Ponieważ wyborcy w Holandii pójdą do urn 22 listopada, oto wszystko, co musisz wiedzieć o wyborach.
Najdłużej urzędujący premier w Holandii ustępuje po 13 latach sprawowania urzędu w wyniku wyborów, które odbyły się w tym miesiącu. Mark Rutte opuści swoje biuro w Hadze i zastąpi je salą lekcyjną.
Ogłosił to w lipcu, po upadku jego rządu, co pogrążyło Holandię w nieoczekiwanej kampanii wyborczej.
Kraj pójdzie do urn 22 listopada w przedterminowych wyborach powszechnych rozpisanych dwa lata wcześniej.
Oto wszystko, co musisz wiedzieć o holenderskiej polityce, partiach, osobowościach i kwestiach, które wchodzą w grę, gdy kraj europejski pójdzie do urn:
Jak my się tu znaleźliśmy?
Nazywany „Teflonem Markiem” ze względu na umiejętność powstrzymywania kryzysów rządowych lub „Panem Normalnym” ze względu na prosty styl życia, rezygnacja Rutte oznacza koniec pewnej ery dla kraju.
Po trzech kadencjach imigracja była punktem zwrotnym, który obalił jego czwarty rząd koalicyjny.
Premier od miesięcy pracował nad pakietem działań mających na celu ograniczenie napływu nowych imigrantów do Holandii.
Jednak konflikty wewnętrzne w rządzie koalicyjnym dotyczące ograniczenia łączenia rodzin i stworzenia dwustopniowego systemu azylowego doprowadziły go do rzucenia ręcznika.
Dwie z czterech partii rządzącej koalicji – Demokraci 66 (D66) i Unia Chrześcijańska (CU) – sprzeciwiły się ustawie, a dwie pozostałe, VVD i Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny (CDA), poparły ją.
Pomysł polegał na zmniejszeniu liczby członków rodziny, którym wolno było dołączyć do osób ubiegających się o azyl w kraju, i zmuszeniu rodzin do czekania dwóch lat, zanim będzie można je ponownie połączyć.
Kilka dni po upadku koalicji Rutte ogłosił: „Nie będę kandydował na lidera mojej partii (prawicowych liberałów, VVD) w następnych wyborach”.
„Zdolność Rutte do budowania konsensusu, jego «styl menedżerski» i pragmatyczny sposób prowadzenia polityki, pomimo jego zdolności do przetrwania skandalów politycznych i odpierania skrajnej prawicy, to z pewnością jedne z głównych powodów wyjaśniających jego długowieczność na stanowisku” – dodał. Philippe’a Mongraina– powiedziała TylkoGliwice badaczka ze stopniem doktora w Grupie Badań nad Mediami, Ruchem i Polityką na Uniwersytecie w Antwerpii.
„Rutte zdołał utrzymać się przy władzy w jednym z najbardziej rozdrobnionych systemów partyjnych w Europie, wykazując gotowość do kompromisu i wykazując się w razie potrzeby elastycznością ideologiczną. Być może podobną drogą pójdą jego następcy. Być może nie” – dodał.
Najważniejsze pytanie brzmi teraz: kto wstrząśnie holenderską polityką po Rutte?
Jak przebiegają wybory w Holandii?
W przeciwieństwie do innych krajów europejskich wybory w Holandii odbywają się zwykle w środy. Ma to na celu zwiększenie udziału wyborców.
W systemie list otwartych stosowanym w Holandii każda partia przedstawia listę kandydatów na karcie do głosowania, a obywatele mogą wybrać, na którego kandydata oddadzą głos.
Aby zdobyć mandat w holenderskiej Izbie Reprezentantów, jedynym progiem, jaki partia musi spełnić, jest liczba ważnych oddanych głosów podzielona przez 150, czyli liczbę mandatów w izbie. Brak progu jest rzadkością w UE.
Jak wynika ze strony głosowania holenderskiego rządu, mieszkańcy Holandii na wyspach Aruba, Curaçao i Sint Maarten mogą głosować tylko wtedy, gdy mieszkają w Holandii od co najmniej 10 lat lub pracowali w holenderskiej służbie cywilnej na jednej z tych wysp.
Od drugiej wojny światowej utworzenie nowej koalicji zajęło krajowi średnio 94 dni, ale ostatni gabinet był najdłuższy w powojennej historii. Osiągnięcie porozumienia zajęło 299 dni negocjacji.
Z sondaży wynika, że do utworzenia rządu koalicyjnego po najbliższych wyborach potrzebne będą co najmniej trzy partie polityczne.
Jakie są główne partie?
Głosowanie na 150 mandatów w izbie niższej parlamentu zapoczątkuje nowe pokolenie przywódców po tym, jak kluczowi członkowie czwartej koalicji rządzącej Rutte’a również ogłosili, że odchodzą z polityki.
