Obydwa państwa skoncentrują się na współpracy gospodarczej i zajęciu się kwestiami takimi jak migracja, dążąc do podejścia, w którym wygrywają obie strony, oraz poprawy stosunków z Unią Europejską.
Prezydent Turcji Erdogan odwiedza dziś Ateny – znaczącą misję dyplomatyczną, której celem jest ponowne skalibrowanie historycznie napiętych stosunków między sąsiednimi państwami.
Erdogan wraz z premierem Grecji Kyriakosem Mitsotakisem mają przewodniczyć wspólnym dyskusjom w rządzie i prowadzić rozmowy handlowe.
W porządku obrad znalazło się także podpisanie nowej umowy o współpracy, która ma zażegnać długotrwałe spory, które w przeszłości często powodowały wzrost napięć dyplomatycznych i wojskowych.
Jako sojusznicy NATO Grecja i Turcja próbują odbudować zaufanie i bardziej konstruktywną współpracę we wschodniej części Morza Śródziemnego.
Dlaczego wizyta ma miejsce teraz?
Zarówno Erdogan, jak i niedawno wybrany ponownie Mitsotakis, kładą duży nacisk na kwestie gospodarcze.
Grecja przeżywająca gwałtowny wzrost gospodarczy po dekadzie zawirowań finansowych oraz Turcja zmagająca się z wyniszczającą inflacją i malejącymi inwestycjami międzynarodowymi szukają wspólnej płaszczyzny gospodarczej, która mogłaby przynieść korzyści obu krajom.
„Oczywiście różnimy się w opiniach i istnieją głębokie kwestie, których nie można rozwiązać od razu” – powiedział Erdogan przed swoim wyjazdem.
„Są jednak rozdziały, które można rozwiązać natychmiast i które mogą poszerzyć podstawy współpracy. Udajemy się do Aten z podejściem, w którym wygrywają obie strony”.
Wysiłki na rzecz poprawy stosunków z Grecją odgrywają również kluczową rolę w szerszej strategii Turcji mającej na celu naprawę stosunków z Unią Europejską i innymi zachodnimi sojusznikami.
Planuje podpisanie nowej umowy migracyjnej
Droga do pojednania z UE zależy od pomocy Turcji w zwalczaniu nielegalnej migracji do Europy.
W spotkaniach dwustronnych ma wziąć udział dziesięciu członków gabinetu Mitsotakisa, których głównym celem będzie podpisanie deklaracji i porozumień o współpracy z tureckimi odpowiednikami.
Najważniejszym z nich jest porozumienie migracyjne, ustanawiające kanały komunikacji pomiędzy agencjami straży przybrzeżnej obu krajów.
Agencje te działają na wodach pomiędzy kontynentem Turcji a pobliskimi wyspami greckimi, które stanowią ulubione szlaki nielegalnej migracji do UE.
Kwestia migracji pozostaje priorytetem politycznym w Europie, zwłaszcza że w regionie zbliżają się wybory ogólnounijne bez większych reform azylowych.
Grecja i Turcja: konflikt historyczny
Długotrwałe napięcia między Grecją a Turcją obejmują spory dotyczące przestrzeni morskiej i praw do minerałów.
Turcja twierdzi, że Grecja niesłusznie domaga się nieproporcjonalnej części tych zasobów, korzystając z greckich wysp otaczających jej wybrzeże.
W odpowiedzi Grecja oskarża Turcję o naruszenie prawa międzynarodowego, co doprowadziło do powstania złożonego i długotrwałego konfliktu, który wielokrotnie przybliżał te kraje do wojny.
Podczas poprzedniej wizyty Erdogana w Atenach w 2017 r. telewizja na żywo uchwyciła niezręczne spotkanie, podczas którego obie strony wyraziły swoje skargi dotyczące różnych kwestii, od traktowania mniejszości etnicznych i swobód religijnych po potrzebę aktualizacji traktatów międzynarodowych i rozwiązanie podziału Cypru.
Na rosnącej liście skarg znajdują się oskarżenia Grecji, że Turcja „uzbraja” migrację, podczas gdy Turcja sugeruje, że suwerenność wschodnich wysp greckich może zostać zakwestionowana, jeśli będą one kontynuować militaryzację.
Jednodniowa wycieczka do Aten
Pomimo niedawnej krytyki Erdogana pod adresem izraelskiego rządu w związku z konfliktem w Gazie, oczekuje się, że jego krótka wizyta w Atenach będzie przebiegać zgodnie z napiętym harmonogramem.
Greccy urzędnicy zauważyli już oznaki lepszej współpracy, a grecki minister migracji Dimitris Kairidis zauważył, że w ciągu ostatnich dwóch miesięcy liczba nielegalnych migrantów napływających na greckie wyspy spadła o 60%, co w dużej mierze przypisuje się lepszej koordynacji z turecką strażą przybrzeżną.
Kairidis wyraził nadzieję, że takie wizyty staną się rutynową wymianą między przywódcami.
Wizyta podkreśla wysiłki dyplomatyczne mające na celu wypełnienie luk, złagodzenie napięć i wspieranie współpracy w regionie.
