurizio Ambrosini, wykładowca socjologii migracji na Uniwersytecie w Mediolanie.
„Chcemy uczynić bezpieczeństwo cechą charakterystyczną tego rządu” – oznajmiła premier w dniu zwycięstwa w wyborach – „i położyć kres nielegalnym wyjazdom, ostatecznie eliminując handel ludźmi w regionie Morza Śródziemnego”.
Kierując się kluczowym punktem programu politycznego Matteo Salviniego, lidera prawicowej partii Liga, rząd Meloniego wyraził zamiar utworzenia „blokady morskiej”, aby powstrzymać napływ migrantów na włoskie wybrzeże.
Blokada ta nawiązywałaby do pierwotnej propozycji misji morskiej Unii Europejskiej, operacji Sophia, która w planowanej, ale nigdy nie wdrożonej trzeciej fazie przewidywała konkretnie zablokowanie wypłynięcia łodzi z Afryki Północnej.
„Jeśli nie zdecydujemy się na wojnę z naszymi sąsiadami z Afryki Północnej, wydaje się to rozwiązaniem niepraktycznym lub wiążącym się z kosztami, które należy poważnie rozważyć” – wyjaśnił Maurizio Ambrosini.
Sama Meloni powiedziała niedawno prasie, że jeśli chodzi o politykę migracyjną, „rezultaty nie są jeszcze takie, jakich oczekiwano”.
Dwa miesiące temu, po aktywnej pracy nad tą kwestią, Meloni ogłosił podpisanie paktu z Tunezją. Obok niej byli prezydent Tunezji Saïed, przewodnicząca Komisji Europejskiej Von der Leyen i premier Holandii Rutte.
Bruksela zobowiązała się zapłacić Tunezji 900 mln euro, w tym 105 mln euro za kontrole graniczne, w zamian za zobowiązanie się kraju do ograniczenia napływu migrantów.
„Wygląda jednak na to, że porozumienia te mają trudności z wprowadzeniem w życie” – ujawnił Maurizio Ambrosini.
„Problem polega na tym, że duża część wyjeżdżających to obywatele Tunezji i ogólnie rządy krajów sąsiadujących lub przybrzeżnych są bardziej skłonne do współpracy, jeśli chodzi o ograniczanie mobilności innego kraju, ale nie własnych obywateli” – dodał. dodany.
Według danych zaktualizowanych 19 października 2023 r. przez włoskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w 2023 r. do wybrzeży Włoch przybyło 140 898 migrantów, czyli prawie dwukrotnie więcej niż w 2022 r.
Na posiedzeniu Rady Ministrów Spraw Wewnętrznych UE, które odbyło się 8 czerwca w Luksemburgu, 27 krajów UE osiągnęło porozumienie w sprawie imigracji, które zastąpi rozporządzenie Dublin III, wprowadzające kwoty na relokację migrantów do różnych państw europejskich.
„Ale nawet ta strategia nie działa, ponieważ to właśnie wschodni partnerzy Włoch (Węgry i Polska) oraz ci, którzy są politycznie sprzymierzeni z siłami rządzącymi we Włoszech, nie współpracują i na wszelkie możliwe sposoby utrudniają zawieranie porozumień w sprawie relokacji”. wyjaśnił Maurizio Ambrosini.
Zdaniem Ambrosiniego polityka migracyjna Giorgii Meloni jest uderzająco niejednoznaczna.
„Hojne przyjęcie Ukraińców to niezwykły przypadek podwójnych standardów i podwójnej rozmowy na temat imigracji i azylu, według którego uchodźcy z niektórych wojen w Afganistanie, Syrii i innych krajach Południa i Afryki nie są mile widziani, nie zadowalajcie nas, i nie budzą ruchów solidarnościowych. Lubimy Ukraińców” – powiedział TylkoGliwice.
„Wydaje mi się, że ten rok naznaczony był niepowodzeniami w zakresie poszanowania praw człowieka i solidarności. Mam też na myśli prześladowania organizacji pozarządowych. Uważam, że dekret Cutro ogranicza możliwości uzyskania azylu we Włoszech”.
„Z drugiej strony interesuje mnie otwartość na pracowników… Większe możliwości wjazdu w celach zawodowych wydają się dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza że firmy o to proszą i być może mogą one, przynajmniej w części, stanowić szansę na alternatywa dla ryzykownych podróży morskich. Należy jednak zaplanować politykę integracji tych pracowników” – wyjaśnił Maurizio Ambrosini.
Trudny rok dla praw obywatelskich
„Trzy najważniejsze środki z punktu widzenia praw obywatelskich to projekt ustawy uznającej PMA za przestępstwo powszechne; środek zachęcający prefektów do nieuznawania automatycznie dzieci urodzonych w wyniku PMA za granicą oraz środki dotyczące wskaźnika urodzeń zawarte w ustawie finansowej Te ostatnie oferują zachęty ułatwiające dostęp do żłobków, a także świadczenia ekonomiczne dla pracujących matek z więcej niż dwójką dzieci”, wyjaśnia Gianfranco Pellegrino, wykładowca filozofii politycznej na LUISS w Rzymie.