Wśród nich był wicepremier kraju i lider lewicowo-liberalnej partii D66, Sigrid Kaag. Podjęła tę decyzję ze względu na wpływ, jaki na jej rodzinę miały powtarzające się groźby, jakie otrzymywała podczas sprawowania urzędu.
Spośród 26 partii politycznych startujących w wyborach tylko 17 jest obecnie reprezentowanych w parlamencie.
„Wybory w Holandii należą do najbardziej niestabilnych w Europie Zachodniej” – mówi Mongrain.
Według badacza ze stopniem doktora, w przeciwieństwie do wyborów w 2021 r., rządząca VVD ma obecnie dwóch bliskich rywali: nową centroprawicową i antysystemową Kontrakt Nieuw Sociaal Contract (NSC), założoną w sierpniu przez byłego niezależnego i długoletniego chadetę Apel poseł Pietera Omtzigta; oraz wspólna lista Partii Pracy i Zielonej Lewicy, utworzona w lipcu i kierowana przez Fransa Timmermansabyły wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej.
Z najnowszego sondażu I&O Research wynika, że o władzę walczą trzy partie: NSC Pietera Omtzigta z 27% głosów, partia byłego premiera VVD z 26% oraz koalicja Zielonej Lewicy i Partii Pracy z 25%.
„Partia byłego premiera, VVD, nie jest w szczególnie dobrej sytuacji, ale stanowisko premiera z pewnością nie jest poza zasięgiem, zwłaszcza że wydaje się, że Omtzigt wykluczył objęcie stanowiska premiera, jeśli jego partia odniesie sukces” – mówi Mongrain.
„Nowa partia Omtzigta przyciąga wyborców z kilku partii, w tym VVD, CDA i D66, co może przynajmniej częściowo wyjaśniać nieco rozczarowujące wyniki tych partii w sondażach dotyczących chęci głosowania” – dodaje.
Ruch Rolników-Obywatelów (BoerBurgerBeweging, BBB) to kolejna partia, która mocno zaznaczyła się w ostatnich wyborach regionalnych.
Polityka rządu Rutte dotycząca przeciwdziałania zmianom klimatycznym dotknęła rolników w kraju i okazała się skuteczna w ramach protestu.
Kim jest Omtzigt i dlaczego wstrząsa holenderską polityką?
Pieter Omtzigt to jeden z najpopularniejszych konserwatywnych polityków w Holandii i choć swoją partię polityczną NSC założył zaledwie dwa miesiące temu, wielu obstawia go jako zwycięzcę wyborów.
Technokrata chce radykalnych zmian w kraju: „Chcemy realizować nasze ideały, a nie zabiegać o władzę dla samej władzy” – powiedział reporterom 49-letni polityk.
Jego popularność wynika z charyzmy i walki z establishmentem politycznym.
Były poseł Apelu Chrześcijańsko-Demokratycznego, obecnie niezależny, stał się męczennikiem opuszczając swoją partię po napisaniu krytycznego raportu na jej temat.
Omtzigt odegrał kluczową rolę w ujawnieniu skandalu związanego z zasiłkami na dzieci, który doprowadził do upadku rządu Rutte w 2021 roku.
Holenderskie organy podatkowe zastosowały algorytm do tworzenia profili ryzyka w celu wykrywania oszustw podatkowych. Na podstawie tych wskaźników władze karały rodziny po prostu za podejrzenie oszustwa.
Dziesiątki tysięcy rodzin pochodzących ze środowisk znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji zostało z długami, których nie było w stanie spłacić.
Jego doświadczenie w ujawnianiu wydarzeń i prowadzeniu dochodzeń w sprawie skandalów politycznych uczyniło go wschodzącą gwiazdą, ale czy uda mu się wykorzystać swoją chwilę?
Co siedzi w głowach wyborców?
Na pytanie, co sprawia, że holenderski wyborca nie śpi w nocy, według ostatnich badań AD Nieuws można wskazać trzech wyraźnych zwycięzców: siłę nabywczą, migrację i holenderski system opieki zdrowotnej.
Jak wskazuje Mongrain, miesięczna inflacja żywności na początku roku zbliżała się do 20% i obecnie według Statistics Dutch wynosi około 10%, co stanowi znaczne obciążenie dla holenderskich konsumentów.
„W celu utrzymania siły nabywczej konsumentów i finansowania systemu opieki zdrowotnej wielu wyborców postrzega ograniczenia migracji jako realne rozwiązanie pozwalające uwolnić fundusze publiczne” – dodaje.
Ponad 40% wyborców ankietowanych przez AD uważa, że zbyt dużo pieniędzy wydaje się na system przesiedlania osób ubiegających się o azyl w kraju, a także inne koszty finansowe związane z migracją.
Niedobory mieszkań, transformacja energetyczna i zmiany klimatyczne są również przedmiotem myśli wyborców przed wyborami, które odbędą się pod koniec miesiąca.
