Dlaczego plany budowy kolejnych farm wiatrowych w Grecji budzą tyle kontrowersji?

Czy Grecja jest na dobrej drodze, aby stać się europejskim źródłem energii odnawialnej? Reporter TylkoGliwice Hans von der Brelie bada, dlaczego lokalizacja farm wiatrowych jest tak ważna i dlaczego nie wszyscy są na pokładzie.

Produkcja energii odnawialnej szybko rośnie w całej Grecji.

Premier Kyriakos Mitsotakis i jego konserwatywny rząd zobowiązali się do przyspieszenia rozwoju technologii czystej energii, tak aby do roku 2030 pokrywały 80% całkowitej produkcji energii w kraju.

Ágios Geórgios, zniszczona przez pogodę skała na Morzu Śródziemnym, u wybrzeży Aten, może poszczycić się 23 turbinami wiatrowymi, które wytwarzają energię elektryczną wystarczającą do zasilenia ponad 40 000 gospodarstw domowych na kontynencie.

Rząd ogłosił plany budowy dodatkowych 1150 turbin na greckich wyspach lub na morzu w ciągu najbliższych dwóch dekad – to wystarczy, aby wygenerować 12 GW energii wiatrowej.

Oczekuje się, że w ciągu najbliższych trzech lat zainstalowana moc elektrowni wiatrowych w Grecji osiągnie 6500 MW. W centralnym regionie Grecji znajduje się ponad połowa instalacji krajowych, czyli o mocy 2293 MW.

Częściowo jest to zasługa 153 elektrowni wiatrowych, które w ubiegłym roku zostały przyłączone do krajowej sieci energetycznej.

Costas Ilias pracuje jako menadżer operacyjny w Terna Energy, firmie biorącej udział w wyzwaniu offshore. „Naszą wizją jest urzeczywistnienie offshore i próba zabezpieczenia energii Grecji bez żadnych zagrożeń z zagranicy i oczywiście redukcja emisji CO2. W pobliżu wybrzeża mamy silny wiatr i musimy to wykorzystać, bo to jak mieć złoto” – powiedział TylkoGliwice.

Pomimo obecnych nacisków Grecja w ostatnich latach nie osiągnęła swoich celów w zakresie energii odnawialnej. Po boomie fotowoltaicznym w latach 2011–2013, kiedy zainstalowano ponad 2000 MW mocy fotowoltaicznej, w latach 2014–2018 zbudowano zaledwie 17 MW nowych mocy fotowoltaicznych.

W rezultacie Grecja nie osiągnęła swojego celu na 2020 r., zakładającego udział energii odnawialnej na poziomie 40% w całkowitej produkcji energii elektrycznej.

Za dużo tego dobrego?

Po latach recesji europejski „Plan działania dotyczący energetyki wiatrowej” przyspiesza proces wydawania pozwoleń i zachęca deweloperów. Europejski Bank Inwestycyjny oferuje również gwarancje kredytowe i dostępnych jest wiele dotacji UE.

Choć wiele osób w Grecji uważa energię wiatrową za obfite i niewyczerpane źródło energii za oczywistość, ponieważ Europa dąży do osiągnięcia swoich celów zerowej emisji netto, niektóre wschodzące farmy wiatrowe spotykają się ze sprzeciwem zarówno lokalnych mieszkańców, jak i ekologów.

Najważniejsze obawy to:

• Farmy wiatrowe mogą szkodzić różnorodności biologicznej i zachowaniu gatunków zagrożonych, zagrożonych i budzących szczególne obawy.
• Turbiny wiatrowe zbudowane w znanych obszarach naturalnego piękna mogą zakłócać krajobraz. Może to mieć konsekwencje dla branży turystycznej, a w konsekwencji dla lokalnej gospodarki.

Profesor Vassiliki Kati koordynuje laboratorium badawcze na Uniwersytecie w Joanninie. Jej badanie dotyczące planowania parków wiatrowych uwydatniło widoczne lekceważenie przez ten kraj naturalnych krajobrazów lub obszarów chronionych oraz negatywny wpływ, jaki farmy wiatrowe mogą mieć na lokalne siedliska.

„W Austrii tylko 12 procent elektrowni wiatrowych znajduje się na obszarach górskich, w Grecji jest to 92 procent. To pokazuje brak planowania przestrzennego w naszym kraju” – wyjaśniła Kati.

Energie odnawialne wymagają ogromnych możliwości magazynowania, a Grecja je tworzy. Nad projektem elektrowni szczytowo-pompowej w Amfilochia pracuje nawet 1000 osób. Nadwyżka energii wiatrowej jest na żądanie przekształcana w energię wodną.

Europejski projekt „PCI-3.24” jest współfinansowany w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, narzędzia UE przeznaczonego do modernizacji infrastruktury. „Całkowita moc zainstalowana naszego projektu wynosi 680 MW w przypadku produkcji i 730 MW w przypadku pompowania, podczas gdy całkowita pojemność magazynowania wynosi około 5 gigawatogodzin” – powiedział Vangelis Vassis z zespołu opracowującego projekt.

„Całkowity budżet wynosi 650 mln euro. W 2021 r. otrzymaliśmy dotację UE o wartości 250 mln euro. Terna Energy próbuje opracować dziesiątki nowych projektów magazynów szczytowo-pompowych i, powiedzmy, trzy lub cztery są już na tyle dojrzałe, aby można je było rozpocząć Naprawdę pomocne byłoby zdobycie europejskiego finansowania dla tego projektu” – dodał.

OZE są wyzwaniem dla sieci. Dobre połączenia elektroenergetyczne są warunkiem koniecznym przesyłania energii elektrycznej do odbiorców w razie potrzeby. Komisja Europejska szacuje, że do końca tej dekady w modernizację europejskich sieci należy zainwestować nawet 600 miliardów euro.

„Morska energia wiatrowa to bardzo nowy element naszego krajowego planu w zakresie energii i klimatu i dlatego oczywiście wszystkie te odnawialne źródła energii nie są potrzebne do konsumpcji w Grecji” – powiedział Ioannis Margaris, wiceprezes greckiego operatora sieci IPTO.

„Strategia zakłada, że ​​Grecja stanie się eksporterem zielonej energii do Europy Środkowej. Przez Bałkany lub Włochy, aby móc wyeksportować nadwyżkę energii odnawialnej, którą zamierzamy zainstalować w Grecji”.

„Dlatego niedawno zaproponowaliśmy nowy projekt między Grecją a Niemcami, który mógłby przebiegać przez Morze Adriatyckie”.

Margaris podsumował, odnosząc się do szerszego obrazu: „Istnieją również połączenia międzysystemowe na południu, planujemy połączenia międzysystemowe z Egiptem, z Arabią Saudyjską. W związku z inwazją Rosji na Ukrainę Europa jest bardzo zainteresowana tego rodzaju połączeniami”.