Odniesienie do roli kobiet w gospodarstwie domowym od dawna stanowi szczególnie przestarzałą część irlandzkiej konstytucji z lat 30. XX wieku.
Irlandia ma zamiar przeprowadzić w przyszłym roku dwa referenda, w których zaproponuje poprawki do dwóch artykułów konstytucji, które odnoszą się do tradycyjnej roli kobiet w gospodarstwie domowym jako podstawy irlandzkiego społeczeństwa.
Bliźniacze głosowania odbędą się 8 marca, w Międzynarodowy Dzień Kobiet.
Proponuje się skreślenie art. 41 ust. 2 Konstytucji, który stanowi, że „Państwo uznaje, że kobieta swoim życiem rodzinnym udziela Państwu wsparcia, bez którego nie można osiągnąć dobra wspólnego” oraz że „matki nie będą zobowiązane do z ekonomicznej konieczności angażowania się w pracę zaniedbując obowiązki domowe”.
We wniosku zastąpiono to sformułowanie zmienioną wersją zawierającą język neutralny pod względem płci.
Wicepremier Micheál Martin powiedział we wtorek, że sformułowanie „przestarzałego” artykułu „nie odzwierciedla już współczesnego życia”, natomiast minister ds. równości Roderic O’Gorman zauważył, że „archaiczne” i „seksistowskie” odniesienia do gospodyń domowych „niczego nie przyniosły”.
Drugie głosowanie spowodowałoby zmianę innego artykułu Konstytucji, aby zapewnić ochronę nie ograniczającą się do rodzin, których rodzice są w związku małżeńskim.
Poprawka ta „uznałaby, że rodziny mogą opierać się także na innych trwałych związkach niż małżeństwo” – powiedział premier Leo Varadkar, podając przykład rodziny niepełnej lub rodziny, na której czele stoją dziadkowie lub opiekunowie.
Irlandzka konstytucja została sporządzona w 1937 r., w czasie, gdy życie publiczne i prywatne w kraju było zdominowane przez wysoce konserwatywną i purytańską odmianę katolicyzmu.
Od założenia obecnej republiki minęły dziesięciolecia, zanim zalegalizowano rozwody, antykoncepcję i homoseksualizm.
Jednak polityka społeczna w Irlandii szybko się rozwinęła, zwłaszcza od lat 90. XX wieku, kiedy rola konserwatywnego chrześcijaństwa w społeczeństwie i państwie dramatycznie spadła.
W ciągu ostatniej dekady kraj przeważającą większością głosów głosował za złagodzeniem przepisów aborcyjnych i zezwoleniem na małżeństwa homoseksualne.
Jednak równolegle w ostatnich latach wzrosła liczba irlandzkiej skrajnej prawicy, obejmującej fundamentalistów religijnych, nacjonalistów i głosy antyimigranckie.
Ostateczny tekst przyszłorocznych referendów ma zostać zatwierdzony przez rząd w czwartek.
Rząd odrzucił propozycję przeprowadzenia trzeciego głosowania w sprawie nowego języka dla innego artykułu konstytucji, art. 40 ust. 1, który brzmi: „Wszyscy obywatele jako osoby ludzkie będą traktowani równo wobec prawa. Nie należy tego uważać za że państwo w swoich aktach prawnych nie powinno należycie uwzględniać różnic w zdolnościach fizycznych i moralnych oraz w funkcjach społecznych.”
Komisja parlamentarna i oficjalnie powołane zgromadzenie obywatelskie zasugerowały aktualizację brzmienia artykułu „w celu wyraźnego odniesienia do równości płci i niedyskryminacji”.
Premier Varadkar powiedział jednak, że rząd odmówił przyjęcia tej propozycji z obawy, że określenie „jakiejkolwiek konkretnej kategorii” tożsamości mogłoby „nieświadomie umniejszać wartość” innych.
