W środę wezwał do przyspieszenia strategicznego partnerstwa między Paryżem a Astaną.
Prezydent Francji Emmanuel Macron przebywa z misją w Kazachstanie i Uzbekistanie, aby wzmocnić więzi między Francją a jej partnerami gospodarczymi z Azji Środkowej. W środę udał się do Astany, aby spotkać się ze swoim kazachskim odpowiednikiem Kassimem-Jomartem Tokajewem.
Kazachstan jest wiodącą gospodarką Azji Środkowej, bogatą w zasoby naturalne. Ugruntowała swoją pozycję dostawcy ropy naftowej do krajów europejskich.
„Wigor (naszego partnerstwa) pokazuje, że obrano dobre kierunki strategiczne, ale (również) potrzebę ich uzupełnienia i przyspieszenia, co jest głównym celem wizyty” – powiedział Emmanuel Macron.
Pochwalił „odmowę” Kazachstanu podjęcia „drogi wasalizacji za kilkoma mocarstwami”, mimo że Kazachstan jest sojusznikiem Moskwy i blisko Pekinu.
Prezydent Kazachstanu Kassim Jomart-Tokajew podkreślił także „potrzebę” nadania „dodatkowego impulsu” relacjom Paryża i Astany.
„Francja jest naszym kluczowym i niezawodnym partnerem w Unii Europejskiej” – stwierdził przywódca, jak wynika z oświadczenia administracji prezydenta Kazachstanu.
Możliwe partnerstwo nuklearne
Środowa wizyta to pierwsza wizyta prezydenta Francji w Kazachstanie od czasu François Hollande’a w 2014 r.
Podpisano kilka umów w strategicznych sektorach minerałów, farmaceutyków, energii, aeronautyki i kultury.
Według ministerstwa energetyki Kazachstanu francuski dostawca energii, firma EDF, jest jednym z kandydatów do pierwszego projektu elektrowni jądrowej w Astanie, którego budowa ma zostać zatwierdzona w referendum do końca roku.
Metale krytyczne, niezbędne dla transformacji energetyki i w które region jest bogaty, również zajmują ważne miejsce w dyskusjach z Uzbekistanem, jednym z głównych dostawców uranu do Francji.
Specjalista w dziedzinie uranu Orano, który prowadzi już kopalnię w Kazachstanie, również planuje rozszerzyć swoją obecność, ponieważ według Światowego Stowarzyszenia Jądrowego sam ten kraj wytwarza 43% całkowitej światowej produkcji.
Emmanuelowi Macronowi towarzyszyła duża delegacja biznesowa, w skład której wchodzili dyrektorzy generalni EDF (elektryczność), Suez (woda) i Orano (uran), a przed lotem do sąsiedniego Uzbekistanu w czwartek ma otworzyć francusko-kazachskie forum biznesowe.
Stosunki gospodarcze francusko-kazachskie: gra strategiczna
Francja jest piątym co do wielkości inwestorem zagranicznym w Kazachstanie, wyprzedzając Chiny, dzięki obecności grupy naftowej TotalEnergys, która wspólnie eksploatuje główne złoże Kachagan na Morzu Kaspijskim.
Handel dwustronny wyniósł w 2022 r. 5,3 mld euro i dotyczył głównie węglowodorów. Kazachstan dostarcza także Francji prawie 40% swojego uranu.
Mocarstwa światowe z zapałem zabiegają o względy Azji Środkowej w czasie, gdy Rosja jest zajęta ofensywą militarną na Ukrainie.
W grze wpływów sąsiednie Chiny, realizujące duży projekt infrastrukturalny „Nowych Jedwabnych Szlaków”, są o krok do przodu. Ale Europa i Turcja również przesuwają swoje pionki.
W czwartek i piątek w Astanie premier Węgier Viktor Orban i prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan pójdą w ślady Emmanuela Macrona.
Podbudowane tym entuzjazmem Kazachstan i Uzbekistan stawiają na otwartość gospodarczą i zrównoważoną dyplomację, aby umocnić swoją pozycję, nawet jeśli Moskwa pozostanie istotnym partnerem.
Emmanuel Macron, odwiedzając region pomimo napiętego programu międzynarodowego, zamierza „wspierać suwerenność i chęć dywersyfikacji partnerstw wyrażanych przez oba kraje”.
W szczególności ma na celu wzmocnienie dwustronnych więzi gospodarczych, współpracę w głównych kwestiach klimatycznych oraz francuską „dyplomację wpływu” wobec młodych ludzi.
W Uzbekistanie, najbardziej zaludnionym kraju Azji Środkowej, liczącym około 35 milionów mieszkańców i będącym od dawna samotnikiem, Emmanuel Macron nadrobi prawie 30 lat nieobecności, a od 1994 r. nie odwiedził go żaden francuski prezydent.
