Nowe zasady stanowią podstawę rozwoju pierwszego unijnego rynku wodoru, który przewiduje osiągnięcie 10 mln ton krajowej zielonej produkcji do 2030 r.
Państwa członkowskie przypieczętowały dziś (21 maja) utworzenie nowego pojedynczego operatora wodoru, którego celem jest zwiększenie mieszanki gazów odnawialnych i gazów niskoemisyjnych w systemie infrastruktury energetycznej UE.
W grudniu 2021 r. Komisja Europejska zaproponowała tzw. „pakiet gazowy” mający na celu określenie wspólnych przepisów wewnętrznych dotyczących gazów odnawialnych, niskoemisyjnych, gazu ziemnego i wodoru, którego kulminacją było utworzenie Europejskiej Sieci Operatorów Sieci Wodoru.
Propozycja została pierwotnie zakwestionowana przez Czechy, Grecję, Rumunię i Bułgarię oraz inne państwa podczas negocjacji między Parlamentem Europejskim, Komisją i Radą UE. Po intensywnych dyskusjach dzisiejsze głosowanie było prawie jednomyślne, z wyjątkiem sprzeciwu Węgier.
Nowe przepisy wzywają do „zintegrowanego i przejrzystego planowania sieci w całej UE”, przy czym przyszły rynek wodoru będzie podlegał nadzorowi Agencji UE ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER). Jak wynika z ostatecznego tekstu, tak jak ma to miejsce w przypadku istniejących operatorów sieci gazowych, przyszły operator sieci wodorowej będzie kierował się 10-letnim planem rozwoju sieci w UE przedstawionym przez różnych krajowych operatorów sieci wodorowych w całym bloku.
Zgodnie z uzgodnionym tekstem kraje UE mają dwa lata na dostosowanie nowych przepisów dotyczących wodoru do swojego ustawodawstwa krajowego i zgodnie z uzgodnionym tekstem będą musiały zaproponować obniżki taryfowe i zachęty, aby ułatwić integrację ich rynków i systemów, szczególnie w przypadku wschodzącego rynku wodoru.
Francja, Niemcy, Włochy, Holandia i Polska to rynki o największych mocach produkcyjnych wodoru – wynika z platformy danych European Hydrogen Observatory, jednak ich szacowana wielkość dotyczy wodoru produkowanego z gazu ziemnego, co kłóci się z ambicjami UE osiągnięcia 10 mln ton krajowej produkcji wodoru ze źródeł odnawialnych do 2030 r.
Obserwatorium oszacowało również, że całkowite zapotrzebowanie na wodór w 2022 r. wyniosło 8,2 mln ton, z czego największy udział miały rafinerie (4,6 mln ton) i przemysł amoniakalny (2 mln ton).
Daniel Fraile, dyrektor ds. polityki i rynku w brukselskiej grupie branżowej Hydrogen Europe, powiedział, że nowe prawo zapewni „bardzo potrzebną pewność regulacyjną”, ponieważ podmioty działające w branży wodorowej będą wiedzieć, „jak i kiedy niezbędna infrastruktura będzie dostępna”.
„Utworzenie jednego operatora wodoru jest dla nas ważnym krokiem. Pomoże to w koordynacji rozwoju infrastruktury i zapewni nam równą pozycję z operatorami energii elektrycznej i gazu, jeśli chodzi o planowanie infrastruktury” – Fraile powiedział TylkoGliwice.
Francuska parlamentarzystka Marie Toussaint (Zieloni) nadzorująca prace legislacyjne w parlamencie wyraziła ubolewanie, że przyjęty dzisiaj ostateczny tekst „nie zapewnił niezbędnego przejścia od naszej zależności od gazu”, ponieważ brakowało w nim daty proponującej stopniowe wycofywanie paliw kopalnych.
„Daje on (tekst) również zielone światło dla potencjalnie nadmiernego rozwoju wodoru, nie ograniczając go do kryteriów w 100% odnawialnych” – Toussaint powiedział TylkoGliwice.
Pomimo krytyki zakresu, w jakim nowe prawo przyczyni się do dekarbonizacji systemów infrastruktury gazowej i wodorowej, Toussaint z zadowoleniem przyjął zarządzanie nową jednostką wodorową.
„Tekst pozwala na utworzenie niezależnej struktury zajmującej się planowaniem wodorowym, unikając w ten sposób pułapki wciśniętej przez lobby gazowe, które powierzyłoby klucze do przyszłości wodoru podmiotom zajmującym się paliwami kopalnymi” – stwierdziła, dodając, że negocjacje pomogły ograniczyć szkody spowodowane „potencjalnymi konfliktami interesów między paliwami kopalnymi a wodorem”.
