Podczas gdy Francja próbuje przełamać polityczny impas, ustępujący premier Gabriel Attal stara się przyjąć politykę przy wsparciu ponadpartyjnym. Jednym z jego pomysłów jest zwiększenie uprawnień podatników.
Jak podaje „Le Monde”, ustępujący premier Gabriel Attal w piśmie zatytułowanym „Plan działania dla Francuzów” zaproponował zmianę podatku dochodowego.
Attal, członek Partii Renesansu prezydenta Emmanuela Macrona, sugerował, że podatnicy mogliby część swoich składek przeznaczyć na „wolno wybraną misję w ramach budżetu państwa”.
Politykę tę, czasami nazywaną budżetem partycypacyjnym, zaproponowała już w zeszłym roku socjalistka Christine Pirès Beaune.
W poprawce, odrzuconej następnie przez większość prezydencką, Beaune zaproponował, aby podatnicy mogli decydować, na co trafi 5% ich składek.
Pomysł ten zaproponował już w 2010 roku polityk renesansu Eric Woerth.
Sposób na zjednoczenie podzielonego zgromadzenia?
List Attala był skierowany do przywódców francuskich ugrupowań parlamentarnych, z wyjątkiem tych na czele skrajnie prawicowej partii Zjednoczenie Narodowe (RN) i skrajnie lewicowej partii La France insoumise (LFI).
Le Monde zauważa również, że list wyklucza z grupy przywódców politycznych Prawidłowy!dostosowany do RN i kierowany przez Érica Ciottiego.
Propozycja Attala z 12 sierpnia zakłada poszukiwanie „nowej ścieżki dla Zgromadzenia Narodowego”, wykraczającej poza „konwencjonalne podziały”.
Na szczycie swojej listy sześciu priorytetów Attal wzywa do „oczyszczenia naszych rachunków publicznych i wzmocnienia naszej suwerenności gospodarczej”.
Po zaskakującym wyniku wyborów do parlamentu we Francji, które odbyły się w zeszłym miesiącu, kraj znajduje się w niepewności, gdyż żadnej partii nie udało się zapewnić większości absolutnej.
Na szczycie rankingu znalazł się Nowy Front Ludowy (w tym LFI), który zdobył 182 mandaty. Na drugim miejscu znalazła się koalicja Ensemble centrowego prezydenta Emmanuela Macrona, która uzyskała 168 mandatów. RN i jej sojusznicy uzyskali 143 mandaty.
Attal ma nadzieję, że budżet partycypacyjny może być polityką mającą na celu zjednoczenie prawodawców ze wszystkich partii politycznych.
Budżet partycypacyjny w innych krajach
Podobne inicjatywy są już wdrażane w innych krajach, np. we Włoszech, na przykład poprzez mechanizm „otto per mille”.
Dzięki temu włoscy podatnicy mogą przeznaczyć 0,8% podatku dochodowego na wybrane przez siebie projekty, pod warunkiem, że należą one do określonych kategorii.
Należą do nich inicjatywy związane z „dziedzictwem kulturowym”, „klęskami żywiołowymi”, a nawet „pomocą dla uchodźców”.
Tymczasem Hiszpanie mogą zdecydować się na przeznaczenie 0,7% swojego podatku dochodowego na rzecz Kościoła katolickiego lub na projekty pomocy społecznej prowadzone przez organizacje pozarządowe.
We Francji istnieje już pośrednia forma budżetu partycypacyjnego, w ramach której podatnicy mogą obniżyć swoje składki z tytułu podatku dochodowego lub podatku od nieruchomości, przekazując datki na cele charytatywne.
Osoby fizyczne i firmy zadeklarowały organom podatkowym około 5,9 miliarda euro darowizn w celu uzyskania ulgi podatkowej w 2021 roku.
Bardziej bezpośrednie podejście do budżetu partycypacyjnego pozostaje jednak kontrowersyjne.
Niektórzy obawiają się, że zapewnienie społeczeństwu większej kontroli nad wydatkami podatków może podważyć autorytet prawodawców w podejmowaniu decyzji dotyczących finansów państwa.
Inni zwracają uwagę, że jeśli podatnicy będą mieli władzę kontrolowania swoich składek, osoby płacące wyższy podatek dochodowy będą miały większy wpływ na decyzje rządu.
