Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem na Ziemi, a dane dotyczące zgonów pokazują, jakie to ma konsekwencje.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła dziś, że ekstremalne upały zabijają w Europie ponad 175 000 osób rocznie.
Na całym świecie odnotowano około 489 000 zgonów związanych z upałami rocznie w latach 2000–2019, a ludzie płacą „najwyższą cenę” za bezczynność klimatyczną. Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem na Ziemi, odpowiadającym za znaczną część zgonów na świecie.
Groźna ocena sytuacji wydana przez agencję ONZ pojawiła się kilka dni po tym, jak Sekretarz Generalny ONZ António Guterres wezwał do podjęcia działań w związku z ekstremalnymi upałami.
„Miliardy ludzi zmagają się z epidemią ekstremalnych upałów – więdną pod wpływem coraz bardziej śmiercionośnych fal upałów, przy temperaturach przekraczających 50 stopni Celsjusza na całym świecie (…), będących w połowie drogi do wrzenia” – powiedział 25 lipca, po trzech dniach rekordowo wysokich temperatur.
„Ekstremalne upały są nową nienormalnością” – dodał, wskazując na „wywołaną przez paliwa kopalne, wywołaną przez człowieka zmianę klimatu” jako przyczynę. „Ale dobrą wiadomością jest to, że możemy ratować życie i ograniczać jej wpływ” – powiedział, przechodząc do przedstawienia rozwiązań w czterech krytycznych obszarach.
W jaki sposób ekstremalne upały pochłaniają ludzkie życie w Europie?
Temperatury w Europie rosną w tempie dwukrotnie szybszym niż średnia światowa.
„W całym regionie, w jego 53 państwach członkowskich, ludzie płacą najwyższą cenę” – stwierdza dyrektor regionalny WHO na Europę, dr Hans Henri P. Kluge.
Spośród około 489 000 osób, które każdego roku umierają z powodu ekstremalnych upałów, 36 proc. z nich, czyli około 176 040 osób, przypada na Europę.
Guterres opisał, w jaki sposób upalne warunki „zamknęły atrakcje turystyczne w europejskich miastach-wypompowniach” tego lata.
Trzy najgorętsze lata w historii Europy miały miejsce od 2020 r., a 10 najgorętszych lat miało miejsce od 2007 r. W ciągu ostatnich 20 lat śmiertelność związana z upałami wzrosła o 30 proc., a liczba zgonów wzrosła w niemal wszystkich krajach.
W rezultacie stres cieplny jest najczęstszą przyczyną zgonów związanych ze zmianami klimatu w Europie.
Jak wyjaśnia dr Kluge, ekstremalne temperatury zaostrzają przebieg przewlekłych schorzeń, w tym chorób układu krążenia, układu oddechowego i naczyń mózgowych, zaburzeń psychicznych oraz schorzeń związanych z cukrzycą.
Ekstremalne upały są problemem szczególnie dla osób starszych, zwłaszcza tych mieszkających samotnie. Mogą również stanowić dodatkowe obciążenie dla kobiet w ciąży.
Jak możemy chronić się przed ekstremalnym upałem?
„Faktem jest, że negatywnym skutkom zdrowotnym upałów można w dużej mierze zapobiec dzięki dobrym praktykom w zakresie zdrowia publicznego, więc jeśli będziemy lepiej przygotowani na cieplejsze warunki w regionie, uratujemy wiele istnień ludzkich, zarówno teraz, jak i w przyszłości” – mówi dr Kluge.
Ponad 20 państw europejskich opracowało plany działań na rzecz ochrony zdrowia przed upałami, które mają pomóc ich obywatelom przystosować się do tego zabójczego aspektu zmiany klimatu.
WHO ostrzega jednak, że należy zrobić więcej, aby chronić społeczności. W swoim Europejskim Centrum Środowiska i Zdrowia w Bonn w Niemczech agencja zdrowia opracowuje zaktualizowane wytyczne dotyczące planu działania, aby pomóc rządom się przygotować.
Ale jest wiele osobistych działań, które możesz podjąć, aby zadbać o siebie i bliskich. Roczna kampania WHO #KeepCool przedstawia cztery kluczowe sposoby:
- Unikaj upału: unikaj wychodzenia i wykonywania forsownych czynności w najgorętszej porze dnia. Pozostań w cieniu i nie zostawiaj dzieci ani zwierząt w zaparkowanych pojazdach. Jeśli to konieczne i możliwe, spędzaj 2–3 godziny dziennie w chłodnym miejscu, takim jak supermarket lub kino.
- Utrzymuj chłód w domu: używaj nocnego powietrza, aby schłodzić dom. Zmniejsz obciążenie cieplne w domu lub pokoju hotelowym w ciągu dnia, używając żaluzji lub okiennic.
- Dbaj o to, by twoje ciało było chłodne i nawodnione: noś lekkie i luźne ubrania oraz cienką pościel, bierz chłodne prysznice lub kąpiele, regularnie pij wodę, ale unikaj napojów słodzonych, alkoholowych i zawierających kofeinę ze względu na ich odwadniający wpływ na organizm.
- Dbaj o siebie i innych: sprawdzaj, co u rodziny, przyjaciół i sąsiadów, zwłaszcza osób starszych, które większość czasu spędzają w samotności.
Jak świat może chronić ludzi przed śmiercią spowodowaną upałem?
W swoim przemówieniu wygłoszonym w Nowym Jorku w ubiegłym tygodniu szef ONZ przedstawił cztery kluczowe obszary działań.
Opieka nad osobami bezbronnymi była na pierwszym miejscu. Ponieważ paraliżujące ciepło wzmacnia nierówności, szef ONZ ma na myśli pewne rozwiązania wyrównujące – w tym masowy wzrost dostępu do niskoemisyjnego chłodzenia.
Wczesne systemy ostrzegawcze również muszą zostać rozbudowane, powiedział. A kraje rozwinięte powinny wypełnić swoje obietnice dotyczące finansowania adaptacji, aby pomóc krajom rozwijającym się chronić swoich obywateli przed nieznośnymi temperaturami.
Drugim punktem apelu Guterresa jest zwiększenie ochrony pracowników.
„Region Europy i Azji Środkowej odnotował najszybszy wzrost narażenia pracowników na nadmierne upały” – zauważył.
Ponieważ nadmierne upały są przyczyną prawie 23 milionów wypadków w miejscu pracy na całym świecie, niezwykle ważne jest uaktualnienie i egzekwowanie przepisów i regulacji opartych na prawach człowieka.
W związku z tym wzmocnienie odporności gospodarek i społeczeństw było trzecim punktem programu szefa ONZ. Dostosowane „plany działań na rzecz ochrony przed upałem” są częścią odpowiedzi, powiedział, wykorzystując naukę i dane do „zabezpieczenia przed upałem” gospodarek, sektorów krytycznych i środowiska zabudowanego.
I wreszcie, do czego to wszystko zmierza: ograniczenie wzrostu temperatury globalnej do 1,5°C.
„Aby uporać się ze wszystkimi tymi objawami (susze, pożary lasów, wzrost poziomu mórz również), musimy walczyć z chorobą” – oświadczył. „Choroba to szaleństwo spalania naszego jedynego domu. Choroba to uzależnienie od paliw kopalnych. Choroba to bezczynność klimatyczna”.
Zwrócił uwagę na ekspansję paliw kopalnych w niektórych z najbogatszych krajów świata i wezwał wszystkie państwa do wdrożenia do przyszłego roku krajowych planów działań na rzecz klimatu, które są zgodne z celem utrzymania wzrostu temperatury na poziomie poniżej 1,5°C.
