Naukowcy twierdzą, że społeczeństwo już ma trudności z reagowaniem na jeden rodzaj klęski żywiołowej, taką jak susza. Teraz nagle też mamy powódź.
Nowe badania wykazały, że w związku ze zmianą klimatu gwałtowne zmiany pogody, od ostrej suszy po ulewne deszcze, stają się coraz częstsze.
Aby przeanalizować tę tendencję, zespół naukowców przeanalizował dane z lat 1980–2020. W zależności od lokalizacji prawdopodobieństwo nagłego przejścia od suszy do niebezpiecznych ulew wzrosło w tym okresie z 0,25% do 1%.
Mówią, że Europa jest jednym z siedmiu regionalnych punktów zapalnych na świecie, w których tendencja ta się pogłębia.
„Szczególnie niepokoi nas nagłe przejście od suszy do powodzi” – mówi współautor badania Zong-Liang Yang, profesor na Uniwersytecie Teksasu w USA.
„Społeczeństwo zwykle ma trudności z reagowaniem na jeden rodzaj klęski żywiołowej, taką jak susza, ale teraz nagle zdarzają się też powodzie. I tak się dzieje w wielu miejscach.”
W ostatnich latach pojawiło się wiele godnych uwagi przykładów tej tendencji. Na przykład Kalifornia w 2022 r. doświadczyła najgorszej suszy od tysiąclecia. Następnie w pierwszych trzech miesiącach 2023 r. ulewne deszcze spowodowały rekordowe powodzie.
Co powoduje tak szybkie przejście od suszy do ulewnych opadów?
Do nagłych zmian pogody może przyczynić się wiele różnych czynników, w tym El Niño, La Niña i zmiany klimatyczne. Naukowcy odkryli jednak, że sama gleba również może mieć wpływ.
Odkryli „lądowe pętle sprzężenia zwrotnego”, które zwiększają ryzyko wystąpienia ulew po suszy.
W wilgotnych regionach susza powoduje nadmierne parowanie wody z gleby i roślin, zapewniając źródło wilgoci dla rozwoju intensywnych opadów.
W suchych regionach upalna pogoda i niskie ciśnienie pobierają wilgoć z innych obszarów, takich jak ocean, zwiększając ryzyko wystąpienia niebezpiecznych opadów.
Zmiany klimatyczne sprawiają, że te dramatyczne wahania są coraz częstsze
Naukowcy twierdzą, że zmiany klimatyczne spowodują także częstsze występowanie tych szybkich zmian.
„Zmiany klimatyczne powodują powtarzające się susze i powodzie, które powodują rozległe zniszczenia, powodując ofiary w ludziach oraz szkody w mieniu, infrastrukturze i środowisku” – mówi inny ze współautorów badania, Shuo Wang, profesor na Uniwersytecie Politechnika w Hongkongu.
Odkrycie lądowych pętli sprzężenia zwrotnego można wykorzystać do zwiększenia dokładności predykcyjnych modeli klimatycznych – dodaje. Mogłoby to również pomóc społecznościom lepiej przygotować się na wahania między suszą a powodzią.
„Nasze odkrycia dostarczają wiedzy na temat rozwoju systemów wczesnego ostrzegania w celu łagodzenia skutków szybkich przejść między suchym a mokrym”.
