Przywódcy UE chcieli dopilnować, aby Ukraina nie zeszła ze szczytu programu politycznego, gdy zebrali się w Brukseli w czwartek na szczycie, który ma zostać zdominowany przez kryzys ogarniający Strefę Gazy.
Dyplomaci byli zajęci wypracowywaniem wspólnego stanowiska bloku 27 krajów w sprawie konfliktu w Gazie, w tym potencjalnego wezwania do przerwy humanitarnej w celu ułatwienia przepływu pomocy w ramach przygotowań do szczytu.
Przywódcy podkreślili jednak potrzebę skupienia uwagi na drugiej wojnie u progu Europy, ostrzegając, że odwrócenie uwagi od Ukrainy wyjdzie na korzyść Kremlowi.
„Nie powinno to odwracać naszej uwagi od Ukrainy. Tego właśnie chce Putin” – ostrzegła europejska prezydent Roberta Metsola w drodze na spotkanie.
„Kluczowe znaczenie ma dla nas jasne stwierdzenie, że wspieramy Ukrainę tak długo, jak będzie to konieczne” – powiedział przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel.
Gitanas Nausėda z Litwy i Kaja Kallas z Estonii, obie zagorzałe zwolenniczki wsparcia UE dla Ukrainy, również stwierdziły, że kluczowe znaczenie ma zwracanie uwagi na wsparcie dla Ukrainy.
Europa „nie ma prawa być zmęczona wojną” – powiedziała Nausėda. „Moim dzisiejszym przesłaniem jest dalsze wspieranie Ukrainy pomimo faktu, że mamy kolejny gorący punkt” – dodał, mówiąc, że ważne jest, aby UE „nie dzieliła swoich Polityka zagraniczna.”
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powiadomił o rozpoczęciu spotkania za pomocą łącza wideo, zgodnie z tradycją od początku rosyjskiej agresji. Oczekuje się, że wieczorem przywódcy omówią kopertę w wysokości 50 miliardów euro na wsparcie finansowe dla Ukrainy, zaproponowaną przez Komisję w ramach uzupełnienia jej długoterminowego budżetu, a także sposoby przejęcia zamrożonych rosyjskich aktywów w celu finansowania Odrodzenie Ukrainy.
Jedność UE w sprawie Ukrainy słabnie
Front dyplomatyczny UE wspierający Ukrainę wykazuje ostatnio oznaki rozkładu, a podczas niedawnej wizyty w Chinach prezydent Węgier Viktor Orbán przytulał się do prezydenta Rosji Władimira Putina. W czwartek minister spraw zagranicznych Węgier Péter Szijjártó wziął udział w konferencji dotyczącej bezpieczeństwa na Białorusi, bliskim sojuszniku Rosji.
W odpowiedzi na spotkanie Orbána i Putina Nausėda z Litwy stwierdziła, że „więcej niż dziwne jest to, że zaczynamy flirtować z reżimem, który dopuszcza się bardzo okrutnych okrucieństw na terytorium Ukrainy”.
Najnowszy z 27 szefów państw bloku Robert Fico – zaprzysiężony na premiera Słowacji w samą porę przed środowym szczytem UE – ogłosił na kilka godzin przed szczytem, że wstrzyma pomoc wojskową swojego kraju dla Ukrainy, zgodnie z obietnicami złożonymi podczas jego kampanię wyborczą. Fico stoi na czele rządu koalicyjnego, w skład którego wchodzi prorosyjska skrajnie prawicowa partia.
Przywódcy UE przygotowują się, aby uniknąć osłabienia wsparcia UE dla Ukrainy w obliczu obaw przed wetem pod przewodnictwem Orbána i Fico.
Po przemówieniu do przywódców przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola powiedziała reporterom, że „musi wierzyć”, że pomimo oznak fragmentacji wśród przywódców UE będzie trwała jedność.
„Nadal mam nadzieję, że nadal uda się osiągnąć jednomyślność, jaką osiągnięto w przeszłości” – powiedziała Metsola, dodając, że prowadziła rozmowy z krajami, które ryzykują obraniem „innej ścieżki”.
Najnowszy projekt wniosków ze szczytu, do którego dotarł TylkoGliwice, zawiera aż czternaście paragrafów na temat inwazji Rosji na Ukrainę, w których znajduje się wezwanie do dalszego i przyspieszonego wsparcia wojskowego dla Ukrainy.
Wsparcie wojskowe jest postrzegane jako kluczowe dla wsparcia sił zbrojnych Ukrainy, które od początku wojny otrzymały bezprecedensowe wsparcie ze strony rządów europejskich i zachodnich, obejmujące amunicję, broń, czołgi i myśliwce.
Wydaje się jednak, że UE jest na dobrej drodze do wygaśnięcia złożonej pod koniec marca obietnicy dostarczenia miliona sztuk amunicji w ciągu 12 miesięcy, przy czym zaledwie jedna trzecia celu została zrealizowana w ciągu ostatnich sześciu miesięcy.
Przywódcy omówią wsparcie finansowe i zamrożone aktywa
Omawiana w czwartek pula wsparcia finansowego dla Ukrainy w wysokości 50 miliardów euro wymaga jednomyślnego błogosławieństwa wszystkich 27 przywódców, ale obecnie jest blokowana przez Węgry.
Fundusze stanowiłyby część szerszej rewizji długoterminowego budżetu UE, wynoszącego około 100 miliardów euro w formie dotacji i pożyczek.
Litewska Nausėda stwierdziła, że wsparcie finansowe dla Ukrainy w wysokości 50 miliardów euro jest „niewystarczające” i że blok musi znaleźć trwalszy sposób finansowania rozdartego wojną kraju.
Premier Estonii Kaja Kallas powiedziała, że będzie naciskać na przywódców, aby znaleźli sposób na przypieczętowanie funduszy, i wyraziła nadzieję, że węgierska opozycja po prostu udaje.
„On (Orbán) był dość krytyczny wobec wsparcia dla Ukrainy, ale był jego częścią. Mam więc nadzieję, że Węgry nadal będą tego częścią” – powiedziała Kallas, dodając, że będzie również zachęcać przywódców do poszukiwania porozumienia w sprawie przejęcia rosyjskich aktywów.
UE rozważa obecnie możliwość wykorzystania wpływów z unieruchomionych aktywów rosyjskich na pomoc w odbudowie Ukrainy i zrekompensowanie ofiarom strat poniesionych z rąk Rosji. Jednak wykorzystanie unieruchomionych aktywów jest polem minowym dla krajów zachodnich ze względu na komplikacje prawne i gospodarcze.
