Fundacja Louisa Vuittona prezentuje pierwszą we Francji retrospektywę poświęconą Markowi Rothko od czasu wystawy zorganizowanej w Musée d’Art moderne de la Ville de Paris w 1999 roku.
W tym tygodniu w Paryżu otwarto nową, przebojową wystawę obejmującą 115 dzieł znanego artysty Marka Rothko.
Jego syn, Christopher Rothko, twierdzi, że połączył „europejską duszę” z „wolnością Ameryki”, stając się ikoną sztuki XX wieku.
Wystawa, której gospodarzem była Fundacja Louisa Vuittona, oferuje wszechstronną podróż przez karierę artystyczną Rothko, od jego wczesnych prac figuratywnych po monumentalne, abstrakcyjne prostokąty o żywych kolorach, z których jest najbardziej znany.
Nadrzędną aspiracją Rothko było wyniesienie malarstwa na ten sam poziom, co muzykę i poezję, co powtórzył jego syn, który odegrał kluczową rolę w kuratorowaniu wystawy i jednocześnie napisał zbiór esejów w związku z wydarzeniem.
Kim jest Mark Rothko?
Sztuka Rothko należy do najbardziej rozpoznawalnych XX wieku.
Urodzony jako Marcus Rothkovitch w rodzinie żydowskiej w 1903 roku w Dyneburgu, wówczas znanym jako Dvinsk, a obecnie będącym częścią Łotwy, dziesięć lat później wyemigrował z rodziną do Stanów Zjednoczonych.
Choć Rothko odkrył swoje artystyczne powołanie stosunkowo późno w latach trzydziestych XX wieku, jego wczesne prace emanowały już ponurym nastrojem, charakteryzującym się postaciami izolowanymi i melancholijnymi.
Sztuka figuratywna nie pojawiła się naturalnie – „uświadomił sobie, że nie da się malować bez jej okaleczenia” – powiedziała współkuratorka Suzanne Page – a w latach czterdziestych XX wieku zajmował się surrealizmem.
Podobnie jak w przypadku wielu artystów, takich jak Pablo Picasso, okropności II wojny światowej i Holokaustu zmusiły Rothko do poszukiwania nowego języka artystycznego.
To było pod koniec lat czterdziestych, razem z nim Wielopostacioweże jego prace przekształciły się w abstrakcyjne kształty, początkowo przypominające jaskrawe plamy atramentu, z wyłaniającymi się ikonicznymi prostokątami, czekającymi, aby zająć centralne miejsce.
Rothko odnalazł swój charakterystyczny styl w latach pięćdziesiątych i trzymał się go niezachwianie aż do samobójstwa w 1970 r., tworząc masywne, naładowane emocjonalnie prostokąty o intensywnych kolorach, które – jak trafnie to ujął Page – emitują „wielkie wibracje”.
A jego obrazy do tanich nie należą – 8 maja 2012 roku ukazał się jeden z obrazów Rothki pt. Pomarańczowy, czerwony, żółty (1961), został sprzedany w Christie’s z majątku Davida Pincusa za 86 882 500 dolarów (82,3 mln euro).
Sprzedaż przekroczyła poprzednią najwyższą cenę, jaką kiedykolwiek osiągnięto za powojenne dzieło sztuki na otwartym rynku, nieznacznie przewyższając sprzedaż tryptyku Francisa Bacona w 2008 roku przez Sotheby’s za 86,3 miliona dolarów (81,7 miliona euro).
Czego można się spodziewać po wystawie?
Siedemdziesiąt z tych kolorowych dzieł można oglądać w Fundacji Louis Vuitton, która ostatnio przeznaczyła ogromne zyski luksusowej marki LVMH na serię hitowych pokazów, a ostatnio na bezprecedensową wspólną kolekcję Jean-Paula Basquiata i Andy’ego Warhola.
Wystawa podkreśla zmieniające się nastroje Rothko, począwszy od głębokich czerwieni i bordowych barw Murale z Seagramem do niemal monochromatycznego Czarne formya nawet nagły przypływ blasku po łagodnym tętniaku i przestrodze lekarza.
„Nawet w jaśniejszych obrazach widać wewnętrzny blask” – powiedział jego syn Christopher. „On tylko daje ci sugestię pomysłu. Musisz przynieść ze sobą dużą część siebie, aby się z nim porozumieć”.
Lata intensywnego picia i rozpad małżeństwa zrobiły swoje. Miał 66 lat, kiedy przedawkował barbiturany i podciął sobie nadgarstek.
„Starał się wyrazić podstawowe ludzkie emocje – tragedię, śmierć, ekstazę” – mówi Page.
To wszystko jest tam, „jeśli poświęcisz czas i ryzyko, aby zajrzeć do wnętrza obrazu i patrzeć przez bardzo długi czas”.
„Mark Rothko” można oglądać do 2 kwietnia 2024 roku w Fundacji Louis Vuitton w Paryżu.
