Zespół opisał polowanie na kreta jako „bardziej ekscytujące” niż odcinek serialu CSI.
Ślepego kreta, który „pływa” w piasku, odnaleziono w Republice Południowej Afryki ponad 80 lat po tym, jak nauka utraciła ten gatunek.
Krytycznie zagrożony kret złocisty De Wintona został ponownie odkryty przez zespół ekologów i genetyków z Endangered Wildlife Trust (EWT) i Uniwersytetu w Pretorii.
Jest to jedenasty z najbardziej poszukiwanych zaginionych gatunków na świecie, który został ponownie odkryty od czasu uruchomienia inicjatywy „Poszukiwanie zaginionych gatunków” w ramach inicjatywy Global Wildlife Conservation w 2017 r.
Poszukiwanie czegoś „znacznie cenniejszego niż złoto”
W 2020 roku EWT wyruszył na wyprawę przez suche tereny Przylądka Północnego w poszukiwaniu „czegoś znacznie cenniejszego niż złoto”: złotego kreta De Wintona.
Nadzieje na odnalezienie kreta – którego nazwa wzięła się od jego opalizującego połysku – były „prawie tak przemijające jak mgła unosząca się nad wydmami zachodniego wybrzeża” – stwierdziła wówczas południowoafrykańska organizacja pozarządowa.
Ostatnio widziany w 1937 r. uznano go za „gatunek zaginiony”. Termin ten obejmuje te gatunki, które nauka zaginęła przez co najmniej 10 lat, a często znacznie dłużej.
Krety żyjące na wydmach są szczególnie trudne do znalezienia lub uwięzienia, ponieważ rzadko opuszczają tunele widoczne z powierzchni, a ich nory są w dużej mierze niedostępne. Ich wyostrzony zmysł słuchu oznacza, że potrafią wykryć wibracje wynikające z ruchu nad ziemią, co dodatkowo pomaga im uniknąć wykrycia.
Kret De Wintona jest również często mylony ze złotym kretem Granta, który występuje w podobnych środowiskach.
„Znacznie bardziej ekscytujące niż odcinek CSI”: eDNA użyte do wyśledzenia kreta
Współpracując z Uniwersytetem w Pretorii i psem rasy border collie Jessie wykrywającym zapach, zespół EWT pilotował innowacyjną technikę środowiskowego DNA (eDNA) – zwykle stosowaną w środowiskach wodnych – aby pomóc w realizacji swojej misji.
Skrupulatnie przesiewając próbki piasku z wydm w pobliżu Port Nolloth, poszukiwali śladowych ilości DNA z komórek skóry, włosów, krwi i odchodów wydawanych przez tajemnicze krety.
„Nie, to nie jest odcinek CSI, ale jest o wiele bardziej ekscytujący” – napisał EWT przed misją.
Zaczęli od miejsca, w którym krety widziano ostatni raz ponad 80 lat temu. Pobierając ponad 100 próbek gleby, zespół codziennie badał do 18 kilometrów siedlisk wydmowych.
„Znalezienie złotego kreta De Wintona byłoby światełkiem nadziei dla ekologów – wskazującym, że ukryte cuda wciąż czekają na odkrycie” – stwierdził wówczas EWT.
Dzięki sekwencjonowaniu DNA, obrazowaniu termowizyjnemu i dobrze wytrenowanemu nosowi Jessie zespół ustalił, że na obszarze testowym żyło kilka gatunków kretów złocistych.
Wśród nich ostatecznie wykryto złotego kreta De Wintona oraz złotego kreta Van Zyla – kolejny zagrożony i rzadki gatunek.
„Teraz nie tylko rozwiązaliśmy zagadkę, ale także wykorzystaliśmy tę granicę eDNA, gdzie istnieje ogromna szansa nie tylko dla kretów, ale dla innych zagubionych lub zagrożonych gatunków” – mówi Cobus Theron, starszy kierownik ds. ochrony w EWT i członek zespołu poszukiwawczego.
Wyprawa i projekt badawczy były sponsorowane przez organizację non-profit Re:Wild i IUCN Save Our Species oraz współfinansowane przez Unię Europejską.
Dlaczego złoty kret De Wintona jest krytycznie zagrożony?
Istnieje 21 gatunków moli złocistych, z których większość żyje tylko w Republice Południowej Afryki.
Złoty kret De Wintona jest szczególnie zagrożony, ponieważ jego małe naturalne siedlisko jest wkraczane w wyniku wydobycia diamentów na dużą skalę.
W miarę jak zespół kontynuuje poszukiwania kolejnych okazów, jego celem jest zwiększenie świadomości społeczności na temat gatunku, zachęcając ją do zgłaszania obserwacji i wspierania działań ochronnych.
Obejmują one formalne zabezpieczenie znanych siedlisk kretów poprzez zarządzanie różnorodnością biologiczną.
