Ponieważ jednocześnie zbiegające się kryzysy grożą pogłębianiem się nierówności, a wraz z rosnącą uwagą na potrzebę zaspokojenia niezaspokojonych potrzeb medycznych kobiet, UE musi zwiększyć swoje wysiłki na rzecz wspierania badań i rozwoju w zakresie globalnego zdrowia kobiet, pisze sześciu posłów do Parlamentu Europejskiego.
Kobiety ponoszą największy ciężar kryzysów zdrowotnych. Pandemia COVID-19 obnażyła rażące nierówności, z jakimi borykają się kobiety.
Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) nie są odpowiednio dopasowane do kobiecych ciał, ponieważ są przeznaczone dla męskich ciał (mimo że kobiety stanowią ponad 70% podmiotów świadczących opiekę zdrowotną na świecie).
Brak włączenia kobiet w ciąży do badań nad szczepionkami spowodował niechęć do szczepień, co miało alarmujące konsekwencje. Blokady zwiększyły ryzyko przemocy ze względu na płeć – jak podkreślono w sprawozdaniu z wyciągniętych wniosków przedstawionym w 2023 r. przez specjalną komisję ds. COVI Parlamentu Europejskiego.
Jako członkinie nowo utworzonej grupy interesu ds. zdrowia kobiet w Parlamencie Europejskim, utrzymujący się brak uwzględnienia potrzeb zdrowotnych kobiet w całej ich różnorodności jest kwestią zajmującą wysokie miejsce w naszym programie działania.
Wyłączenie to rozciąga się na najwcześniejsze etapy badań, przy czym eksperymenty biomedyczne rzadko wykorzystują lub zgłaszają różnice między męskimi i żeńskimi komórkami rozrodczymi.
Taka „ślepota” na płeć i różnice między płciami utrzymuje się w całym procesie badawczo-rozwojowym (B+R), czego skutkiem jest rozwój technologii medycznych, które nie zawsze są skuteczne i bezpieczne dla kobiet – ryzyko wystąpienia działań niepożądanych leku jest w nich dwukrotnie większe w porównaniu z kobietami mężczyźni.
Rosnące zagrożenia, nieproporcjonalne ryzyko
Ponieważ świat stoi w obliczu rosnących zagrożeń dla zdrowia, kobiety stają w obliczu zwiększonego ryzyka. Czynniki biologiczne i normy płci prowadzą do różnic w ciężkości choroby i konsekwencjach społeczno-ekonomicznych. W swojej niedawno zaktualizowanej globalnej strategii zdrowotnej UE „potraktowała priorytetowo walkę z podstawowymi przyczynami złego stanu zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem praw kobiet i dziewcząt, grup społecznych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji”.
Musi to stanowić podstawę zawartego w strategii zobowiązania do „zapewnienia opracowania i stosowania innowacyjnych szczepionek, metod leczenia i diagnostyki nowych, powszechnych lub zaniedbanych chorób zakaźnych i niezakaźnych, w tym poprzez finansowanie w ramach programu „Horyzont Europa”.
UE powinna udostępnić specjalne fundusze, aby w szczególności zająć się lukami w wiedzy i produktach utrzymującymi się w przypadku kobiet i dziewcząt, w tym wsparciem dla interdyscyplinarnych projektów badawczych dotyczących złożonych powiązań między zdrowiem, płcią i środowiskiem.
Kobiety w krajach o niskich i średnich dochodach (LMIC) są szczególnie podatne na choroby zakaźne ze względu na czynniki geograficzne, społeczno-ekonomiczne i polityczne, które zwiększają narażenie i ograniczają dostęp do profilaktyki i leczenia.
W Afryce Subsaharyjskiej dorastające dziewczęta i młode kobiety są ponad trzykrotnie bardziej narażone na zakażenie wirusem HIV niż ich rówieśnicy. Często borykają się z dużą liczbą przypadków malarii, która może powodować poważne powikłania w czasie ciąży – szacuje się, że w 2020 r. w regionie urodziło się 819 000 dzieci z niską masą urodzeniową.
