Papież Franciszek w sobotę pochwalił mongolską tradycję wolności religijnej sięgającą czasów jej założyciela, Czyngis-chana, rozpoczynając pierwszą w historii papieską wizytę do narodu azjatyckiego prośbą o pokój i położenie kresu „podstępnej groźbie korupcji”. .
Franciszek spotkał się z prezydentem Ukhnaagiinem Churelsukhem w tradycyjnej mongolskiej ger, czyli okrągłej jurcie, ustawionej w pałacu państwowym i zapisał w księdze gości wiadomość, że odwiedza Mongolię, „kraj młody i starożytny, nowoczesny i bogaty w tradycję, „jako pielgrzym pokoju.
Franciszek udaje się do Mongolii, aby służyć jej maleńkiej wspólnocie katolickiej liczącej 1450 osób i dokonać wyprawy dyplomatycznej do regionu, w którym Stolica Apostolska od dawna ma trudne stosunki, z Rosją na północy i Chinami na południu.
Chociaż chrześcijaństwo jest obecne w regionie od setek lat, Kościół katolicki ma usankcjonowaną obecność w Mongolii dopiero od 1992 r., kiedy kraj porzucił komunistyczny rząd sprzymierzony z Sowietami i zapisał wolność religijną w swojej konstytucji.
W swoich uwagach Franciszek pochwalił mongolską tradycję wolności religijnej, zauważając, że taka tolerancja istniała nawet w okresie ogromnej ekspansji imperium mongolskiego na większą część świata. W szczytowym okresie imperium rozciągało się aż na zachód, aż do Węgier, stając się największym przyległym imperium lądowym w historii świata. Obecnie śródlądowy kraj wciśnięty pomiędzy Rosję i Chiny jest w przeważającej mierze buddyjski i ma tradycyjne powiązania z czołowymi lamami Tybetu, w tym z Dalajlamą.
„Fakt, że imperium mogło na przestrzeni wieków objąć tak odległe i różnorodne ziemie, świadczy o niezwykłej zdolności waszych przodków do uznania wyjątkowych cech ludów obecnych na jego ogromnym terytorium i wykorzystania tych cech w służbie wspólnego rozwoju ” – powiedział Franciszek prezydentowi, dyplomatom i liderom kultury w przemówieniu wygłoszonym w Pałacu Państwowym.
„Ten model należy docenić i zaproponować na nowo w naszych czasach” – stwierdził.
Nawiązując do XIII-wiecznego okresu względnej stabilności politycznej w imperium mongolskim, który umożliwił rozkwit handlu i podróży, Franciszek wezwał, aby taki okres braterstwa i pokoju zakorzenił się dzisiaj.
„Niech niebo sprawi, że dzisiaj, na tej ziemi zniszczonej niezliczonymi konfliktami, nastąpi odnowienie, z poszanowaniem praw międzynarodowych, stanu tego, co kiedyś było pax Mongolica, czyli braku konfliktów” – powiedział.
Khurelsukh odniósł się także w swoich uwagach do „pax Mongolica”, mówiąc, że ten sam duch nadal przyświeca wysiłkom Mongolii, aby być pokojowym, wielostronnym graczem na arenie światowej.
„Osiągnięcia pax Mongolica stworzyły solidne podstawy do rozwoju wzajemnego szacunku między różnymi narodami świata, pielęgnowania swoich wartości i tożsamości, umożliwiając pokojowe współistnienie różnych cywilizacji” – powiedział.
Franciszek zauważył, że przekazuje prezydentowi poświadczoną kopię listu, który ówczesny władca imperium mongolskiego Gujuk-chan napisał do papieża Innocentego IV w 1246 r., po tym jak papież wysłał emisariuszy na wschód, starając się zrozumieć intencje ogromnie rozwijającego się imperium .
Według przetłumaczonej kopii listu zamieszczonej w książce „Misja mongolska” z 1955 r. Gujuk oświadczył, że nie rozumie prośby papieża o nawrócenie się na chrześcijaństwo i upierał się, że Bóg jest po jego stronie i rozkazuje swoim żołnierzom podbić.
„Choć i ty mówisz, że powinienem zostać drżącym chrześcijaninem Nestorianinem, czcić Boga i być ascetą, skąd wiesz, kogo Bóg rozgrzesza, komu naprawdę okazuje miłosierdzie?” – napisał – zgodnie z tłumaczeniem. „Od wschodu słońca aż do jego zachodu wszystkie ziemie zostały mi poddane. Któż mógłby to zrobić wbrew przykazaniu Bożemu?”
W swoich uwagach Franciszek pochwalił także wysiłki Mongolii na rzecz dbania o środowisko. Ten rozległy, śródlądowy kraj, w przeszłości dotknięty ekstremalnymi warunkami pogodowymi, uważany jest za jeden z krajów najbardziej dotkniętych zmianami klimatycznymi.
Według Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju średnia temperatura w kraju wzrosła już o 2,1 stopnia Celsjusza w ciągu ostatnich 70 lat, a szacunkowo 77% jego gruntów uległo degradacji z powodu nadmiernego wypasu i zmiany klimatu.
Mongolia będzie gospodarzem konferencji ONZ w sprawie pustynnienia w 2026 r. i rozpoczęła kampanię mającą na celu posadzenie miliarda drzew na rozległych stepach i górach łąk.
„Pomagacie nam docenić i starannie kultywować to, co my, chrześcijanie, uważamy za dzieło Boga, owoc Jego dobroczynnego planu, a także zwalczać skutki ludzkiej dewastacji poprzez kulturę troski i przewidywania odzwierciedloną w odpowiedzialnej polityce ekologicznej” – powiedział Franciszek.
Papież zauważył jednak potrzebę walki z korupcją, co było oczywistym nawiązaniem do skandalu wokół handlu Mongolii z Chinami w związku z rzekomą kradzieżą 385 tys. ton węgla. W grudniu setki ludzi stawiło czoła ujemnym temperaturom w stolicy, aby zaprotestować przeciwko skandalowi.
„Korupcja jest owocem utylitarnej i pozbawionej skrupułów mentalności, która zubożyła całe kraje” – stwierdził. „To znak wizji, która nie patrzy w niebo i ucieka poza rozległe horyzonty braterstwa, zamiast tego zamykając się w sobie i zatroskany wyłącznie o swoje interesy.”
Powiedział, że w szczególności religie mogą stanowić zabezpieczenie przed „podstępną groźbą korupcji, która w rzeczywistości stanowi poważne zagrożenie dla rozwoju każdej społeczności ludzkiej”.
Rząd mongolski ogłosił rok 2023 „rokiem antykorupcyjnym” i twierdzi, że realizuje pięcioczęściowy plan w oparciu o Transparency International, światową organizację zajmującą się zwalczaniem łapówek, która w zeszłym roku umieściła Mongolię na 116. miejscu w swoim indeksie postrzegania korupcji.
W późniejszą sobotę Franciszek miał spotkać się z księżmi i misjonarzami, którzy opiekują się maleńką wspólnotą katolicką w kraju, w stołecznej katedrze św. Piotra i Pawła.
