Dominika traktuje swoje kaszaloty jak „obywateli” w ramach pierwszego na świecie morskiego obszaru chronionego.
Kaszalot, jedno z największych zwierząt na Ziemi, ma odchody bogate w składniki odżywcze, które odgrywają kluczową rolę w wychwytywaniu dwutlenku węgla.
Teraz maleńka karaibska wyspa Dominika utworzyła pierwszy na świecie morski obszar chroniony dla tych stworzeń.
Prawie 800 kilometrów kwadratowych królewskich błękitnych wód w zachodniej części kraju wyspiarskiego, które służą jako kluczowe miejsca karmienia i żerowania, zostanie wyznaczonych jako rezerwat, ogłosił w poniedziałek rząd.
„Chcemy zapewnić, że te majestatyczne i niezwykle inteligentne zwierzęta będą bezpieczne od krzywdy oraz w dalszym ciągu utrzymywać zdrowe wody i klimat” – oznajmił w oświadczeniu premier Dominiki Roosevelt Skerrit.
Naukowcy twierdzą, że rezerwat nie tylko ochroni zwierzęta, ale także pomoże w walce ze zmianami klimatycznymi.
W jaki sposób odchody kaszalota walczą ze zmianami klimatycznymi?
Kaszaloty wypróżniają się blisko powierzchni, ponieważ podczas nurkowania na głębokość do 3000 metrów wyłączają funkcje nieistotne. W rezultacie bogate w składniki odżywcze odchody pozostają na powierzchni oceanu i tworzą zakwity planktonu, które wychwytują CO2 z atmosfery i po śmierci wciągają go na dno oceanu.
Uważa się, że kaszaloty na Dominice wypróżniają się częściej niż gdzie indziej, powiedział Shane Gero, biolog zajmujący się wielorybami i założyciel Dominica Sperm Whale Project – programu badawczego skupiającego się na kaszalotach we wschodnich Karaibach.
Nie jest jasne, dlaczego kaszaloty wydają się częściej wypróżniać na Dominice. Gero powiedział, że może być tak, że jedzą dwa razy więcej, a może jest coś szczególnego w rodzaju kałamarnic, które jedzą.
„Pod pewnymi względami kaszaloty walczą w naszym imieniu ze zmianami klimatycznymi” – powiedział Gero w wywiadzie.
Ile kaszalotów żyje na Dominice?
Szacuje się, że w wodach otaczających Dominikę żyje mniej niż 500 kaszalotów, które stanowią część populacji przemieszczającej się wzdłuż łańcucha Małych Antyli, pływającej aż do St. Vincent i na północ do Gwadelupy. W przeciwieństwie do kaszalotów w innych częściach świata, te ze wschodnich Karaibów nie podróżują zbyt daleko, powiedział Gero.
Zauważył, że kaszaloty to społeczeństwo matrylinearne, w którym młode samce w pewnym momencie życia opuszczają oceany i zmieniają oceany. W rezultacie kluczowa jest ochrona gatunku, zwłaszcza jeśli rodzi się niewiele samic – stwierdził.
„Jedno splątane cielę może oznaczać koniec rodziny” – powiedział.
Kaszaloty mogą urodzić jedno cielę co pięć do siedmiu lat.
Dlaczego kaszaloty potrzebują ochrony?
W wodach wokół Dominiki i gdzie indziej kaszaloty zostały uderzone przez statki, zaplątały się w sprzęt rybacki i zostały dotknięte spływami rolniczymi, co ogranicza ich przetrwanie.
Szacuje się, że w czasach poprzedzających połowy wielorybów po głębokich wodach Ziemi przemierzało około dwóch milionów kaszalotów, zanim zaczęto na nie polować w celu uzyskania ropy używanej do spalania lamp i smarowania maszyn. Gero powiedział, że obecnie pozostało około 800 000.
Rząd Dominiki stwierdził, że rezerwat umożliwi zrównoważone rybołówstwo tradycyjne i wytyczy międzynarodowy szlak żeglugowy, aby uniknąć większej liczby zgonów kaszalotów, które mają największy mózg na świecie i mogą dorastać do 15 metrów.
Po utworzeniu rezerwatu premier powiedział, że jego administracja powoła oficera i obserwatorów, którzy będą czuwać nad przestrzeganiem tego obszaru i egzekwowaniem przepisów dotyczących turystyki wielorybniczej. Odwiedzający nadal mogą pływać z kaszalotami i oglądać je z łodzi, ale w ograniczonej liczbie.
„Kaszaloty też są obywatelami Dominiki”
Posunięcie to pochwalili naukowcy i działacze na rzecz ochrony przyrody, w tym Enric Sala, odkrywca-rezydent w National Geographic.
„Rząd Dominiki zdał sobie sprawę, że kaszaloty, które prawdopodobnie żyły tu przed ludźmi, również są obywatelami Dominiki” – powiedział. „Te wieloryby spędzą większą część roku na morzu wyspy. Dbają więc o niektórych swoich obywateli w sposób, jaki zrobiło to niewiele narodów wcześniej”.
Szacuje się, że 35 rodzin kaszalotów spędza większość czasu w wodach otaczających Dominikę. Gero powiedział, że niektóre z nich mają prawdopodobnie ponad 60 lat i komunikują się za pomocą dźwięków klikania w formie wokalizacji zwanej kodami.
„To trochę jak pytanie: «Jestem z Dominiki, a ty?»” – powiedział Gero. „To symboliczny znak”.
Gero i jego zespół badaczy nadali imiona poszczególnym wielorybom. Jeden z nich został nazwany „Śniegiem”, ponieważ pewien naukowiec czytał książkę Margaret Atwood z postacią o imieniu „Bałwan”. Inny kaszalot otrzymał przydomek „Sałatka owocowa”, ponieważ badacz jadł ją w tym czasie. Cielę tego wieloryba nazwano „Soursop”, zgodnie z tematem.
