Tylko sześć z 27 państw członkowskich UE przedstawiło spełniające wymogi krajowe plany klimatyczne.
Według badania analizującego krajowe plany klimatyczne, 12 krajów UE nie osiągnie swoich krajowych celów klimatycznych w ramach rozporządzenia Effort Sharing Regulation (ESR). Kolejnych siedem jest zagrożonych nieosiągnięciem swoich celów.
Jeżeli nie spełnią wymaganych limitów redukcji emisji, mogą zostać ukarani karami finansowymi.
ESR to ramy polityki – część pakietu klimatyczno-energetycznego UE – które ustalają wiążące krajowe cele dotyczące gazów cieplarnianych dla 27 państw członkowskich. Wymagają one od nich zbiorowego obniżenia emisji o 40 procent (w porównaniu z 2005 r.) do 2030 r.
Państwa członkowskie muszą spełnić cele klimatyczne dla pięciu kluczowych sektorów: transportu drogowego, budownictwa, drobnego przemysłu, odpadów i rolnictwa. Każdy cel jest dostosowywany na podstawie PKB kraju, przy czym bogatsze narody mają bardziej rygorystyczne wymagania.
Zgodnie z obecnymi planami krajów UE emisje spadną tylko o 35,5 proc. do 2030 r. – o 4,5 proc. mniej niż cel 40 proc. A niektóre kraje radzą sobie znacznie gorzej niż inne.
Które państwa UE są na dobrej drodze do osiągnięcia celów emisyjnych?
Raport Transport & Environment (T&E) wykazał, że dwa najgorzej radzące sobie kraje to Niemcy i Włochy. Przewiduje się, że Niemcy nie osiągną swoich celów klimatycznych o 10 procent, a Włochy o 7,7 procent.
Prognozuje się, że Francja zrealizuje swoje cele z bardzo niewielką przewagą, a jakiekolwiek odejście od polityki lub nawet mroźna zima zwiększająca zużycie energii mogą oznaczać porażkę.
Plany przedstawione przez Holandię również wskazują, że kraj jest na dobrej drodze do osiągnięcia zamierzonych celów.
Zgodnie z ESR kraje, które nie spełniają swoich celów klimatycznych, mogą kupować kredyty węglowe od tych, które je spełniają. Cena tych kredytów jest ustalana przez dwa kraje, które zawierają umowę. Prognozy ekspertów mówią, że każdy z nich mógłby zostać sprzedany po średniej cenie 129 euro.
Państwa członkowskie, które prawdopodobnie zgromadzą największą ilość tych nadwyżkowych kredytów, to Hiszpania, Grecja i Polska. Przewiduje się, że Hiszpania przekroczy limit o 7 procent i może otrzymać szacunkowo 10 miliardów euro od krajów, które nie są na dobrej drodze.
Same Niemcy mogłyby jednak pochłonąć 70 proc. dostępnych kredytów, jak wynika z badania. Kraj ten mógłby stanąć w obliczu rachunku w wysokości 16,2 mld euro. Włochy mogłyby ponieść koszty równe 15,5 mld euro.
Jednak raport T&E ostrzega, że skoro tak wiele krajów nie osiągnie swoich celów, prawdopodobnie zabraknie kredytów. Spowodowałoby to wzrost cen, ponieważ mogłoby to doprowadzić do wojny przetargowej w 2030 r.
Kary, jakie mogą ponieść państwa, są „niesamowite”
Według T&E nadal jest czas na skorygowanie polityki rządu, aby osiągnąć cele na rok 2030.
„Ogromna kwota kar, jakie kraje będą musiały zapłacić w 2030 r., jest oszałamiająca” – powiedziała Sofie Defour, dyrektor ds. klimatu w T&E, gdy raport opublikowano w czerwcu.
„Kraje stoją przed jasnym wyborem: zapłacić miliardy swoim sąsiadom za ich dług węglowy czy wdrożyć nową politykę, która poprawi życie ich własnych obywateli, np. ocieplić domy”.
Na przykład Niemcy i Włochy mogłyby wdrożyć nowe środki mające na celu zwiększenie liczby pojazdów elektrycznych, izolację budynków i inne.
Oczekiwano, że kraje złożą nowe krajowe plany dotyczące energii i klimatu (NECP) 30 czerwca, ale tylko cztery z nich dotrzymały terminu – Holandia, Dania, Finlandia i Szwecja. ESR jest kluczowym środkiem w tych planach, ale tylko kilka krajów spodziewało się, że spełnią swoje cele w projektach tekstów.
Tylko sześć – Chorwacja, Czechy, Węgry, Luksemburg, Słowenia i Hiszpania – otrzymało wyraźną ocenę pozytywną od Komisji, która ocenia plany. Dania wprowadziła pewne zmiany do swoich projektów dokumentów, w tym w obszarach związanych z ESR, które, jak twierdzi, teraz pozwalają jej osiągnąć swoje cele.
