Węgry są jedynym sojusznikiem NATO, który nie ratyfikował przystąpienia Szwecji.
Tureccy ustawodawcy we wtorek zatwierdzili członkostwo Szwecji w NATO, usuwając główną przeszkodę na drodze do wejścia wcześniej niezaangażowanego kraju do sojuszu wojskowego.
Ustawodawcy ratyfikowali protokół akcesyjny Szwecji stosunkiem głosów 287 do 55, przy czterech wstrzymujących się. Wejdzie w życie po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym, co ma nastąpić szybko.
Będąca członkiem NATO Turcja opóźniała członkostwo Szwecji od ponad roku, zarzucając temu krajowi zbytnią pobłażliwość wobec grup, które Ankara uważa za zagrożenie dla bezpieczeństwa. Zwraca się do Sztokholmu o ustępstwa, w tym o zaostrzenie stanowiska wobec kurdyjskich bojowników i członków siatki, którą Ankara obwinia za nieudany zamach stanu w 2016 roku.
Turcję rozgniewała także seria demonstracji zwolenników zdelegalizowanej Partii Robotniczej Kurdystanu w Szwecji oraz protesty związane ze paleniem Koranu, które wstrząsnęły krajami muzułmańskimi.
W zeszłym miesiącu parlamentarna Komisja Spraw Zagranicznych wyraziła zgodę na ofertę Szwecji już w pierwszym etapie procesu legislacyjnego, po tym jak prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan przesłał do legislatorów protokół akcesyjny do zatwierdzenia.
Partia rządząca Erdogana i jej nacjonalistyczni sojusznicy mają większość w parlamencie i oczekiwano, że protokół zostanie zatwierdzony w głosowaniu we wtorek.
Opowiadając się w zeszłym miesiącu za członkostwem Szwecji, wiceminister spraw zagranicznych Burak Akcapar przytoczył kroki podjęte przez Szwecję w celu spełnienia żądań Turcji, w tym zniesienie ograniczeń w sprzedaży przemysłu obronnego i zmianę przepisów antyterrorystycznych.
Szwecja zobowiązała się do głębszej współpracy z Turcją w zakresie zwalczania terroryzmu oraz do wspierania ambicji Turcji dotyczących ożywienia jej starania o członkostwo w UE.
Główna partia opozycyjna Turcji również popiera członkostwo Szwecji w sojuszu, jednak sprzeciwiają się temu partia centroprawicowa i partia prokurdyjska.
„Działania Szwecji dotyczące ekstradycji poszukiwanych przestępców lub walki z terroryzmem są nadal ograniczone i niewystarczające” – powiedział parlamentowi Musavat Dervisoglu, ustawodawca z Partii Dobrej.
Erdogan powiązał ratyfikację członkostwa Szwecji w NATO z zatwierdzeniem przez Kongres USA wniosku Turcji o zakup 40 nowych myśliwców F-16 i zestawów w celu modernizacji istniejącej floty Turcji. Wezwał także Kanadę i innych sojuszników z NATO do zniesienia embarga na broń nałożonego na Turcję.
Koray Aydin, inny ustawodawca Partii Dobrej, nalegał, aby parlament wstrzymał się z ratyfikacją przystąpienia Szwecji do czasu zatwierdzenia w Waszyngtonie sprzedaży F-16 i zestawów modernizacyjnych, twierdząc, że Turcja straci ważną kartę przetargową.
Administracja prezydenta USA Joe Bidena nigdy formalnie nie powiązała sprzedaży F-16 z ratyfikacją przez Turcję członkostwa Szwecji w NATO. Jednak wielu wpływowych członków Kongresu oświadczyło, że nie poprze sprzedaży, dopóki Turcja nie wyrazi zgody na przystąpienie Szwecji do sojuszu. Ustawodawcy ci mają prawo zablokować lub przynajmniej opóźnić sprzedaż.
Urzędnicy administracji oczekują obecnie, że sprzedaż F-16 będzie stosunkowo szybka.
W Waszyngtonie rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego John Kirby powiedział, że Biały Dom uważnie śledzi działania tureckiego parlamentu.
„Jak powiedział prezydent, Szwecja jest więcej niż gotowa, aby zostać sojusznikiem NATO” – powiedział Kirby. „I z pewnością nie możemy się doczekać ich przystąpienia do sojuszu”.
Dodał, że Szwecja posiada: „Nowoczesną, zaawansowaną armię – taką, z którą czujemy się bardzo komfortowo. I która doda do sojuszu naprawdę znaczące zdolności wojskowe”.
Szwecja i Finlandia porzuciły swoje tradycyjne stanowisko braku sojuszu wojskowego, aby szukać ochrony pod parasolem bezpieczeństwa NATO, po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. Finlandia dołączyła do sojuszu w kwietniu, stając się 31. członkiem NATO po ratyfikowaniu przez turecki parlament oferty tego kraju nordyckiego.
Węgry również wstrzymywały kandydaturę Szwecji, utrzymując, że szwedzcy politycy opowiadali „rażące kłamstwa” na temat stanu węgierskiej demokracji. Węgry oświadczyły, że nie będą ostatnimi, które zatwierdzą akcesję, choć nie jest jasne, kiedy węgierski parlament zamierza przeprowadzić głosowanie.
Decyzję Turcji z zadowoleniem przyjął Sekretarz Generalny NATO Jens Stoltenberg. Wezwał także Węgry, aby: „Jak najszybciej zakończyły ratyfikację narodową. Wszyscy członkowie NATO zgodzili się w Wilnie na zaproszenie Szwecji do przyłączenia się do naszego Sojuszu, a Szwecja wypełniła swoje zobowiązania. Członkostwo Szwecji czyni NATO silniejszym, a nas wszystkich bezpieczniejszym”. powiedział.
Premier Węgier Viktor Orbán ogłosił we wtorek, że wysłał list do swojego szwedzkiego odpowiednika Ulfa Kristerssona, zapraszając go do Budapesztu w celu omówienia wejścia Szwecji do NATO.
NATO wymaga jednomyślnej zgody wszystkich istniejących członków na rozszerzenie, a Turcja i Węgry były jedynymi krajami, które się opierały, frustrując innych sojuszników z NATO, którzy nalegali na szybkie przystąpienie Szwecji i Finlandii.