Choroby zakaźne są głęboko powiązane ze zdrowiem seksualnym i reprodukcyjnym kobiet, a zmiana klimatu grozi zaostrzeniem tych wspólnych wyzwań, począwszy od chorób przenoszonych przez wektory, takich jak denga, rozprzestrzeniająca się w wyniku zmieniającego się klimatu, po zakłócenia w dostępie do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego usług w wyniku ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Przywrócenie równowagi w globalnym programie badawczym
Bardziej sprawiedliwy podział środków na badania naukowe, który lepiej odzwierciedla obciążenie chorobami i niezaspokojone potrzeby kobiet, pomógłby uwzględnić bariery, słabe punkty i możliwości związane z płcią, a także lepiej nadać priorytet inwestycjom w badania i rozwój w obszarach, w których kobiety są najbardziej potrzebujące.
Ścisła współpraca międzynarodowa UE w zakresie badań naukowych i innowacji oferuje szerokie możliwości osiągnięcia postępów w realizacji tego programu we współpracy z organizacjami międzynarodowymi, instytucjami badawczymi, sektorem prywatnym, przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i, co ważne, zainteresowanymi społecznościami.
Analiza trendów badawczych pokazuje, że finansowanie chorób, które w nieproporcjonalny sposób dotykają kobiety – w tym endometriozy, nowotworów ginekologicznych, migreny i zaburzeń lękowych – nie jest dostosowane do ciężaru chorób.
Ta dysproporcja jest jeszcze bardziej wyraźna w przypadku warunków, które w dalszym ciągu nieproporcjonalnie wpływają na kobiety w krajach rozwijających się.
W niedawnej publikacji podkreślono, że schorzenia matek, takie jak stan przedrzucawkowy/rzucawka i krwotok poporodowy, otrzymały w latach 2018–2020 mniej niż 1% europejskich środków na badania i rozwój w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego.
Niewykorzystany potencjał umożliwiający zaspokojenie niezaspokojonych potrzeb
Uznanie kwestii płci i płci za wymóg otrzymania środków na badania w ramach sztandarowego programu ramowego UE w zakresie badań „Horyzont Europa” z pewnością oznaczało znaczne zaangażowanie UE w promowanie równości płci w badaniach i rozwoju.
Kluczowe będzie wzmocnienie takich wysiłków w ramach jego następcy (10. PR), przy czym konieczne będzie położenie większego nacisku na kwestie przekrojowe (takie jak skrzyżowanie płci z wiekiem, rasą i statusem społeczno-ekonomicznym) oraz bardziej rygorystyczne badanie niezaspokojonych problemów kobiet potrzeby zdrowotne poprzez specjalne fundusze.
Na Europę przypada jedynie 13% światowego finansowania badań i rozwoju w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, a inwestycje są równomiernie rozdzielane pomiędzy organizacje publiczne i prywatne. Większą część unijnych budżetów na zdrowie i badania należy przeznaczyć na zdrowie kobiet – nie tylko na schorzenia charakterystyczne dla kobiet, ale także w celu lepszego zrozumienia i zapewnienia interwencji w przypadku schorzeń, które w nieproporcjonalny, odmienny lub wyjątkowy sposób wpływają na kobiety.
Należy również zbadać innowacyjne modele finansowania, aby lepiej dostosować inwestycje publiczne i prywatne w celu dostarczania innowacji zapewniających największą obietnicę lepszego zdrowia kobiet.
Niedopuszczalne jest już to, że w 2024 r. kobiety codziennie doświadczają bezpośredniego wpływu nierówności płci na opiekę zdrowotną, barier i opóźnień w dostępie do usług profilaktycznych i opieki zdrowotnej, zwalniania przez pracowników służby zdrowia oraz otrzymywania nieprawidłowych diagnoz i nieoptymalnego leczenia.
Od edukacji medycznej, która przełamuje utrzymujące się uprzedzenia, poprzez włączenie płci i płci do badań, po usprawnienie działań w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii — musimy przyspieszyć wysiłki mające na celu odwrócenie tej nierówności.
Ponieważ jednocześnie zbiegające się kryzysy grożą pogłębianiem się nierówności, a wraz z rosnącą uwagą na potrzebę zajęcia się niezaspokojonymi potrzebami medycznymi kobiet, UE musi zwiększyć swoje wysiłki na rzecz wspierania badań i rozwoju w zakresie zdrowia kobiet na całym świecie.
Zapewniając lepsze wyniki w zakresie zdrowia kobiet, inwestycje takie przyczynią się do poprawy dobrostanu społeczeństwa, z korzyścią dla nas wszystkich.
