Zanim spalą się Fallas w Walencji, przyjrzyjmy się temu i innym europejskim świętom, które zrodziły się w wyniku krytyki społecznej lub buntów przeciwko ustalonej władzy.
We wtorkowy wieczór Walencja i inne miasta w tym regionie Hiszpanii będą obchodzić Nit de la Cremà, kulminację festiwalu Fallas.
Święto to, wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO, wita nadejście wiosny ogromnymi pomnikami przedstawiającymi fantastyczne istoty – i to prawdziwe – które pozostają przez kilka dni na ulicach, zanim zostaną spalone pod koniec festiwalu.
W te dni dzielnice ożywają muzyką, fajerwerkami i, tak, dużą ilością alkoholu.
Uważa się, że początki festiwalu sięgają XIX wieku, chociaż niektórzy historycy uważają, że jego początki sięgają wcześniej.
Miejscy stolarze gromadzili drewno pozostałe ze swoich warsztatów, aby spalić je w ognisku w dzień św. Józefa, patrona ich cechu.
Z biegiem czasu konstrukcje te przybierały bardziej złożone formy, aż stały się wielką ekspozycją sztuki efemerycznej.
Pojawili się lokalni artyści, którzy specjalizowali się w tworzeniu fallusów opartych na określonej tematyce, często komentując aktualne problemy społeczne i polityczne.
Mówi się, że w ostatnich latach festiwal stał się mniej krytyczny. Mimo to wystarczy przespacerować się ulicami Walencji, by zobaczyć pomniki z przekazami na tematy kontrowersyjne lub parodiującymi znanych polityków.
Co roku fallas rywalizują przed jury w różnych kategoriach.
W tym roku najważniejszą nagrodę w mieście otrzymała falla L'Antiga z dzielnicy Campanar, niestety znana z pożaru kompleksu apartamentowego w lutym ubiegłego roku, w którym zginęło dziesięć osób.
Falla, zatytułowana „Zmiany klimatyczne”, jest komentarzem do trwającego kryzysu ekologicznego.
Urząd miasta ma też swoją fallę, która w tym roku przedstawia dwa ogromne białe gołębie wymieniające się gałązką oliwną.
Jej autor twierdzi, że jest to przesłanie pokojowe w czasach, gdy świat pogrążony jest w konflikcie.
Satyra i krytyka władzy podczas innych europejskich świąt
Fallas to nie jedyny w Europie pretekst do zorganizowania imprezy opartej na humorze lub potępieniu społecznym.
Oto kilka przykładów:
Bitwa o Pomarańcze – Ivrea (Włochy)
W małym włoskim miasteczku Ivrea, u podnóża Alp Piemonckich, odbywa się najstarszy karnawał we Włoszech.
Jej najpopularniejszym wydarzeniem jest niewątpliwie Bitwa o Pomarańcze, podczas której uczestnicy dosłownie rzucają się w siebie pomarańczami.
Ta dziwna wojna ma swoje korzenie w średniowieczu. Jej bohaterką jest Violetta, córka miejscowego młynarza, który zbuntował się przeciwko złemu księciu rządzącemu miastem. Jak głosi historia, książę chciał poćwiczyć nad młodą dziewczyną ius primae noctisstarożytne prawo panów feudalnych do utrzymywania stosunków seksualnych z kobietami znajdującymi się pod ich panowaniem, zwłaszcza w noc poślubną.
Violetta stała się bohaterką, gdy zgodziła się przespać z księciem i zabiła go jego własnym mieczem. Po jego śmierci miasto powstało przeciwko jego tyranii i spaliło jego zamek.
Dzisiejsza Bitwa o Pomarańcze odtwarza zmagania pomiędzy jego zwolennikami i przeciwnikami.
Niektórzy twierdzą, że owoc przedstawia głowę księcia, inni twierdzą, że jest to symbol jego przywilejów.
Karnawał w Kadyksie (Hiszpania)
Wracając do Hiszpanii, andaluzyjskie miasto Kadyks świętuje swój słynny karnawał z muzyką w roli głównej.
Miasto zapełnia się zespołami muzycznymi śpiewającymi piosenki satyryczne i potępiającymi niesprawiedliwości społeczne.
Każda grupa ubrana w efektowne kostiumy wybiera temat do śpiewania i spaceruje po ulicach zachwycając publiczność swoim humorem.
W styczniu rozpoczyna się oficjalny konkurs grup karnawałowych, w którym walczą o nagrody w różnych kategoriach.
Ten karnawał ma bardzo krytyczny aspekt.
W 1862 r. rada miejska podjęła decyzję o skomunalizowaniu wydarzenia w celu ustalenia zasad, które uważano za nieporządek społeczny.
Później, podczas dyktatury Franco, teksty piosenek zostały ocenzurowane, aby uniknąć krytyki reżimu.
Pod koniec lat 70., wraz z przywróceniem demokracji w Hiszpanii, karnawał w Kadyksie odzyskał utraconą wolność.
Karnawał w Torres Vedras (Portugalia)
Karnawał w Torres Vedras w pobliżu Lizbony to kolejny przykład tego, jak urządzić imprezę, naśmiewając się z możnych.
Podobnie jak wiele innych, ma swoje korzenie w pogańskich uroczystościach poprzedzających Wielki Post, chrześcijański okres postu i pokuty.
Zespoły muzyczne towarzyszą 13 statkom pływającym po mieście, których tematyka alegoryczna zmienia się z roku na rok.
Istnieją ogromne marionetki parodiujące polityków i przywódców międzynarodowych, takich jak Donald Trump czy Kim Dzong-un.
W tym roku parada pływaków obchodziła swoje 100-lecie.
