Kraj z Europy Środkowej znalazł się na szczycie list przebojów najnowszego raportu UNICEF, podczas gdy kraje takie jak Wielka Brytania, Hiszpania i Francja spadły na sam dół.
Dochód kraju nie determinuje poziomu ubóstwa dzieci. Wydaje się, że tak wynika z najnowszego raportu UNICEF na temat krajów należących do UE/OECD, z zaskakującym liderem na czele sondaży: Słowenią.
W tym środkowoeuropejskim kraju, zamieszkiwanym przez około dwa miliony ludzi i znanym z gór, jezior i ośrodków narciarskich, zaledwie 10% dzieci żyje w ubóstwie, co oznacza spadek o 31% od 2014 r.
Za Słowenią plasowały się inne kraje bloku wschodniego, takie jak Polska i Łotwa, w rankingach UNICEF Innocenti, które uwzględniały wskaźnik ubóstwa dochodowego dzieci w danym kraju oraz ich sukcesy w ograniczaniu ubóstwa dzieci w okresie dobrej koniunktury gospodarczej (2012–2014–2019–2019). 2021).
Bardziej popularne nazwy, których można się spodziewać, takie jak Japonia i Irlandia, znalazły się odpowiednio na 8. i 9. miejscu na liście. Francja, Hiszpania i Wielka Brytania znajdują się blisko końca rankingu spośród 39 krajów, a Wielka Brytania wyprzedza jedynie Turcję i Kolumbię.
Wielka Brytania odnotowuje dwukrotnie wyższy niż w Słowenii wskaźnik ubóstwa dzieci i była krajem, który odnotował zdecydowanie największy wzrost, wynoszący 19%. Kraje nordyckie, takie jak Norwegia, Finlandia, Szwecja i Dania, znalazły się mniej więcej w połowie tabeli.
Co Słowenia robi dobrze?
Według UNICEF istnieje kilka kluczowych aspektów eliminacji ubóstwa dzieci w danym kraju. Należą do nich m.in. inwestycje w edukację, zdrowie i wyżywienie, zapewnianie rodzinom świadczeń pieniężnych, wprowadzanie reform rynku pracy oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony socjalnej.
To ostatnie jest szczególnie ważne, ponieważ dzieci żyjące w ubóstwie są na ogół w bardziej bezbronnej sytuacji.
Słowenia ma jedną z najwyższych płac minimalnych w Europie i zapewnia dzieciom bezpłatne przedszkole – dwa aspekty, które mogą być kluczem do sukcesu. W Polsce decyzja rządu o zwiększeniu świadczeń pieniężnych dla rodzin pomogła znacząco ograniczyć ubóstwo dzieci.
Ale te, mówi Gwyther Rees, menedżer ds. polityki społecznej i gospodarczej w UNICEF, „muszą rosnąć w tym samym tempie co ceny”.
„Bezpłatne posiłki w szkole to także świetna inicjatywa” – wyjaśnia, „ponieważ zapewniają rodziny, że ich dzieci będą miały na stole codzienny talerz z jedzeniem, a zatem o jedną rzecz mniej do zmartwień”.
Tak zwane polityki przyjazne rodzinie są również niezbędne, jeśli kraje mają sprostać wyzwaniu wynikającemu z celów zrównoważonego rozwoju: wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego postaciach, wszędzie – także w krajach bogatych.
Mogą one obejmować odpowiedni urlop rodzicielski (płatny urlop macierzyński i ojcowski), elastyczne opcje pracy i dostęp do szkolenia zawodowego dla rodziców, którzy chcą wejść na rynek pracy lub ponownie na niego wrócić.
Jaki wpływ może mieć ubóstwo na dziecko?
Długotrwałe okresy ubóstwa mogą mieć szczególnie destrukcyjny wpływ na życie dziecka. Na przykład dzieci doświadczające trwałego ubóstwa są ponad dwukrotnie bardziej narażone na trudności emocjonalne i behawioralne w porównaniu z dziećmi, które doświadczyły ubóstwa w pewnym momencie.
W 27 krajach UE około jedno na ośmioro dzieci żyje w trwałym ubóstwie.
„Może to następnie prowadzić do trudności w edukacji lub zatrudnieniu” – wyjaśnia Rees, jeden z głównych autorów raportu UNICEF.
W niektórych krajach badania wskazują, że życie dziecka urodzonego w biednym regionie może być od ośmiu do dziewięciu lat krótsze niż w przypadku dziecka urodzonego w bogatym.
Rees podkreśliła jednak również krótkoterminowy wpływ ubóstwa na dzieciństwo.
„Wyobraźcie sobie, że wstydzicie się przyprowadzać kolegów z klasy do domu” – mówi, podkreślając, że ogólnie rzecz biorąc, nazywa się to wykluczeniem społecznym.
Nierówności w zakresie ubóstwa dzieci
W UE 37% dzieci, których rodzice byli migrantami, żyło w ubóstwie dochodowym w porównaniu z 15% dzieci, których rodzice byli obywatelami kraju, w którym mieszkali.
„Romskie dzieci i albańscy migranci to dwie najbardziej bezbronne grupy w Słowenii” – powiedział TylkoGliwice Minister Pracy, Rodziny, Spraw Społecznych i Równości Szans Słowenii Luka Mesec.
Według najnowszych danych jedno na dwoje dzieci Romów i Trawelerów objętych badaniem w 2021 r. żyło w głębokiej deprywacji materialnej. Inne grupy bardziej narażone na ryzyko to dzieci tubylcze, osoby pochodzące z mniejszości rasowych lub etnicznych oraz dzieci niepełnosprawne.
Miejsce zamieszkania również ma znaczenie, ponieważ nadal utrzymują się nierówności między rodzajami obszarów geograficznych. Na przykład, pomimo postępu w niektórych krajach, w wielu krajach europejskich wskaźniki ubóstwa na obszarach wiejskich są nadal znacznie wyższe niż na obszarach miejskich.
Jednak w Wielkiej Brytanii cztery obszary lokalne o najwyższym wskaźniku ubóstwa dzieci znajdują się w sumie na obszarach miejskich.
Istnieją także różnice we wskaźnikach ubóstwa pomiędzy różnymi typami gospodarstw domowych. Ryzyko życia w ubóstwie w przypadku dziecka żyjącego w gospodarstwie domowym z jedną osobą dorosłą jest średnio ponad trzykrotnie większe niż w przypadku dziecka mieszkającego z co najmniej dwójką dorosłych.
Co więcej można zrobić?
Ogółem w 40 krajach UE i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), dla których dostępne były dane, ubóstwo spadło o 8% w ciągu około siedmiu lat.
„Innymi słowy, w 2021 r. o 6 milionów mniej dzieci żyło w ubóstwie niż w 2014 r.” – Rees powiedziała TylkoGliwice.
„Ale można jeszcze wiele zrobić” – dodaje.
W latach 2012–2019 ogólny dobrobyt zapewnił krajom doskonałą okazję do rozwiązania problemu ubóstwa dzieci. Liczby zawarte w raporcie UNICEF pokazują, że niektóre kraje wykorzystały tę szansę, inne ją przepuściły.
W przypadku tych, którym się to udało, np. Słowenii, „budownictwo mieszkaniowe jest kolejnym na liście priorytetów” – mówi Luka Mesec, dodając, że jako punkt odniesienia traktują austriackie programy mieszkalnictwa publicznego.
