Francuskie siły bezpieczeństwa poinformowały o kolejnej śmierci w sobotnich starciach zbrojnych na francuskim terytorium Nowej Kaledonii na Pacyfiku. Jest to szósta ofiara śmiertelna w ciągu prawie tygodnia gwałtownych zamieszek.
Według funkcjonariusza bezpieczeństwa, który wypowiadał się pod warunkiem zachowania anonimowości, ponieważ nie był upoważniony do publicznego omawiania sytuacji, osoba zginęła w wymianie ognia na jednej z wielu zaimprowizowanych barykad blokujących drogi na wyspie.
Dwie inne osoby zostały poważnie ranne w wyniku przemocy – poinformował urzędnik, potwierdzając doniesienia francuskich mediów. Urzędnik powiedział, że strzelanina wybuchła podczas blokady na północy głównej wyspy, w Kaala-Gomen.
Burmistrz Noumei, Sonia Lagarde, powiedziała, że chociaż przemoc z dnia na dzień osłabła, „daleko nam do powrotu do normalności”.
Francja wprowadziła na archipelagu 11-dniowy stan wyjątkowy w następstwie protestów dotyczących reform głosowania popieranych przez rząd w Paryżu.
Wysłano około 1000 żołnierzy sił bezpieczeństwa o zwiększonych uprawnieniach, aby stłumić niepokoje w Nowej Kaledonii, która liczy około 270 000 mieszkańców i której rdzenna ludność od dawna dąży do niepodległości.
Władze francuskie oraz ministerstwo spraw wewnętrznych w Paryżu poinformowały, że od poniedziałku zginęło sześć osób, w tym dwóch funkcjonariuszy policji.
Co najmniej 60 członków sił bezpieczeństwa zostało rannych, a 214 osób aresztowano w czwartek w związku ze starciami z policją, podpaleniami i grabieżami. Wśród zabitych było dwóch członków rdzennej społeczności Kanak zamieszkującej wyspę.
Wysoki Komisarz Louis Le Franc ogłosił w piątek rygorystyczne środki w ramach stanu wyjątkowego, który będzie obowiązywał co najmniej 11 dni, przy godzinie policyjnej obowiązującej od 18:00 do 6:00. Francuskie siły zbrojne zostały rozmieszczone w celu ochrony portów i lotnisk oraz uwolnienia oddziałów policji .
„Wyjątki od tej godziny policyjnej obejmują niezbędny personel służb publicznych, pilne podróże medyczne i krytyczne zajęcia w porze nocnej” – powiedział Le Franc. Dodał, że naruszenie godziny policyjnej będzie skutkować karą do sześciu miesięcy więzienia i grzywną.
W rozmowie z nadawcą BFM-TV Lagarde określiła wyrządzone szkody jako „niesamowite”.
„To spektakl spustoszenia. Sytuacja nie poprawia się – wręcz przeciwnie – pomimo wszystkich apeli o spokój” – stwierdziła, opisując stolicę Noumeę jako „oblężoną”.
Grupa wysp na Pacyfiku na wschód od Australii, 10 stref czasowych przed Paryżem, znana jest turystom ze swoich atoli i raf wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Od dziesięcioleci narasta napięcie między pragnącymi niepodległości Kanakami a potomkami kolonistów, którzy chcą, aby kraj pozostał częścią Francji.
Mieszkańcy pochodzenia europejskiego w Nowej Kaledonii, która przez długi czas służyła jako francuska kolonia więzienna, a obecnie posiada francuską bazę wojskową, rozróżniają potomków kolonistów od tych, którzy wywodzą się od więźniów wysłanych siłą na to terytorium.
Le Franc ogłosił, że posiłki skupią się na odzyskaniu kontroli nad obszarami stolicy terytorialnej Noumea, które pozostają poza kontrolą, w tym Kamere, Montravel i części La Vallee du Tir.
