Roczna inflacja w UE i strefie euro w dalszym ciągu wykazuje oznaki osłabienia, a dane za styczeń wskazują na spadek w 15 krajach UE. Jednakże pozostałych 11 krajów odnotowało wzrost.
Inflacja w UE stopniowo i konsekwentnie spada od najwyższego poziomu 11,5% w październiku 2022 r. W styczniu 2024 r. roczna inflacja w UE wyniosła 3,1%, w porównaniu z 3,4% w grudniu, według Eurostatu, urzędu statystycznego UE .
Stanowiło to wyraźny kontrast w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku, kiedy wynosił 10,0%.
Jednocześnie roczna stopa inflacji w strefie euro w styczniu 2024 r. wyniosła 2,8%, co oznacza spadek z 2,9% w grudniu i znacznie mniej niż 8,6% odnotowane w styczniu 2023 r.
Ceny rosną powoli
Spadająca inflacja oznacza, że ceny konsumpcyjne rosną wolniej niż wcześniej, choć nadal rosną. Ujemna inflacja, czyli deflacja, ma miejsce, gdy ceny w gospodarce spadają. Na przykład w styczniu ceny energii w UE były niższe niż rok wcześniej.
Ze wstępnych szacunków Eurostatu, opublikowanych 1 marca, wynika, że roczna inflacja w strefie euro spadła w lutym do 2,6%, w porównaniu z 2,8% w styczniu. Jednak nadal kształtuje się ona powyżej docelowej stopy inflacji Europejskiego Banku Centralnego (EBC) wynoszącej 2%.
Stopa inflacji mierzona za pomocą zharmonizowanego indeksu cen towarów i usług konsumenckich (HICP) znacznie różni się w poszczególnych krajach Europy. Chociaż w większości krajów UE zaobserwowano ochłodzenie, żaden z nich nie wykazał w styczniu ujemnej inflacji rok do roku. Szacunki Eurostatu za luty nie wskazują jeszcze na taki spadek w żadnym kraju.
Jak wypadają stopy inflacji w UE i jak zmieniała się roczna inflacja od jej szczytu?
W październiku 2022 r. inflacja osiągnęła najwyższy poziom od czterech dekad.
Jak wynika z raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) z 2023 r., po kryzysie związanym z Covid-19 nastąpił znaczny wzrost cen konsumpcyjnych. Ceny zaczęły rosnąć w 2021 r. w związku z szybkim odbiciem się pandemii i związanymi z nią wąskimi gardłami w łańcuchu dostaw.
Inwazja Rosji na Ukrainę również ponownie spowodowała wzrost inflacji, co miało wpływ na ceny energii, doprowadzając ją w październiku 2022 r. do poziomu nienotowanego od 40 lat.
W okresie od 1997 r. do końca 2021 r. najwyższą roczną stopę inflacji w UE wynoszącą 4,4% odnotowano w lipcu 2008 r.
Od tego szczytu roczna stopa inflacji zarówno w UE, jak i w strefie euro spadała co miesiąc, z wyjątkiem jednego miesiąca w każdej sekcji.
Najwyższą inflację ma Rumunia
Dane ze stycznia 2024 r. pokazują, że roczna inflacja w UE wahała się od 0,9% do 7,3%. Najwyższy wskaźnik wśród członków UE uzyskała Rumunia (7,3%), a za nią uplasowały się Estonia (5%), Chorwacja (4,8%) i Polska (4,5%).
Najniższa inflacja w Danii i we Włoszech
Dania i Włochy odnotowały najniższą roczną stopę inflacji na poziomie 0,9%. Za nimi podążały Łotwa, Litwa i Finlandia z wynikiem 1,1%.
Wśród pozostałych Wielkiej Czwórki UE stopa inflacji była powyżej średniej UE w Hiszpanii (3,5%) i Francji (3,4%), podczas gdy Niemcy (3,1%) odnotowały ten sam poziom co UE. Inflacja w Wielkiej Brytanii wyniosła 4,2%.
W porównaniu z grudniem roczna inflacja spadła w 15 krajach UE, w jednym pozostała stabilna, a w 11 wzrosła.
Inflacja jest wyższa w krajach kandydujących
Wszystkie pięć krajów kandydujących, dla których Eurostat dostarczył dane, wykazało wyższe roczne stopy inflacji niż UE.
Turcja stanowiła skrajny przypadek odstający z wynikiem 64,9%. W rzeczywistości partie opozycyjne i były szef TurkStatu twierdzą, że oficjalne dane o inflacji zostały zmanipulowane. Niezależna Grupa Badań nad Inflacją (ENAG) ustaliła, że roczna stopa inflacji konsumenckiej wynosi 129%.
W lutym spodziewany jest spadek w 11 z 20 krajów
Według wstępnych szacunków Eurostatu w lutym w porównaniu ze styczniem roczna inflacja spadnie w 11 z 20 krajów strefy euro.
Największy spadek o 0,7 punktu procentowego (pp.) odnotowała Słowacja, z 4,4% do 3,7%, a następnie spadek o 0,6 p.p. w Hiszpanii, na Malcie i w Estonii.
Według szacunków wzrosła ona w czterech krajach, a mianowicie w Belgii (2,1 p.p.), Luksemburgu (0,2 p.p.), na Cyprze i w Finlandii (w obu przypadkach o 0,1 p.p.).
W strefie euro najwyższą roczną stopę inflacji w lutym 2024 r. wyniosła 4,8%, a najniższą Łotwa – 0,9%, mierzoną wskaźnikiem HICP.
Patrząc na główne składniki strefy euro, oczekuje się, że inflacja, żywność, alkohol i tytoń będzie miała najwyższą roczną stopę w lutym (4,0% w porównaniu z 5,6% w styczniu). Na drugim miejscu znajdują się usługi (3,9% wobec 4,0% w styczniu) i nieenergetyczne towary przemysłowe (1,6% wobec 2,0% w styczniu).
Z szacunków wynika, że inflacja cen energii pozostanie ujemna i wyniesie -3,7%, co stanowi znaczny spadek w porównaniu z -6,1% w styczniu.
W styczniu inflacja żywności nieprzetworzonej wyniosła 6,9%, a w lutym spadła do 2,2%. Może to być dobra wiadomość w szczególności dla gospodarstw domowych o niskich dochodach, ponieważ realna inflacja żywności, czyli stopa inflacji żywności minus inflacja ogólna, wywiera na nie ogromną presję.
Inflacja żywności i napojów bezalkoholowych wyniosła w strefie euro 5,4%, co przełożyło się na realną inflację żywności w strefie euro w styczniu na poziomie 2,8%.
Aktywność gospodarcza przyspieszy w 2024 roku
Z opublikowanego w połowie lutego raportu Komisji Europejskiej dotyczącego prognozy gospodarczej na zimę 2024 r. wynika, że w 2024 r. oczekuje się stopniowego przyspieszania aktywności gospodarczej w UE. Oczekuje się również, że konsumenci będą wydawać więcej. W miarę dalszego spadku inflacji płace realne będą rosły. Spadająca inflacja pomoże zapanować nad rosnącymi cenami żywności.
