Choć jest to dopiero trzecia najczęściej zgłaszana choroba przenoszona ze zwierząt na ludzi, według Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności UE (EFSA) w UE rośnie liczba zakażeń wywoływanych przez komary przenoszące wirusa Zachodniego Nilu.
Jak wynika z najnowszego raportu EFSA na temat chorób odzwierzęcych, w 2022 r. liczba przypadków wirusa Zachodniego Nilu przenoszona przez komary wzrosła ponad siedmiokrotnie w porównaniu z rokiem poprzednim, głównie z powodu wybuchu epidemii, która objęła Włochy i Grecję.
Sezon zakażeń udokumentowany w 2022 r. w raporcie opublikowanym 12 grudnia był drugim co do wielkości w historii odnotowanym w Europie z 1133 zakażeniami – w porównaniu ze 152 w roku poprzednim – natomiast najwyższa dotychczas liczba – 1612 przypadków – miała miejsce w 2018 r. liczba infekcji Zachodniego Nilu utrzymuje się na wysokim poziomie – w 2022 r. odnotowano 92 zgony, a wskaźnik hospitalizacji wyniósł 86,9% potwierdzonych przypadków.
Obecnie nie jest dostępna szczepionka dla ludzi, a około 80% zakażonych osób nie wykazuje żadnych objawów lub ma ich niewiele.
Ptaki są naturalnymi żywicielami wirusa, ponieważ komary zarażają się, gdy żywią się zakażonymi ptakami. Jednakże ludzie i konie są żywicielami ze ślepej uliczki, co oznacza, że po zakażeniu wirusem nie rozprzestrzeniają dalej infekcji.
Liczba ptaków i koni, u których stwierdzono obecność wirusa, była około dwukrotnie większa niż w roku poprzednim.
Pochodzący z Afryki wirus rozprzestrzenił się daleko od obszarów, gdzie był tradycyjnie rozpowszechniony, i obecnie występuje na każdym kontynencie z wyjątkiem Antarktydy. Według EFSA dotarł do wcześniej nie dotkniętych obszarów w Europie, takich jak południowo-zachodnia Francja, północne Niemcy i południowe Włochy.
„Zmiany klimatyczne powodują wzrost liczby chorób przenoszonych przez wektory” – wyjaśnił Frank Verdonk, kierownik jednostki ds. zagrożeń biologicznych oraz zdrowia i dobrostanu zwierząt w EFSA, dodając, że rozwiązaniem będzie podejście „Jedno zdrowie”, integrujące ocenę ryzyka dla ludzi i zwierząt.
Termin „Jedno zdrowie” został pierwotnie ukuty w odniesieniu do cichych infekcji u zwierząt, które mogą zostać przeniesione na ludzi ze śmiertelnymi konsekwencjami.
Pojęcie to jest obecnie stosowane w coraz większej liczbie innych dyscyplin i oznacza różne całościowe środki zaradcze umożliwiające radzenie sobie z zagrożeniami dla zdrowia publicznego, uwzględniające powiązanie środowisko-klimat-zdrowie.
Komisja Europejska była pionierem tego podejścia, uruchamiając już w czerwcu 2017 r. plan działania „Jedno zdrowie”, wzywając do podjęcia skutecznych działań przeciwko zagrożeniu związanemu z opornością na antybiotyki.
Nazwa wirusa pochodzi od regionu Zachodniego Nilu w Ugandzie, a nie od rzeki w Egipcie i Sudanie.
