Paliwa kopalne i dotacje rolne powinny zostać przekierowane na działania klimatyczne, zasugerował Ajay Banga na dorocznym spotkaniu banku.
Nowy prezes Banku Światowego podał w wątpliwość ogromne kwoty, jakie rządy wydają na dotowanie paliw kopalnych.
W środę podczas dorocznego spotkania banku w Maroku Ajay Banga powiedział, że 1,25 biliona dolarów (1,18 biliona euro) przeznaczane co roku na tańsze paliwo, rybołówstwo i rolnictwo to za dużo.
Te trzy sektory są odpowiedzialne za wpływ na środowisko o wartości do 6 bilionów dolarów (5,7 biliona euro), a bank chce, aby zamiast tego priorytetowo potraktowano działania związane ze zmianą klimatu.
„Nie mówię, żeby się ich wszystkich pozbyć. Uważam, że niektóre z tych dotacji mają kluczowe znaczenie dla umowy społecznej z rządem i jego obywatelami. Nie sądzę jednak, że 1,25 biliona dolarów się kwalifikuje” – powiedział Banga panelowi na dorocznych spotkaniach Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) i Banku Światowego w Marakeszu.
„Po prostu uważam, że temat dotacji wymaga dyskusji” – stwierdził, przyznając, że nie był to popularny temat, biorąc pod uwagę zaangażowaną politykę.
Dlaczego rządy dotują paliwa kopalne?
Jak wynika z raportu MFW z 2021 r., rządy na całym świecie wydają prawie pół biliona euro rocznie na tańsze wykorzystanie paliw kopalnych.
Dotacje te przybierają różne formy, obejmują między innymi ulgi podatkowe, niskooprocentowane pożyczki i górne progi cen benzyny. To ostatnie pozwala na przykład ograniczyć koszty paliwa dla osób tankujących samochody.
Pozbycie się takich dotacji może być trudne politycznie, ponieważ podnosi koszty życia. Jednak z niedawnego raportu Banku Światowego wynika, że z większości dotacji korzystają najbogatsi.
Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) również stwierdziła, że dotacje do paliw kopalnych są ostatecznie nieefektywnym sposobem pomagania konsumentom.
„Dla rządów znacznie lepiej jest przeznaczać czas i pieniądze na zmiany strukturalne, które zmniejszają popyt na paliwa kopalne, niż na doraźne pomoce, gdy ceny paliw rosną” – stwierdzili analitycy MAE na początku tego roku.
W swoim własnym raporcie „Detox Development” z czerwca 2023 r. Bank Światowy zauważa, że gdyby uwzględnić koszty społeczne paliw kopalnych – takie jak ich wpływ na zmiany klimatyczne i zanieczyszczenie powietrza – wówczas cena byłaby jeszcze wyższa niż ich cena wolnorynkowa cena.
Pozbycie się dotacji do paliw kopalnych ułatwi także konkurencyjność odnawialnych źródeł energii.
Jaką władzę ma Bank Światowy?
Bank Światowy, składający się z pięciu instytucji i 189 krajów członkowskich, ma na celu wyeliminowanie ubóstwa w krajach rozwijających się.
Coraz bardziej angażuje się także w rozwiązania związane ze zrównoważonym rozwojem. Jak wynika z raportów Climate Home News, bank zamierza w większym stopniu skoncentrować się na zmianach klimatycznych, w odpowiedzi na wezwania bogatych rządów, takich jak USA i Niemcy, które go finansują.
Bank Światowy nie ma władzy, aby zmusić rządy do pozbycia się dotacji do paliw kopalnych; może jedynie doradzać i wywierać na nich presję. Jednak z wielu stron narasta presja na ten system.
„Ludzie będą mówić, że nie ma pieniędzy na działania klimatyczne, ale są – po prostu są w niewłaściwych miejscach” – powiedział starszy dyrektor zarządzający Banku Światowego Axel Van Trotsenburg, kiedy ukazał się „Cyfrowy detoks”.
„Gdybyśmy mogli zmienić przeznaczenie bilionów dolarów wydanych na marnotrawne dotacje i wykorzystać je w lepszy, bardziej ekologiczny sposób, moglibyśmy wspólnie stawić czoła wielu najpilniejszym wyzwaniom naszej planety” – dodał.
Dlaczego dopłaty rolne również budzą takie kontrowersje?
Banga powiedział reporterom, że bank „rozpatrzy każde inne miejsce, w którym istnieją pule pieniędzy, które można wykorzystać lub przekierować – niezależnie od tego, czy chodzi o światowe dotacje do paliw i rolnictwa, które powodują problemy środowiskowe, czy też o dobrowolne rynki emisji”.
500 miliardów dolarów (474 miliardów euro) na dotacje dla rolnictwa może na pierwszy rzut oka nie wydawać się tak szkodliwe. Jednak rolnictwo jest drugim co do wielkości źródłem gazów cieplarnianych na świecie, a przemysłowa hodowla zwierząt gospodarskich jest powiązana z szeregiem problemów środowiskowych.
Z niedawnego raportu ActionAid wynika, że od czasu Porozumienia paryskiego banki zapewniły 20 razy więcej finansowania paliw kopalnych i działalności rolniczej na Globalnym Południu niż rządy Globalnej Północy zapewniły finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu krajom znajdującym się na pierwszej linii frontu kryzysu klimatycznego.
Wezwał do zaprzestania dotacji przemysłowych do rolnictwa i zwiększenia finansowania sprawiedliwego przejścia na energię odnawialną i agroekologię.
