Etyczne i zrównoważone banki potrzebują UE, aby wyrównać szanse

Niedawny wstępnie uzgodniony kompromis wynikający z rozmów trójstronnych, miejmy nadzieję, doprowadzi do podjęcia pewnych kroków w kierunku poprawy proporcjonalności dla małych i nieskomplikowanych banków, pisze Daniel Sorrosal.

Aby osiągnąć swoje cele klimatyczne i zrealizować europejski filar społeczny do 2030 r., Unia Europejska musi zwiększać inwestycje o dodatkowe 520 mld euro rocznie.

Obecne ramy regulacyjne UE w zakresie bankowości są jednak nieproporcjonalnie kosztowne dla banków, które są najlepiej przygotowane do osiągnięcia celu — zwłaszcza dla mniejszych, nieskomplikowanych instytucji finansowych zorientowanych na ESG.

Instytucje mające wpływ na ESG działają zgodnie z takimi wartościami, jak przejrzystość, udział społeczności, wydajność i trzeźwość. Mają jasne kryteria wykluczenia szkód środowiskowych i społecznych w swoich politykach kredytowych i inwestycyjnych.

Nie finansują paliw kopalnych ani gałęzi przemysłu o wysokim negatywnym wpływie na środowisko zgodnie ze swoimi statutami.

Przejrzyście informują o swojej działalności pożyczkowej i publicznie ujawniają organizacje, które finansują. Ponadto instytucje finansowe mające wpływ na ESG posiadają rygorystyczne systemy kontroli wewnętrznej, które wykraczają poza obowiązkowe wymogi nadzorcze.

Jednak, jak wskazuje Finance Watch, istniejący system bankowy UE jest bardzo spolaryzowany.

Czy duże tradycyjne banki dotują przemysł paliw kopalnych?

Obecne regulacje ostrożnościowe faworyzują większe instytucje, osłabiając konkurencyjność mniejszych i nieskomplikowanych podmiotów, takich jak etyczne i zrównoważone banki.

„Złożoność unijnych i krajowych ram regulacyjnych ogranicza zdolność etycznych i zrównoważonych banków do rozwoju, jednak banki te w dużym stopniu przyczyniłyby się do finansowania przejścia UE na czystą gospodarkę energetyczną” — wyjaśnił Ivan Chaleil z francuskiego banku La Nef.

Specyfika etycznych i zrównoważonych banków nie musi być przeszkodą. Można je uwzględnić w ramach regulacyjnych i nadzorczych, stosując takie koncepcje rzeczywistej proporcjonalności, jak te.

Po pierwsze, w procesie nadzorczym iw wymogach kapitałowych banków należy uwzględnić ryzyka klimatyczne.

Jak obszernie wykazała firma Finance Watch, ryzyko związane z klimatem związane z aktywami z paliw kopalnych nie znajduje odzwierciedlenia w zasadach kapitałowych banków, co stanowi formę „subsydiowania przez banki przemysłu paliw kopalnych”.

Obecnie banki nie są zobowiązane do traktowania ekspozycji na paliwa kopalne jako bardziej ryzykownych aktywów, co znajduje odzwierciedlenie w zaniżaniu cen ich kredytów dla sektora paliw kopalnych.

To zaniżanie cen stanowi zatem dotację dla pożyczkobiorców paliw kopalnych.

Finance Watch szacuje, że ta ukryta dotacja z globalnego sektora bankowego dla przemysłu paliw kopalnych wynosi 18 miliardów dolarów (16 miliardów euro) rocznie.

Zrównoważone banki okazały się stabilne

Po drugie, ramy ostrożnościowe powinny uwzględniać społeczną rolę małych i nieskomplikowanych zrównoważonych banków w walce ze zmianą klimatu poprzez kierowanie zasobów wyłącznie do sektorów przemysłu niekopalnego i wspieranie zarówno gospodarki realnej, jak i gospodarki lokalnej.

W tym sensie korzystne byłoby wprowadzenie współczynnika wsparcia ESG dla niektórych aktywów, które spełniają określone kryteria etyczne i związane ze zrównoważonym rozwojem.

Ten współczynnik wsparcia ESG wspierałby banki zaangażowane w finansowanie działalności proekologicznej i społecznej oraz obniżałby wagi ryzyka stosowane do kredytów i inwestycji ESG. Zmniejszyłoby to wymogi kapitałowe dla tych aktywów i sprawiłoby, że te pożyczki byłyby mniej kosztowne dla banków mających wpływ na ESG.

Z pewnością obniżenie wymogów kapitałowych jakiegokolwiek banku może wydawać się ryzykowne, zwłaszcza w świetle niedawnych upadłości banków w Europie.

Bliższe przyjrzenie się tym niepowodzeniom wskazuje jednak, że od momentu powstania zrównoważone banki w UE nie przyczyniły się do kryzysu finansowego ani nie zostały uratowane przez żaden rząd krajowy.

Wręcz przeciwnie, zrównoważone banki okazały się stabilne, odporne i rentowne w trakcie i po wstrząsach gospodarczych, takich jak pandemia COVID-19.

Zmniejszenie wymogu kapitałowego wspierałoby jedynie udzielanie pożyczek na rzecz inicjatyw ekologicznych i społecznych, które mogą przyczynić się do realizacji celów UE.

Faworyzowanie największych graczy vs tworzenie równych szans

Wreszcie, porozumienie osiągnięte przez Komisję Gospodarczą i Monetarną Parlamentu Europejskiego, ECON, w sprawie pakietu bankowego przyjętego w styczniu ubiegłego roku wydaje się faworyzować największych graczy, a nie tworzyć równe szanse.

Korekty metod wyceny kredytów — tak zwane podejście standardowe w porównaniu z podejściem opartym na ratingach wewnętrznych — mają niewielki wpływ na małe i nieskomplikowane banki ESG.

Niedawny wstępnie uzgodniony kompromis wynikający z rozmów trójstronnych, których tekst nie został jeszcze opublikowany, doprowadzi, miejmy nadzieję, do podjęcia pewnych kroków w kierunku poprawy proporcjonalności dla małych i nieskomplikowanych banków.

W każdym przypadku należy podjąć szczególne środki, takie jak zwiększenie wymogów kapitałowych dla dużych banków, w celu wyrównania szans i ochrony przed przyszłymi kryzysami bankowymi.

Etyczne i zrównoważone banki nie potrzebują mniej rozważnych zasad. Potrzebują po prostu kalibracji ram regulacyjnych UE, aby zapewnić równe warunki działania.

W ten sposób wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw zajmujących się rozwiązaniami klimatycznymi oraz pożyczki przyjazne dla klimatu mogą być skalowane w sposób, który również sprzyja włączeniu społecznemu.