Śmierć Prigożyna to w Rosji normalna sytuacja, ale czy pomaga Władimirowi Putinowi?

Pozorne zabójstwo wodza Wagnera stanowi kolejny zwrot w wysiłkach Putina, by się umocnić, ale nie zmieni katastrofalnego przebiegu wojny ukraińskiej.

Doniesienia o śmierci szefa grupy najemników Wagnera Jewgienija Prigożyna w katastrofie lotniczej natychmiast wzbudziły podejrzenia, że ​​został zamordowany przez Kreml.

Po publicznej krytyce fatalnych poczynań rosyjskiego wojska na Ukrainie Prigożyn następnie tego lata poprowadził krótki bunt przeciwko rosyjskiemu rządowi. Wydarzenie to zostało załagodzone porozumieniem z rządem Władimira Putina, na mocy którego miał on przenieść się na Białoruś w zamian za wycofanie postawionych mu zarzutów karnych.

Wydaje się jednak, że Prigożin nie dotrzymał tej umowy. Prywatny samolot, który najwyraźniej go przewoził, leciał między Moskwą a Sankt Petersburgiem, kiedy rozbił się o ziemię w płomieniach; Według doniesień rosyjskie władze wydobyły z wraku 10 ciał.

Według Jamesa Nixeya, dyrektora programu Rosja i Eurazja w brytyjskim ośrodku doradczym Chatham House, rzekome zabójstwo nie powinno być szokiem.

„Rosjanie mają tutaj dużą formę” – mówi. „W całej historii Związku Radzieckiego i poradzieckiego zdarzały się podejrzane katastrofy lotnicze, gdy rywale stanowili zagrożenie lub stali się zbyt popularni. Na przykład Jurij Gagarin w 1968 r. i generał Aleksander Łebiedź (kiedyś potencjalny kandydat na prezydenta) w 2002 r. zginęli obaj w tajemniczych okolicznościach podczas incydentów lotniczych.”

W obliczu ciągłego napływu zabójstw (prób i zakończonych sukcesem) oraz tajemniczych zgonów, które w ostatnich latach nękały przeciwników Kremla, dawna reputacja Kremla jako podmiotu bezwzględnych działań politycznych pozostaje uzasadniona.

Jak to ujął Nixey: „Prawie wszyscy w Rosji i poza nią zgadzają się, że taki jest po prostu rosyjski sposób działania.

„My, na Zachodzie, możemy kwestionować dokładny czas i metodę – po co strzelać do Niemcowa przed Kremlem? Po co w dalszym ciągu używać trucizny, skoro tak często zawodzi? – ale niezależnie od nielogiczności, jest to znacząca część „rosyjskiego zarządzania”.

Oprócz sposobu, w jaki zestrzelono samolot i pewności, że Prigożyn rzeczywiście znajdował się w tym czasie na pokładzie, istnieją dwa kluczowe pytania dotyczące jego domniemanej śmierci i prawdopodobnego zabójstwa: dlaczego teraz, co będzie dalej?

Zaokrąglij je

Według Scotta Lucasa, eksperta ds. stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Birmingham i University College w Dublinie, odstęp czasowy między wydarzeniami z końca czerwca a katastrofą wskazuje na strategię Kremla mającą na celu wsparcie Putina, nawet gdy wysiłki wojenne nie ustają.

„Gdyby Putin szybko zajął się Prigożynem po czerwcowym buncie, ryzykowałby alienacją wielu ludzi w Rosji, którzy krytycznie odnosili się do dowództwa wojskowego za niewłaściwe prowadzenie wojny na Ukrainie, i ryzykowałby odcięciem Grupy Wagnera i jego bojownicy” – mówi TylkoGliwice.

„Faktem jest, że Wagner stał się niezbędny dla rosyjskich operacji wojskowych, nie tylko na Ukrainie, ale jeszcze bardziej w Afryce. Zatem nie można od razu pozbyć się Prigożyna, trzeba zorganizować przejście. Sygnał jest taki, że uważają, że przejście zostało zakończone.”

Lucas zwraca uwagę, że właśnie w tym tygodniu potwierdzono, że szef rosyjskich sił powietrzno-kosmicznych Siergiej Surowikin został usunięty ze stanowiska. Jako sojusznik Wagnera najwyraźniej od końca czerwca przebywa w areszcie domowym.

„Pytanie brzmi, czy pomimo nacisków politycznych i gospodarczych struktura dowodzenia w Moskwie stabilizuje się?” On pyta. „Bo to nie usuwa problemów Rosji na Ukrainie”.

Choć w tym tygodniu słychać było pomruki niezadowolenia ze strony zachodnich sojuszników w związku z postępem ukraińskiej kontrofensywy, ukraińskie wojsko w dalszym ciągu czyni stopniowe, ale znaczące postępy w terenie.

Z okazji obchodów dnia niepodległości przez kraj szef ukraińskiego wywiadu wojskowego stwierdził, że na kontrolowanym przez Rosję Półwyspie Krymskim pomyślnie przeprowadzono „operację specjalną”, która przyniosła rosyjskie straty w personelu i zaawansowanym systemie rakietowym.

Jeśli jego twierdzenia okażą się prawdziwe, atak będzie stanowić nowy poziom śmiałości w ukraińskich ofensywach na terenach zajętych przez Rosję. W szczególności zajęcie Krymu jest zwieńczeniem „osiągnięć” Rosji na Ukrainie od 2014 r., więc spektakl ukraińskiego najazdu na ten kraj może poważnie zaszkodzić postrzeganiu wojny w kraju.

W obecnej sytuacji, mówi Lucas, Putin może pozbyć się dowolnej liczby swoich wrogów krajowych, ale jego wysiłki mające na celu zabezpieczenie swojej pozycji nie zmienią trajektorii konfliktu.

„Cokolwiek wydarzy się w Moskwie, jeśli chodzi o konsolidację Putina w kraju, tak naprawdę nie rozwiązuje to nieuniknionej straty, przed którą stoi poza Rosją – z tym zastrzeżeniem: jeśli uda mu się wytrzymać do 2024 r., a Donald Trump wygra wybory prezydenckie w USA, wszystko się zmienia.”