Jak wynika z niedawnego badania, znaczny wzrost importu broni do krajów europejskich w latach 2019–2023 wynika z masowych transferów broni na Ukrainę w latach 2022–2023.
Jak wynika z nowego badania Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI), kraje europejskie prawie podwoiły import broni w latach 2014–2018–2019–2023, zwiększając swoje zakupy o 94% w obserwowanym okresie.
Duża część tego wzrostu wynika z transferów broni na Ukrainę, która w dalszym ciągu walczy z rosyjską inwazją i która w latach 2022–2023 otrzymała 23% importu broni do regionu w latach 2019–2023.
Dwa kraje europejskie – Francja i Włochy – również znacząco zwiększyły w tym samym okresie swój eksport, znajdując chętnych odbiorców w Europie, Azji i na Bliskim Wschodzie.
Być może zaskakujące, biorąc pod uwagę obecną sytuację w Europie i na świecie, wraz z konfliktami na Ukrainie i w Strefie Gazy, że światowy wolumen międzynarodowych transferów broni nieznacznie spadł o 3,3% w latach 2014–2018 i 2019–2023.
Od kogo Europa kupuje broń?
Zdecydowanie największym importerem w Europie była Ukraina, na którą przypadało 23% całego europejskiego importu w latach 2019-2023. Kolejnymi największymi importerami były Wielka Brytania (11% całego europejskiego importu) i Holandia, niski (9,0%).
Większość z 55% importu broni do krajów europejskich w latach 2019–2023 pochodziła ze Stanów Zjednoczonych, których eksport do Europy wzrósł o 35% w porównaniu z poprzednim analizowanym okresem 2014–2018. Inna ważna broń importowana do Europy w latach 2019–2023 pochodziła z Azji, Oceanii i Bliskiego Wschodu.
„Wiele czynników determinuje decyzje europejskich państw NATO o imporcie ze Stanów Zjednoczonych, w tym cel utrzymania stosunków transatlantyckich, a także kwestie bardziej techniczne, militarne i kosztowe” – wyjaśnił dyrektor SIPRI Dan Smith w przemówieniu komunikat prasowy. „Jeśli w nadchodzących latach zmienią się stosunki transatlantyckie, zmianie może ulec także polityka państw europejskich w zakresie zakupów broni”.
Drugimi po Stanach Zjednoczonych zwolennikami były Niemcy (6,4%) i Francja (4,6%).
Wzrost francuskiego eksportu broni
Stany Zjednoczone i Francja dominują obecnie w światowym eksporcie broni, przy czym Waszyngton zwiększył swój eksport o 17% w latach 2014–2018 i 2019–2023, a Paryż o 47% w tym samym okresie.
Same Stany Zjednoczone odpowiadały za 42% całkowitego światowego eksportu broni, dostarczając broń do 107 stanów w latach 2019–2023, czyli więcej niż jakikolwiek inny główny eksporter. Wzrost francuskiego eksportu broni wynika natomiast głównie z dostaw samolotów bojowych do Indii, Kataru i Egiptu.
Po raz pierwszy w historii Francja wyprzedziła Rosję na liście największych eksporterów broni na świecie, zajmując drugie miejsce, podczas gdy Rosja zajmuje trzecie miejsce. Istotnie, podczas gdy francuski eksport wzrósł, rosyjski eksport spadł w tym samym okresie o połowę (-53%). Podczas gdy w 2019 r. Rosja eksportowała do 31 państw, w 2023 r. liczba ta spadła do zaledwie 12.
Największa część francuskiego eksportu broni (42%) trafiła do krajów Azji i Oceanii, zaś 34% do krajów Bliskiego Wschodu.
Głównym odbiorcą francuskiego eksportu broni były Indie, na które przypadało prawie 30% całego eksportu. W latach 2019–2023 kraj ten był największym importerem broni na świecie, choć głównym dostawcą pozostaje Rosja, na którą przypadało 36% całości jego importu.
„Francja wykorzystuje szansę, jaką stwarza silny popyt światowy, aby pobudzić swój przemysł zbrojeniowy poprzez eksport” – powiedziała Katarina Djokic, badaczka w SIPRI. „Francja odniosła szczególny sukces w sprzedaży swoich myśliwców poza Europę”.
Inne kraje, w tym jeden europejski, odnotowały w ciągu ostatnich trzech lat wzrost eksportu broni. We Włoszech eksport broni wzrósł o 86%, podczas gdy w Korei Południowej o 12%.
Chiny odnotowały spadek eksportu broni o 5,3%, Niemiec i Wielkiej Brytanii o 14%, Hiszpanii o 2,2%, a Izraela o 25%.
Komu Europa sprzedaje broń?
Wraz ze Stanami Zjednoczonymi na Europę Zachodnią przypadło 72% całego eksportu broni w latach 2019–2023, podczas gdy sama Europa odpowiadała za około jedną trzecią światowego eksportu broni, w tym za znaczne wolumeny opuszczające region.
W sumie pięć krajów europejskich, z wyłączeniem Rosji, znalazło się w gronie 10 największych światowych eksporterów, w tym Francja (2. miejsce), Niemcy (5. miejsce), Włochy (6. miejsce), Wielka Brytania (7. miejsce) i Hiszpania (8. miejsce). . ). Holandia jest na 12. miejscu, za nią plasują się Szwecja (13.), Polska (14.), Szwajcaria (17.), Ukraina (18.), Norwegia (19.), Belgia (22.) i Białoruś (23.).
Około 30% międzynarodowych transferów broni było kierowanych na Bliski Wschód w latach 2019–2023, przy czym trzema największymi odbiorcami w regionie były Arabia Saudyjska, Katar i Egipt. Większość importu broni do państw Bliskiego Wschodu pochodziła ze Stanów Zjednoczonych (52%), następnie Francji (12%), Włoch (10%) i Niemiec (7,1%).
Największymi importerami w latach 2019–2023 były Indie, Arabia Saudyjska i Katar, a następnie Ukraina, która w latach 2022–2023 otrzymała znaczące transfery broni z ponad 30 krajów.
Stany Zjednoczone i Niemcy odpowiadały odpowiednio za 69% i 30% importu broni do Izraela, który obecnie prowadzi śmiertelną wojnę przeciwko Hamasowi w Gazie, w wyniku której zginęło ponad 30 000 ludzi, w większości cywilów.
