Pod wypełnionym turystami placem katedry Notre Dame znajduje się stanowisko archeologiczne, które opowiada historię Paryża i jego rzeki za pomocą obiektów wydobytych z jej koryta i brzegów. Odkryj wystawę „Dans La Seine”.
Podczas gdy Paryż przygotowywał się do organizacji tegorocznych letnich igrzysk olimpijskich, Sekwana ponownie znalazła się w centrum uwagi, a władze miejskie starają się oczyścić ją na tyle, aby można było pływać przed rozpoczęciem zawodów.
Ale to nie pierwszy raz, kiedy rzeka przyciąga tego rodzaju uwagę. Główna arteria biegnąca przez Miasto Świateł zawsze była gwiazdą przedstawienia i powodem, dla którego to miasto w ogóle istnieje.
Nowa wystawa w krypcie archeologicznej pod katedrą Notre Dame bada znaczenie Sekwany dla ludzi mieszkających w jej pobliżu, poprzez przedmioty wydobyte z koryta i brzegów rzeki.
Kolekcja 150 bibelotów opowiada historię interakcji człowieka ze słynną rzeką od czasów prehistorycznych po współczesność. W ten sposób opowiada także historię tego, jak Paryż stał się Paryżem.
Ukryty klejnot archeologiczny w sercu Paryża
Jeśli chcesz odwiedzić wystawę „Dans La Seine”, musisz ją najpierw znaleźć.
Znajdująca się pod placem przed katedrą Notre Dame Crypte Archéologique de l’Île de la Cité (krypta archeologiczna w Île de la Cité) została odkryta w latach 60. XX wieku podczas budowy podziemnego parkingu.
Dziś jest to jedyne udostępnione do zwiedzania stanowisko archeologiczne w całym mieście, choć wielu mieszkańców nie ma pojęcia o jego istnieniu. Skromne wejście znajduje się zaledwie rzut beretem od składanych siedzeń wypełnionych turystami spoglądającymi na katedrę, która wciąż przechodzi prace remontowe po pożarze w 2019 roku.
Gdy już znajdziesz wejście, zejdź po schodach, a znajdziesz rozległe wykopaliska o powierzchni 1800 metrów kwadratowych, wypełnione niezwykle zachowanymi pozostałościami archeologicznymi.
Na terenie znajdują się pozostałości galijsko-rzymskiej łaźni publicznej, część starych murów miejskich i port dokujący galijsko-rzymskiego miasta Lutetia, które jest obecnie dzisiejszym Paryżem.
Przestrzeń sama w sobie robi wrażenie, ale przestrzeń wystaw czasowych prezentuje inny sposób patrzenia na historię Paryża – historię opowiedzianą poprzez przedmioty znalezione na dnie Sekwany.
Pod Sekwaną
Gdy główna droga wodna wije się przez stolicę Francji, do wód Sekwany trafiło więcej niż należna jej część ludzkich akcesoriów. Od zarania dziejów ludzie wrzucali do rzeki różne rzeczy – zarówno przypadkowo, jak i celowo.
Obecnie prawdopodobnie znajdziesz hulajnogi elektryczne i rowery do wypożyczenia. Zanim jednak Paryż stał się pojęciem abstrakcyjnym, neandertalczycy pozostawili na brzegach Sekwany narzędzia krzemienne, co stanowi dowód na to, że nie były one tak prymitywne, jak kiedyś sądzili naukowcy.
Później, gdy miasto nad Sekwaną znane było pod nazwą Lutetia, mieszkańcy placówki galijsko-rzymskiej czasami składali rzece ofiary w zamian za szczęście.
Metalowe figurki bóstw takich jak Apollo i Merkury, niegdyś zdobiące ołtarze w domach prywatnych w Lutetii, znaleziono pod warstwami mułu w korycie rzeki. Istnieje kilka hipotez na temat tego, jak się tam znalazły – mogły zostać skradzione, przypadkowo upuszczone lub złożone w ofierze.
Mistycyzm wokół Sekwany był powszechny wśród galijsko-Rzymian – na wystawie prezentowane są także rzeźby uważane za ex-votos, czyli wota składane bóstwu Sekwany, Sequanie. Około 1500 takich byłych wota odnaleziono w pobliżu źródeł rzeki w Burgundii, gdzie zbudowano świątynię ku czci Sequany.
Wykonane z kamienia, metalu i drewna, przedstawiają zwierzęta, głowy mężczyzn, kobiet i dzieci, pełnowymiarowe postacie, owinięte dzieci, a nawet części ciała, instruując Boginię, gdzie dokładnie powinna zastosować swoje uzdrawiające moce.
Artefakty z życia codziennego na brzegach rzek
Oczyszczanie i pogłębianie Sekwany stało się rutynową konserwacją miasta od połowy XIX wieku, sposobem na utrzymanie głębokości rzeki, aby ułatwić żeglugę. Przedmioty często odkrywano i usuwano podczas wydobywania piasku i mułu z koryta rzeki.
Obiekty odnalezione w Sekwanie z epoki brązu i średniowiecza, po upadku Cesarstwa Rzymskiego, obejmują ogromną kolekcję broni – ponad 100 sztuk.
Uważa się, że część tej broni – głównie topory bojowe i miecze – została celowo wrzucona do rzeki w ramach rytuału kończącego bitwę.
Począwszy od połowy XIX wieku w Sekwanie znaleziono tysiące małych artefaktów wykonanych z ołowiu, które stały się znane jako „plomby de la Seine”.
Należą do nich żetony używane do wjazdów do miast i miejsc kultu, figurki religijne, a nawet zabawki, które uważa się za pierwszych cynowych żołnierzyków.
Małe statuetki stały się przedmiotem kolekcjonerskim, trafiając do prywatnych kolekcji takich artystów jak Alberto Giacometti i André Breton. Artyści uważali je za magiczne, posiadające moce dobre lub złe.
Eksperci uważają, że są to najprawdopodobniej współczesne wota z XV–XVI wieku, wrzucone do rzeki w ramach ofiary.
Współczesne odkrycia
Obecnie w Paryżu wzdłuż Sekwany nie prowadzi się żadnych aktywnych wykopalisk archeologicznych, chociaż zaledwie w zeszłym roku podczas budowy nowego wyjścia z metra odkryto starożytną nekropolię w południowym Paryżu.
Jednak w Sekwanie nadal dokonuje się odkryć dzięki miejskiej Brygadzie Rzeki Sekwany, oddziałowi policji miejskiej, którego zadaniem jest utrzymywanie porządku na rzece, wokół niej i w rzece.
Nurkowie brygady odzyskali przedmioty, w tym dzieła sztuki, elementy dekoracyjne z paryskich mostów i wyposażenie techniczne ze statków.
W 2014 roku u podnóża Pont Neuf znaleźli rzeźbę, którą zidentyfikowano jako maszkaron – kamienną listwę w kształcie maski, którą często można zobaczyć na budynkach i pomnikach Paryża.
A co z nami? Co nasza era pozostawi po sobie w Sekwanie, aby przyszli odkrywcy mogli je znaleźć?
Pomiędzy hulajnogami, rowerami i motocyklami, które zostały już wydobyte z rzeki, a gruzem, który z pewnością zostanie wyrzucony podczas igrzysk olimpijskich, nie wygląda to dobrze.
Ale taka jest natura rzek miejskich – opowiadają historię ludzi, którzy żyją wokół nich, dobrych, złych i brzydkich.
Wystawa „Dans La Seine” jest obecnie otwarta dla publiczności w krypcie archeologicznej Île de la Cité w Paryżu.
