Tegoroczne El Niño jest piątym co do wielkości w historii.
El Niño zaczyna słabnąć, ale to jeszcze nie koniec, twierdzi Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO).
Zjawisko pogodowe, które od czerwca ubiegłego roku nasiliło fale upałów, susze i ulewne deszcze, osiągnęło w grudniu najwyższą wartość jako jedno z pięciu najsilniejszych w historii.
Według WMO istnieje 60% szans, że będzie on przyczyną wysokich temperatur i ekstremalnych zjawisk pogodowych aż do maja.
„Od czerwca 2023 r. w każdym miesiącu ustanawiany jest nowy miesięczny rekord temperatury, a rok 2023 był zdecydowanie najcieplejszym rokiem w historii” – mówi Sekretarz Generalna WMO Celeste Saulo.
„El Niño przyczyniło się do tych rekordowych temperatur, ale bez wątpienia głównym winowajcą są zatrzymujące ciepło gazy cieplarniane”.
Wzrostu temperatury morza nie można wytłumaczyć samym El Niño
Globalne temperatury oceanów są rekordowo wysokie. Można to częściowo wyjaśnić El Niño, naturalnie występującym sezonowym zjawiskiem klimatycznym związanym z ociepleniem powierzchni środkowej i wschodniej tropikalnej części Oceanu Spokojnego.
Tam średnie temperatury powierzchni osiągnęły najwyższy poziom o 2°C powyżej średniej z lat 1991–2020 w okresie od listopada do stycznia. To sprawiło, że było to jedno z pięciu najsilniejszych wydarzeń El Niño w historii.
Chociaż było ono słabsze niż w latach 1997/98 i 2015/2016, kiedy wystąpiło po raz ostatni, obecne El Niño pojawiło się szybko, prowadząc do ekstremalnych warunków pogodowych niespotykanych w ostatnich dziesięcioleciach. Nastąpiło to również po niezwykle długiej La Niña – chłodzącym odpowiedniku El Niño – która trwała trzy lata.
Ale to nie jedyna przyczyna wzrostu temperatur.
„Temperatury powierzchni oceanu na równikowym Pacyfiku wyraźnie odzwierciedlają El Niño. Jednak temperatury powierzchni morza w innych częściach globu utrzymywały się na stałym, niezwykle wysokim poziomie przez ostatnie 10 miesięcy” – mówi Saulo.
„Temperatura powierzchni morza w styczniu 2024 r. była zdecydowanie najwyższa w historii stycznia. Jest to niepokojące i nie można tego wytłumaczyć samym El Niño.”
Układ pogodowy napędza ocieplenie w wyniku emisji gazów cieplarnianych powodowanych przez człowieka, które zatrzymują ciepło w atmosferze. Ustąpienie El Niño nie oznacza zatem końca ekstremalnych warunków pogodowych, którym należy zaradzić poprzez ograniczenie emisji.
Jak El Niño wpływa na pogodę?
El Niño występuje średnio co dwa do siedmiu lat i zazwyczaj trwa od dziewięciu do 12 miesięcy. Wpływa na pogodę i wzorce burz w różnych częściach świata, w tym zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia ekstremalnych zjawisk pogodowych w niektórych regionach.
W Rogu Afryki i na południu Stanów Zjednoczonych El Niño wiąże się ze zwiększonymi opadami deszczu i powodziami. W Azji Południowo-Wschodniej, Australii i południowej Afryce przynosi niezwykle suche i ciepłe warunki. W północnej części Ameryki Południowej susza się pogłębiła.
Oczekuje się, że El Niño doprowadzi do wyższych temperatur na całym świecie i wpłynie na regionalne wzorce opadów w ciągu najbliższych trzech miesięcy.
Istnieje szansa na rozwój La Niña w dalszej części roku, ale szanse są niepewne, twierdzi WMO. Te dwa wzorce zwykle oscylują co trzy do pięciu lat, z neutralnymi warunkami pomiędzy nimi.
