Fanny Gauttier pisze, że wszyscy musimy zainwestować w system, który nagradza producentów za utrzymywanie lasów, od których wszyscy jesteśmy zależni.
Lasy tropikalne są niezastąpione: pochłaniają niezrównane ilości dwutlenku węgla, są domem dla dwóch trzecich różnorodności biologicznej Ziemi i mają kluczowe znaczenie dla utrzymania 1,6 miliarda ludzi.
Jednak kurczą się one alarmująco szybko. Tylko w 2023 r. zniknęło 3,7 mln hektarów pierwotnego lasu tropikalnego, co stanowi niemal powierzchnię Holandii.
Wylesianie, napędzane głównie przez rolnictwo w celu zaspokojenia naszych potrzeb żywnościowych, oraz degradacja lasów, w dużej mierze napędzana niezrównoważoną wycinką, stanowią krytyczne zagrożenie. Zmierzenie się z obydwoma jest kluczowe dla ochrony ludzkości i niezliczonych gatunków roślin i zwierząt przed nieodwracalną szkodą.
Rozporządzenie Unii Europejskiej w sprawie wylesiania (EUDR), obowiązujące od 30 grudnia, jest ważnym krokiem w tej walce. Pomimo narastających apeli o jego osłabienie lub opóźnienie, podane ramy czasowe i ambicje EUDR powinny być stanowczo poparte.
Jeśli jednak firmy i rządy nie podejmą odpowiedzialności za rozwiązanie problemów leżących u podstaw wylesiania i degradacji lasów, ryzykujemy, że nie uda nam się faktycznie ograniczyć globalnego wylesiania.
Ciągłe zaniedbania w zapewnieniu rolnikom i społecznościom wiejskim środków do życia oraz dostępu do dochodów na utrzymanie zagrażają zachowaniu pozostałych nienaruszonych lasów.
Tendencja, w której firmy są kuszone, aby po prostu robić to, co jest potrzebne do zgodności z EUDR, jednocześnie zaniedbując głębsze kwestie, jest alarmująca. Firmy inwestują w wydobywanie wymaganych danych lub, co gorsza, przenoszą swoje inwestycje do krajów o silniejszych ramach zarządzania lasami, pozostawiając w tyle narażonych rolników i społeczności.
Firmy i rządy muszą zwiększyć swoje wsparcie
Ta mentalność „odhaczania pól wyboru” zaniedbuje odpowiedzialność firm za wspieranie rolników w ich łańcuchach dostaw i rozwiązywanie systemowego ubóstwa — znaczącego czynnika przyczyniającego się do wylesiania. Jedna trzecia naszych globalnych dostaw żywności pochodzi od drobnych rolników.
W obliczu niskich cen i surowych skutków zmian klimatycznych niektórzy decydują się na wylesianie w celu szybkiego zysku finansowego poprzez rozbudowę swoich gospodarstw. Ustawodawstwo nie wystarczy, jeśli nie zajmiemy się presją ekonomiczną i nie damy rolnikom zachęt do przejścia na zrównoważone praktyki, takie jak metody uprawy przyjazne dla klimatu i rolnictwo regeneracyjne.
Ponadto podejście to nie pozwala rolnikom na odpowiednie opracowanie własnych systemów gromadzenia i zarządzania danymi, aby mogli oni w pełni wykorzystać swoje możliwości, także w celach innych niż wyłącznie wytwarzanie produktów zgodnych z EUDR.
Ponadto wyczerpuje to ich możliwości, ponieważ muszą gromadzić dane dla różnych standardów i programów, za pośrednictwem różnych procesów i w różnych ramach czasowych.
Mimo że niektórzy producenci posiadają certyfikaty i otrzymują dodatkowe wsparcie, wielu z nich może mieć trudności z produkcją produktów zgodnych z EUDR oraz z podawaniem bardzo dokładnych współrzędnych geograficznych granic lądowych.
Zarówno firmy, jak i rządy muszą zwiększyć wsparcie dla rolników i społeczności leśnych w tych pracochłonnych i kosztownych zadaniach. Jest to kluczowe, aby zapewnić ich dalszy udział w rynku UE i sprawić, aby identyfikowalność łańcuchów dostaw stała się rzeczywistością.
Z tego powodu Rainforest Alliance oferuje certyfikowanym partnerom wsparcie w zakresie zgodności z rozporządzeniem EUDR, a w dalszej części roku uruchomi narzędzie mające na celu wsparcie nieposiadających certyfikatu podmiotów w łańcuchu dostaw kawy i kakao.
Oto co trzeba zrobić
Aby skutecznie przeciwdziałać wylesianiu i degradacji lasów, oprócz zapewnienia możliwości śledzenia pochodzenia i gromadzenia danych, jak wymaga tego rozporządzenie EUDR, firmy muszą przyjąć holistyczne podejście wykraczające poza zgodność z rozporządzeniem EUDR.
Obejmuje to lepsze warunki zakupu dla producentów: tworzenie bardziej zrównoważonych łańcuchów dostaw oznacza sprawiedliwsze dzielenie kosztów, ryzyka i wartości. Firmy powinny płacić producentom lepsze ceny, aby mogli zarabiać na życie, i powinny zobowiązywać się do długoterminowych kontraktów. Oba są kluczowe, ponieważ zapewniają stabilność ekonomiczną, która jest podstawą do zachęcania do zrównoważonego zarządzania gruntami.
Inwestycje w programy krajobrazowe są kluczowe. Te inicjatywy zajmują się podstawowymi przyczynami wylesiania i degradacji lasów poprzez promowanie zrównoważonych praktyk zarządzania gruntami, ochronę bioróżnorodności i przywracanie zdegradowanych terenów.
Tworzą holistyczne podejście do użytkowania gruntów, integrując rolnictwo, ochronę środowiska i potrzeby społeczności. To nie tylko zmniejsza wylesianie, ale także wzmacnia usługi ekosystemowe i buduje odporność na zmiany klimatu.
Niezbędne jest ukierunkowane wsparcie dla producentów i dostawców w celu spełnienia wymogów UE. Oznacza to na przykład szkolenie rolników i spółdzielni w zakresie gromadzenia i zarządzania kluczowymi danymi, takimi jak punkty geolokalizacji i wielokąty. Równie ważne są programy oferujące szkolenia, zasoby i wsparcie finansowe, aby pomóc rolnikom przyjąć przyjazne dla klimatu, regeneracyjne praktyki rolnicze. Te działania nie tylko zapobiegają degradacji lasów i chronią ziemię, ale także zwiększają plony i wzmacniają odporność środków do życia.
Zapewnienie identyfikowalności (wiedzy o pochodzeniu produktu) i przejrzystości — lub publicznego ujawnienia — pomaga pociągnąć producentów, sprzedawców detalicznych i marki do odpowiedzialności za ich zobowiązania do walki z wylesianiem, pozyskiwania surowców w sposób bardziej zrównoważony i kierowania inwestycji na wsparcie rolników.
Wiarygodny system zapewnienia jakości z niezależną weryfikacją, taki jak program certyfikacji Rainforest Alliance, należy traktować jako złoty standard dla firm wspierających zgodność z EUDR, potwierdzających twierdzenia i poprawiających warunki życia rolników.
Kluczem do osiągnięcia świata, który ceni i chroni swoje lasy i społeczności, które są od nich zależne, jest pełne zaangażowanie wszystkich. Wszyscy musimy zainwestować w system, który nagradza producentów za utrzymywanie lasów, od których wszyscy jesteśmy zależni.