„Przybędą posiłki, aby kontrolować obszary, które w ostatnich dniach nam uciekły” – powiedział.
Pomimo względnego spokoju w niektórych obszarach nadal dochodziło do przemocy, a w czwartkowy wieczór w szkole i dwóch firmach wybuchły pożary. Setki dodatkowych żołnierzy i policji przybyło do Nowej Kaledonii, gdzie drogi są zasypane gruzem, a ulice patrolują pojazdy opancerzone. To najgorszy wybuch przemocy w Nowej Kaledonii od lat 80. XX wieku, a wysadzane palmami bulwary w Noumea zamieniły się w pola bitew.
Le Franc ogłosił, że w piątek podejrzany o morderstwo przekazał władzom, a inni nadal są poszukiwani. Premier Gabriel Attal powiedział, że do Nowej Kaledonii zostanie wysłanych około 1000 dodatkowych sił bezpieczeństwa, co zwiększy liczbę 1700 już obecnych, a władze będą nalegać na „najsurowsze kary dla uczestników zamieszek i rabusiów”.
Minister spraw wewnętrznych Francji Gérald Darmanin powiedział, że TikTok został zakazany, ponieważ był używany przez protestujących, a firma zajmująca się mediami społecznościowymi określiła tę decyzję jako „godną ubolewania”.
Thierry de Greslan, przedstawiciel szpitala w Noumea, wyraził zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją, którą pogarszają blokady dróg w mieście.
„Szacujemy, że trzy lub cztery osoby mogły umrzeć z powodu braku dostępu do opieki medycznej” – powiedział de Greslan. Dodał, że około 50 pacjentów dializowanych nie mogło otrzymać leczenia.
„Mamy ogromne trudności z przywiezieniem do szpitala naszych pacjentów i pracowników służby zdrowia. Zespoły pracują od poniedziałku i są wyczerpane” – powiedział.
Liczba wizyt na izbach przyjęć znacznie spadła, ostatnio o 50%, a w czwartek o 80%.
„Mamy do czynienia z partyzantką miejską, w której co noc zdarzają się rany postrzałowe” – powiedział de Greslan.
Sale operacyjne szpitala pracują przez całą dobę i choć personel jest przygotowany na natychmiastowe sytuacje kryzysowe, de Greslan wyraził zaniepokojenie przyszłością.
„Jesteśmy gotowi stawić temu czoła, ale martwię się efektem „odbicia” u pacjentów, którzy obecnie nie otrzymują opieki i którzy są niezwykle zestresowani” – powiedział.
Francuscy prawodawcy zatwierdzili we wtorek zmiany we francuskiej konstytucji, które pozwolą mieszkańcom Nowej Kaledonii od 10 lat głosować w wyborach prowincjonalnych. Zwolennicy niepodległości argumentują, że zmiana ta jeszcze bardziej marginalizuje społeczność Kanak, która stanowi około 40% populacji.
Reformę systemu głosowania musi jeszcze zatwierdzić wspólne posiedzenie obu izb francuskiego parlamentu. Macron wskazał, że prawodawcy będą głosować za przyjęciem zmiany konstytucji do końca czerwca, chyba że przeciwstawnym stronom Nowej Kaledonii uda się wypracować nowe porozumienie.
Zaplanowana na czwartek wideokonferencja między Macronem a legislatorami z Nowej Kaledonii została odwołana, ponieważ „różni gracze nie chcieli ze sobą rozmawiać” – podało jego biuro.
W międzyczasie władze zatrzymały około 200 z szacunkowej liczby 5000 uczestników zamieszek, a siły bezpieczeństwa umieściły w areszcie domowym pięciu podejrzanych działaczy niepodległościowych oskarżonych o organizowanie przemocy. Sześćdziesięciu czterech rannych to policja i siły bezpieczeństwa.
Darmanin oskarżył także Azerbejdżan o ingerencję po wizytach kilku przywódców niepodległościowych, czemu rząd w Baku zaprzeczył.