W marcu rząd Meloniego rozpoczął ofensywę na rzecz tradycyjnej rodziny. Wydano okólnik, w którym zwracano się do gmin o zaprzestanie wpisywania do aktów urodzenia dzieci niebiologicznych rodziców lub dzieci mających dwóch ojców lub dwie matki. Następnie pojawił się sprzeciw wobec proponowanego europejskiego rozporządzenia w tej sprawie.
We Włoszech macierzyństwo zastępcze jest zakazane. W rezultacie wiele par tej samej płci wyjeżdża za granicę, aby mieć dziecko. Po powrocie do Włoch pojawia się pytanie, w jaki sposób można uzyskać uznanie ich dzieci w rejestrach krajowych, i tutaj ponownie pojawiają się problemy. Nie ma przepisów dotyczących uznawania pochodzenia w przypadku rodzin osób tej samej płci, co oznacza, że uznawany jest wyłącznie rodzic biologiczny.
Od kilku lat niektóre władze gmin dopuszczają wpisanie imion obojga rodziców przy podpisywaniu aktu urodzenia w urzędzie stanu cywilnego, co pełni funkcję prawdziwego uznania. Jednak premier zablokował to posunięcie.
Meloni argumentowała, że kobiety posiadające więcej niż dwójkę dzieci wnoszą większy wkład w społeczeństwo.
„Panuje pogląd, że rodzina naturalna wynikająca ze związku heteroseksualnego jest podstawową komórką społeczeństwa” – stwierdził Gianfranco Pellegrino – „i że słuszna jest dyskryminacja rodzin niekonwencjonalnych, tj. rodzin składających się z par tej samej płci, osób samotnie rodziny rodziców lub osoby, które decydują się nie mieć dzieci. Osoby te byłyby zatem dyskryminowane i uznawane przez państwo za mniej wartościowe.”
Polityka zagraniczna: Między europeizmem a suwerennością
W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy Meloni musiała porzucić swój początkowy antyeuropejskość.
„Jej zasadniczym celem było utrwalenie wiarygodnego wizerunku. Innego od tego, jaki kreowały międzynarodowe media” – powiedziała TylkoGliwice Cecilia Sottilotta, wykładowca nauk politycznych na Uniwersytecie dla Cudzoziemców w Perugii (Unistrapg).
„Sytuację można opisać w następujący sposób: Włochy potrzebują Europy w takim samym stopniu, w jakim Europa potrzebuje Włoch. W rezultacie Meloni musiał znaleźć sposób na współpracę z instytucjami europejskimi i odwrotnie, instytucje europejskie musiały podjąć wysiłek, aby pracować z nią” – dodała.
Giorgia Meloni wielokrotnie podkreślała potrzebę wspierania Ukrainy w czasie wojny, mimo że część jej rządu, np. Matteo Salvini i nieżyjący już Silvio Berlusconi, wyrażała podziw dla Putina.
Stanowisko Meloniego również ewoluowało z biegiem czasu. Po inwazji Moskwy na Krym w 2014 roku regularnie sprzeciwiała się sankcjom wobec Rosji, argumentując potrzebę ochrony włoskiego eksportu.
W wywiadzie telewizyjnym w 2022 roku, przed pełną inwazją Rosji na Ukrainę, podkreśliła znaczenie utrzymywania dobrych stosunków z Putinem.
„Jednak spośród trzech partii prawicowych Bracia Włosi są z pewnością najmniej proputinowskie” – stwierdziła Cecilia Sottilotta.
„Meloni musiał stawić czoła trudnym momentom, bo pamiętamy, kiedy Berlusconi bardzo wyraźnie opowiadał się za Putinem, bronił go i atakował Zełenskiego. Pamiętamy scenę z Salvinim, ze słynną koszulką z twarzą Putina na Placu Czerwonym. Wszystko w porządku. w sumie było to wyraźnie powodem do wstydu. Biorąc jednak pod uwagę, że Bracia Włoscy byli stroną najmniej eksponowaną w stosunkach z Rosją, stosunkowo łatwiej było jej się od niej zdystansować”.
14 września 2023 r. prawicowy nacjonalista węgierski premier Viktor Orban nie ukrywał, że jest zadowolony z ponownego nawiązania kontaktu ze swoją przyjaciółką Giorgią Meloni, która regularnie gościła w czasach jej opozycji.
W tym roku premier trzykrotnie spotykał się także z premierem Polski Mateuszem Morawieckim.
„Na poziomie europejskim Meloni jest nadal sprzymierzona z rządami takimi jak rząd Orbána na Węgrzech i w Polsce” – wyjaśniła Cecilia Sottilotta. „Czy aspiruje do bycia atrakcyjną siłą dla prawicy w ogóle? Być może. Aby to zrozumieć, będziemy musieli uważnie obserwować kolejne wybory europejskie”.
